Veelzeggende steun voor verbodsmotie van Wilders
De Tweede Kamer heeft op 1 april een motie van het PVV-leider Wilders verworpen om in het kader van het samenkomstverbod ‘geen uitzondering te maken voor religieuze bijeenkomsten’. Hij deed daarmee een voorstel dat in strijd is met de (grond)wet. Naar mijn stellige overtuiging is er geen enkele juridische basis voor het verbieden van kerkdiensten in kerkgebouwen, zelfs niet bij een noodtoestand. Dus ook niet als de groep groter is dan de nu aangegeven dertig. De overheid heeft dus ook geen mogelijkheid te handhaven als kerken de regels overtreden.
Ik ben er echter evenzeer van overtuigd dat kerken niettemin de maatregelen van de overheid dienen te respecteren. Als het even kan moeten ze zelfs een stap extra zetten. Dat blijken ze in de praktijk ook te doen, zoals berichten in onder meer deze krant laten zien: zelfs de dertig wordt nergens meer gehaald.
Zouden kerken tegen de maatregelen ingaan, dan brengen ze in de eerste plaats hun eigen leden in groot gevaar. Maar ze zetten tevens de positie van de kerken in de Nederlandse samenleving op het spel.
Wat zal het evangelie het meest dienen?
Dat blijkt wel uit de steun die Wilders wist te verwerven. Maar liefst 65 Kamerleden stemden voor. Dat is alleen al gelet op de inhoud van de slordig geformuleerde motie vreemd. De uitzondering voor levensbeschouwelijke bijeenkomsten blijft namelijk onbenoemd. Is daar geen bezwaar tegen?
De stemming geeft een aardig inkijkje in hoe partijen tegen religie aankijken. Ik noem twee voorbeelden. 50Plus stemde tegen. Dat zal ongetwijfeld te maken hebben met de achterban waar de kerkelijkheid en kerksheid verhoudingsgewijs groter zijn dan bij jongere leeftijdsgroepen. De partij zal weet hebben van de steun die juist kerken in deze dagen bieden. Forum voor Democratie stemde voor. Kerken hoeven kennelijk niets te verwachten van cultuurchristendom.
Wie wat verder kijkt, zal moeten vaststellen dat het er met de grondwettelijk beschermde godsdienstvrijheid niet goed voorstaat. De coalitiepartijen VVD en D66, goed voor 51 stemmen, stemden tegen. Dat zal ongetwijfeld in belangrijke mate ingegeven zijn door het feit dat ook CDA en ChristenUnie deel uitmaken van de coalitie. Alleen al met de steun van een (substantieel) deel van de liberale fracties is er bij een gelijkblijvend krachtenveld een meerderheid om op termijn de grondwet te wijzigen.
Kerken moeten wat mij betreft op dit moment gewoon doorgaan waar ze op aangepaste wijze mee bezig zijn: de lofzang gaande houden, pastorale hulp bieden, waar mogelijk praktische steun geven, enzovoort. Als we uit de huidige situatie zijn, zullen ze zich moeten afvragen wat te doen met de zich snel wijzigende constellatie met betrekking tot de vrijheid van godsdienst en levensbeschouwing.
Het gaat daarbij niet om kerken alleen, maar ook om levensbeschouwelijke organisaties. Ook de onderwijsvrijheid van artikel 23 van de grondwet staat onder druk.
Ik ben er voor mezelf nog niet goed uit welk standpunt ingenomen moet worden. Wel vind ik het van belang dat kerken en gelovigen een standpunt innemen en het niet zomaar allemaal laten gebeuren. Inzetten op volledig behoud van de bestaande vrijheden? Of juist afzien van wat anderen als achterhaalde privileges beschouwen?
De centrale vraag zal daarbij moeten zijn: wat zal het evangelie en het christelijk getuigenis het meest dienen? Die vraag is te groot om zomaar te negeren. <
