Kun je een ander terechtwijzen?

Elkaar aanspreken op gedrag is onnatuurlijk

Gytha Heins, auteur van het boek ‘Aanspreken? Gewoon doen!’

‘Een ander aanspreken op zijn gedrag? Ja, dat mag zeker. Sterker: soms moet het ook, om elkaar bewust te maken van wat we onbewust niet handig doen. Dat geldt ook voor het houden van afstand. Ik apprecieer wat premier Rutte hierover zegt, maar hij vergeet dat elkaar aanspreken op gedrag volkomen tegennatuurlijk is. Door het alleen te zéggen, gaan mensen het niet doen.

Stel, in de supermarkt grijpt een mevrouw net voor jou langs het laatste doosje paracetamol. Misschien vergeet ze het afstand houden onbewust, omdat ze een ziek kind thuis heeft. Het is dus geen kwade zin. Maar jij plakt daar in je hoofd het label ‘asociaal’ op. Wat kun je in zo’n geval doen? Allereerst: beheers je primaire instinct. Van nature willen we empathisch overkomen en dus zeggen we niets. Verder: deel alleen wat je ziet, en niet wat je ervan vindt. Dit is cruciaal, want emoties zitten op dit moment hoog en het escaleert makkelijk. Zeg bijvoorbeeld tegen de mevrouw die de paracetamol pakt: “Ik geloof dat dit geen anderhalve meter meer is.” Of: “U duikt nu wel heel dicht langs me.” Je kunt ook humor gebruiken: “Wat denk jij: 1,25 of 1,35 cm?”, terwijl je gebaart naar de ruimte tussen jullie in. Of bied hulp aan: “Zal ik het even pakken, dan kun jij afstand houden.” Er zijn veel goede manieren om mensen aan te spreken. Doe wat bij jou past.’

Mensen voelen zich direct aangevallen

Jacob Spoelstra, cabaretier en stand-up comedian

‘Natuurlijk mag je elkaar aanspreken op gedrag, mits je op anderhalve meter afstand blijft natuurlijk. Probleem is dat mensen zich direct aangevallen voelen. Ik merkte zelf dat als ik per ongeluk iemand een hand wilde geven en diegene zei “sorry ik geef geen hand”, dat ik me toch een beetje beledigd voelde. Hoezo, mij geen hand geven? Ik ben niet ziek. Mensen denken dat regels alleen gelden voor de overbuurman en zijn vrouw. Je weet ook niet altijd de achtergrond. Iemand met veertig rollen wc-papier in z’n winkelkarretje bijvoorbeeld: ga je zo iemand aanspreken op z’n hamstergedrag of veel sterkte wensen met zijn stoelgang? Zeg het maar. Ik zou het laatste doen, dan zit je altijd goed.’

Meld het als samenscholers niet luisteren

Politie via politie.nl

‘De meeste mensen houden zich gelukkig aan de afspraken. Zie je dat mensen samenscholen en geen afstand houden, spreek ze aan. Zijn ze niet gevoelig voor je uitleg, dan kun je dat bij ons of bij de gemeente melden. We nemen je melding serieus, maar het kan wel zijn dat er op dat moment iets speelt dat nog urgenter is. Dan komen we later, maar dan weten we wel alvast waar onze aandacht naartoe moet.’

De regels van onze regering zijn in ons aller belang

Betsie de Waard, verpleegkundige in het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dordrecht.

‘In ons ziekenhuis zijn wij gewend elkaar aan te spreken op de geldende regels. Als een collega bijvoorbeeld een trouwring of horloge draagt, is het de bedoeling dat wij elkaar daarop aanspreken en dat gebeurt ook. De regels die de regering nu heeft ingesteld zijn in ons aller belang! Dan mag, nee, dan móet je elkaar daarop kunnen aanspreken! Je moet dat namelijk niet alleen voor jezelf doen maar juist ook voor onze zwakken en ouderen. Hoe? Ik vind dat iedereen daarin zijn verantwoordelijkheid moet nemen.

Er mag in het ziekenhuis momenteel maar één bezoeker per dag per patiënt komen. Die regels worden streng gehandhaafd en mensen worden er ook op aangesproken. We hebben hierin allemaal onze taak en misschien wordt Nederland door deze crisis weer wat socialer. Wat ik heel erg hoop is dat de mensen in Nederland gaan beseffen dat niet alles maakbaar is en dat er een God in de hemel is die regeert.’

Is gedrag ongewenst of ontoelaatbaar?

Margreet van den Berg-van Brenk, moeder, gezinswerker bij het Landelijk Contact Jeugdwerk en betrokken bij www.geloof in het gezin.nl.

‘Onze vier kinderen voeden elkaar op in deze tijd van thuiszitten. “Heb jij je handen al gewassen?”, vraagt een volwassen dochter onder het eten aan onze jongste (7). “Doen we vandaag nog gymoefeningen?”, vraagt hij op zijn beurt aan degenen die hun tijd vooral zittend doorbrengen. Kan ik bij de jongste nog grotendeels bepalen wat hij wel of niet moet doen, bij de oudsten ligt dat anders. Zij hebben meer eigen verantwoordelijkheid. Het helpt mij altijd me af te vragen of bepaald gedrag de categorie ongewenst of in de categorie ontoelaatbaar zit. Bij het laatste kom ik in actie. Bij de andere probeer ik op een gunstig moment te vertellen welk gedrag ik graag wil zien. Niet onbelangrijk: mezelf niet vergeten! Dat van die balk en die splinter, weet je wel …”’

Oma let op opa

Peter-Anne Blokhuis via Twitter

‘Bericht aan alle oma’s: wilt u erop toezien dat de opa’s in te grote groepen gaan samenscholen? Het was vanmiddag namelijk behoorlijk druk bij het leugenbankje nabij de oude haven. #coronavirus #Bunschoten #Spakenburg’

Uitgescholden

Laurens van Boven via Twitter

‘Terugfietsend uit het werk in het park toch weer een groep van zeven jong-twintigers op n kluitje. Vriendelijk op aangesproken. -> Uitgescholden.’