Lijstjes met etniciteit, mag dat?

Dit is goedbedoeld racisme

Parool-hoofdredacteur Ronald Ockhuysen in het radioprogramma Spraakmakers

‘Het ingewikkelde is dat alle media - dus in die zin kan ik de hand ook in eigen boezem steken - proberen een representatief beeld van de maatschappij te geven en daar doet iedereen zijn best voor. Het Parool is een krant die primair over Amsterdam schrijft. Er leven daar 183 nationaliteiten, dus je wilt dat ook in die krant terugzien. En daar werk je aan. Dus we zijn er wel degelijk mee bezig, als je zoiets simpels hebt als een reportage over jongeren die uitgaan, dat je jongeren uit alle hoeken van de stad hebt. Niet alleen de welvarende witte jongeren, maar dat je iedereen aan bod laat komen. Dat is natuurlijk goed, dat we een diverser beeld proberen te schetsen van hoe de maatschappij en de wereld eruitzien. Maar die lijstjes bijhouden en de etniciteiten van de mensen er nadrukkelijk bij zetten, een bokaal uitreiken, dat is natuurlijk een grap. Je zou er maar zitten als journalist met een niet-westerse achtergrond en er worden dat soort lijstjes bijgehouden, daar word ik niet blij van. Dus je zou bijna kunnen zeggen: het is met de beste bedoelingen, maar het is eigenlijk goedbedoeld racisme. Dat is per definitie verkeerd.’

De simplificeringen vliegen je om de oren

Marten Verheijen, klachtenconsulent bij Vizier, meldpunt tegen discriminatie en pesten in Overijssel, Gelderland-Midden en -Zuid

‘Uiteindelijk is het aan de rechter of aan het College voor de Rechten van de Mens om te bepalen of de NOS discrimineert, maar ik vind dat het nieuws over de lijstjes en de diversiteitsbokaal erg opgeblazen wordt. Sommige media lijken erop gericht de onrust bewust aan te wakkeren en de simplificeringen vliegen je om de oren. Volgens mij is het de intentie van de NOS om mensen te bevragen op hun kennis van zaken van een bepaald vakgebied. Als de interviewkandidaten erin toestemmen dat zij op een lijstje staan en af en toe worden gebeld, lijkt me dat geen probleem. Bovendien worden mensen niet alleen geselecteerd op basis van hun etnische achtergrond, maar ook op basis van hun seksuele geaardheid, hun beperking, woonregio - het gaat om diversiteit, en dat is veel breder dan alleen etniciteit. Het lijkt mij een nobel streven van de NOS om een breder geluid te laten horen dan dat van de gebruikelijke talking heads. Daarom vond ik de column van Özcan Akyol in het AD dit keer niet zo best. Hij neemt aan dat de NOS mensen alleen op basis van hun etnische achtergrond selecteert, terwijl ik ervan uitga dat mensen allereerst op basis van hun specialisme worden gevraagd.’

Tien punten voor de diversiteitsbokaal

@EWindt via Twitter

‘Hallo @MarcelGelauff,

Ik hoor dat jullie bezig zijn met een item over Sinterklaas en Zwarte Piet. Ik ken iemand die EN vrouw is EN zwart, dus tien punten voor de diversiteitsbokaal! Ze is alleen fan van Zwarte Piet … is dat een probleem?’

De NOS schoffeert iedereen met een kleur die iets kan

Columnist Özcan Akyol in het AD

‘De NOS schoffeert met dit diversiteitsdenken iedereen met een kleur die daadwerkelijk iets kan. Daarbij is het ronduit een belediging dat er een database wordt bijgehouden van mensen met een bepaalde etnische achtergrond. Het gaat helemaal niet om hun competenties: de raciale achtergrond staat voorop. Als je het juiste pigment hebt, maar in feite niets kunt, bezorg je toch de roergangers bij de NOS een lekker zelfgevoel, omdat zij jou een podium hebben geboden. Dit is nu wat je noemt eliteracisme. En het is tekenend dat vrijwel niemand bij de organisatie, in de top en op lagere niveaus, heeft gezegd dat ze beleid uitvoeren dat echt niet kan, wat pijnlijk duidelijk maakt dat deze mensen losgezongen zijn van de realiteit. Als in de toekomst een NOS-journalist mij belt, zal ik me afvragen of deze persoon mogelijk die week een bokaal gaat winnen omdat hij contact met een gastarbeiderskind legde.’

Ze zoeken iemand zoals ze altijd al interviewen, maar dan met een kleurtje

Danielle Braun, organisatie-antropoloog

‘De bedoelingen van de NOS zijn ongetwijfeld goed, maar deze poging tot inclusiviteit werkt echt niet. Nog altijd wordt gedaan alsof het het hoogste goed is als je met je hoofd bij de NOS komt. Daarbij zoekt de NOS naar iemand die lijkt op de personen die ze altijd al interviewen, maar dan met een kleurtje. Dat is een vorm van assimilatie. Alle verschillen tussen mensen worden daarbij weggepoetst, terwijl we verschillen juist zouden moeten vieren. Natuurlijk ontkomen media niet aan lijstjes met mensen die bepaalde kenmerken hebben. Het lijkt me juist ook een goede uitdaging voor media om altijd naar de tegenstem te zoeken. Als een debat op links wordt gevoerd, zoek dan iemand die rechts georiënteerd is. En zoek bij een seculiere kwestie iemand die naar de kerk gaat.

Wat mij betreft zouden interviewkandidaten tegelijkertijd veel meer op basis van hun expertise moeten worden gezocht dan op basis van hun etnische achtergrond. Want iemand met een Turkse achtergrond, die in Nederland is geboren en wiens ouders al vijftig jaar in Nederland wonen, wil niet iedere keer weer in een hokje op basis van etniciteit worden geplaatst. Die wil gewoon bevraagd worden op basis van zijn of haar expertise.’

De diversiteitsbokaal staat niet gelijk aan racisme

@ Chris Aalberts via Twitter

‘Ik ben ook tegen quota en al dat soort zaken, maar als je doet alsof zo’n diversiteitsbokaal van de NOS gelijk staat aan racisme, laat dat wel zien dat je nog veel over racisme moet leren.’