Luister naar

Hagia Sophia: christelijke leiders zijn verdrietig, ontsteld of stil

Nieuws
Na het besluit van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan om van de Hagia Sophia weer een moskee te maken toonde paus Franciscus zich 'verdrietig'. De Wereldraad van Kerken gaf uitdrukking aan 'verdriet en ontsteltenis' en het patriarchaat van Moskou noemde het 'een slag in het gezicht'.
Hendro Munsterman Hendro Munsterman
maandag 13 juli 2020 om 15:12
Mensen poseren met Turkse en Pakistaanse vlaggen bij de Hagia Sophia uit vreugde dat deze weer een moskee is geworden.
Mensen poseren met Turkse en Pakistaanse vlaggen bij de Hagia Sophia uit vreugde dat deze weer een moskee is geworden. beeld Epa/Erdem Sahin

Rome – Genève – Moskou

Paus Franciscus besteedde zondag tijdens zijn gebruikelijke Angelusgebed aandacht aan de Internationale Dag van de Zee en groette in het bijzonder allen 'die op zee werken en ver zijn van hun geliefden en hun land'. Maar daarna week de paus onverwacht van zijn geschreven tekst af en zei zichtbaar bezorgd en ontdaan: 'Over de zee gaan mijn gedachten naar Istanboel. Ik denk aan de Hagia Sophia en dat doet me pijn'. Franciscus bezocht de Hagia Sophia in 2014, vlak nadat hij de daartegenoverliggende Blauwe Moskee had bezocht.

De interim secretaris-generaal van de Wereldraad van Kerken, de Roemeens-Orthodoxe priester Ioan Sauca, schreef in een persoonlijke brief aan Erdogan dat de Hagia Sophia sinds 1934, toen het een museum werd, een uitdrukking was van de Turkse 'gehechtheid aan de scheiding van godsdienst en staat' en dat het 'een plaats van openheid, ontmoeting en inspiratie voor mensen uit alle naties en godsdiensten' was. Uit naam van 'de 350 lidkerken in meer dan 110 landen, die samen meer dan een half miljard christenen vertegenwoordigen' uitte Sauca zijn 'verdriet en ontzetting'. Volgens de Wereldraad zijn 'onzekerheden, verdenkingen en wantrouwen' door het besluit onvermijdelijk en is er angst dat nu ook elders ter wereld religieus-geïnspireerde conflicten kunnen uitbreken.

Metropoliet Hilarion van het Russisch-Orthodoxe patriarchaat in Moskou noemde het besluit 'een slag in het gezicht van de wereldwijde orthodoxie', omdat de Hagia Sophia voor orthodoxen een soortgelijk symbool is als de Sint-Pieter in Rome voor rooms-katholieken. De Grieks-Orthodoxe aartsbisschop Hiëronymus van Athene noemde het besluit een 'instrumentalisering van religie voor partijpolitieke doeleinden' en een 'belediging voor zowel de gezamenlijke christenheid, de beschaafde mensheid en ieder weldenkend mens'.

Opvallend is dat Bartholomeüs I, de Orthodoxe patriarch van Constantinopel (Istanboel) die afgelopen 1 juli nog opriep de Hagia Sophia de status van museum te laten behouden om te voorkomen dat het een 21e oorzaak van conflict en confrontatie zou worden, nog niets van zich heeft laten horen.

Aartsbisschop Chrysostomos van Chyprus liet weten de Orthodoxe patriarch van Constantinopel en ere-primaat van de wereldwijde orthodoxie, niet te willen bellen. 'Onze telefoons worden afgeluisterd door de Turken.' De situatie van de oecumenisch patriarch is volgens hem 'delicaat', want 'we weten dat elke keer dat elke keer dat hij iets van zich laat horen, de Turken geïrriteerd raken. We moeten hem beschermen en hem niet in problemen brengen'. Patriarch Daniel van de Roemeens-Orthodoxe kerk stuurde een brief naar Bartholomeüs I om zijn solidariteit te betuigen 'met allen die dit symbool van de universele kerk verdedigen'.

Vanuit de moslimwereld kwam een opvallende verklaring van de voorzitter van de Duitse centrale moslimorganisatie, de oorspronkelijk uit Syrië afkomstige Aiman Mazyek. Het gebouw is volgens hem niet gebouwd om een museum te zijn. Maar 'kunnen moslims en christenen niet ieder op hun beurt in het grote gebedshuis hun godsdienst beoefenen?' vroeg hij zich op Twitter af. Dat zou 'een groots en uniek teken van wederzijds respect' en een bovendien 'uiting van diep begrip tussen de godsdiensten'. 

Het eerste vrijdaggebed in de Hagia Sophia staat voor 24 juli gepland. <

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Patrick van der Linden (48), Niels Stouten (30) en Lia Verhaar (46)

De muziek van Bach verwondert deze mensen: 'De Johannes-Passion laat Jezus al 300 jaar als Heer zien'

De Johannes-Passion van Bach bestaat 300 jaar. Daarom wordt het stuk dit jaar extra vaak uitgevoerd tijdens de passietijd. Drie liefhebbers over hun ervaringen: 'Al ken ik het stuk goed, elke uitvoering is weer anders.'

De helft van de Duitse bevolking vindt dat het dansverbod op Goede Vrijdag wel wat versoepeld mag worden.

Waarom dansen op Goede Vrijdag is verboden in Duitsland en dat voorlopig zo blijft

Dansen in discotheken is op Goede Vrijdag verboden in Duitsland. Lang niet iedereen is het eens met het ‘dansverbod’. Toch blijft het van kracht. ‘Juist in onze tijd is het goed om even stil te staan.’

Petraeus werd uitverkoren om de serie te schieten, onder andere in de Armeens Apostolische Kerk Surp Hoki.

Voor zijn bekroonde fotoserie bezocht Bram 36 migrantenkerken. 'Soms is het prachtig, soms totale herrie'

Zesendertig zondagen ging fotograaf Bram Petraeus naar een migrantenkerk. Voor zijn fotoserie krijgt hij de Zilveren Camera 2023, een journalistieke prijs. 'Na een paar zondagen heb ik toch maar oordopjes meegenomen.'

Job Aantjens en Gerrita van de Haar komen uit dezelfde reformatorisch traditie, maar gaan verschillend om met hun homoseksualiteit.

Allebei christen en homo: Job leeft celibatair, Gerrita heeft een relatie. 'God geeft mij hier rust over'

Wat doe je als je als jonge christen ontdekt dat je homo bent? Job Aantjes (20) en Gerrita van de Haar (32) in gesprek over hun ervaringen. ‘Niet al mijn familieleden komen nog op de koffie, nu ik samenwoon met een vrouw.’

Afbeelding

Kleurrijk nieuw jaar voor hindoes

Ieder jaar in februari of maart breken grote delen van India uit in een kleurrijke feestvreugde. Tijdens het Holi-feest vieren hindoes zowel nieuwjaar als de overwinning van het goede op het kwade, van de lente op de winter.

Blindentolk Hilbert Geerling tolkt live bij The Passion in Zeist op 28 maart

Dankzij Hilbert kunnen ook blinden The Passion 'zien'. 'Het werkt als een tierelier'

Kippenvel krijgen van The Passion terwijl je het niet kunt zien. Blindentolk Hilbert Geerling maakt dat mogelijk op Witte Donderdag. ‘Als iedereen begint te lachen, moet ik zorgen dat een blinde op hetzelfde moment lacht.’