Stop met het ‘bashen’ van multinationals: Shell betaalt keurig belasting

Afgelopen maand heeft Shell een rapport gepubliceerd waarin het per land en per plaats de wereldwijde belastingafdracht in 2018 bekendmaakt. Daaruit blijkt dat het bedrijf zeer royaal belasting betaalt en geen fiscale trukendoos verbergt. Sterker, Shell betaalt best veel belasting, óók in ontwikkelingslanden, en doet niets met belastingparadijzerij op de Kaaimaneilanden, Bermuda etc. Dit gegeven is een belangrijke indicatie dat we zijn doorgeschoten met het op spookbeelden en sentiment gebaseerde ‘bashen’ van multinationals. Het is de hoogste tijd daarmee te stoppen en de multinational te herwaarderen op basis van feiten, cijfers en relevantie.

Shell betaalt 16 miljard euro aan belastingen en heffingen over 36 miljard euro winst. Deze lastendruk is meer dan menige burger, ondernemer in het midden- en kleinbedrijf (mkb) of Kamerlid moet afdragen over zijn of haar inkomen. Het is waarschijnlijk dat andere multinationals in de toekomst eenzelfde beeld gaan laten zien, al was het maar vanwege Europese regels. Eerder dit jaar werd Shell fel bekritiseerd als zijnde het zwartste (fiscale) schaap van Nederland. Naar nu blijkt, is de belastingmoraal van Shell voorbeeldig en is het ‘bashen’ unfair.

De negatieve bejegening van multinationals is in eerste plaats bezwaarlijk voor de miljoenen mensen in ons land die voor hun dagelijks brood afhankelijk zijn van werk bij of voor deze bedrijven. En dat zijn er nogal wat. Uitgaande van cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) genereren multinationals bijna twee miljoen banen in Nederland. Dat staat voor zo’n vijf miljoen mensen.

ware kurk

Multinationals zijn feitelijk de ware kurk waar de Nederlandse economie op drijft. Zij zorgen voor 40 procent van de banen in het Nederlandse bedrijfsleven, zijn goed voor twee derde van de omzet in het datzelfde bedrijfsleven en nemen meer dan 80 procent van de internationale handel voor hun rekening. Met name een kleine groep grote multinationals is van groot belang voor deze prestaties, aldus de CBS-cijfers.

Voorts dragen multinationals in Nederland meer bij aan innovatie en technologische vooruitgang dan andere bedrijven. Zij zijn goed voor ruim 40 procent van de jaarlijkse investeringen in Research & Development, inclusief investeringen in milieu-innovaties, zorgtechnologie (Philips) en technieken voor energiebesparing.

Daarmee dragen zij substantieel bij aan de welvaart en welzijn van de inwoners van Nederland.

Mag niet iedereen, binnen de kaders van de wet, zijn fiscale grenzen aftasten?

Een deel van de politici en critici verdraaien de feiten en cijfers, of zijn onkundig, als zij met gezwollen retoriek wijzen op de door multinationals te betalen ‘winstbelasting’, waarmee de vennootschapsbelasting wordt bedoeld. Deze vennootschapsbelasting is budgettair ‘klein’ (20 á 25 miljard euro) en voor de rijksbegroting helemaal niet zo belangrijk. Multinationals dragen daarentegen substantieel bij aan omzetbelasting, loon- en inkomstenbelasting, accijnzen etc. Deze belastingen zijn budgettair tien keer groot (250 miljard euro) en dus veel belangrijker voor de publieke sector.

Wat die laatstgenoemde belastingen betreft betaalt Shell wereldwijd jaarlijks zo’n kleine 50 miljard euro, waarvan 4,5 miljard euro in Nederland. Het is wel zo eerlijk om deze feiten te betrekken in de bejegening van multinationals.

hypocriet

Tenslotte is de kritiek ook een beetje hypocriet. Shell geeft precies aan waar, wanneer en hoeveel belasting het betaalt. En andere multinationals zullen volgen, mede als gevolg van Europese regels. Dat is voorbeeldig gedrag. Sommige politici en critici kunnen hieraan een voorbeeld nemen, wat betreft hun eigen inkomsten, neveninkomsten, declaraties en onkostenvergoedingen.

En is het daarnaast niet zo dat iedereen, binnen de kaders van de wet, zijn of haar fiscale grenzen mag aftasten? Particulieren doen dit bijvoorbeeld met het vooruit betalen van de hypotheekrente of gefaseerd schenken om erfbelastingen te minimaliseren. En wordt in de grensregio niet zeer regelmatig brandstof getankt vanwege de prettig lage accijns? En is het niet zo dat mkb-ondernemers, die vaak ondernemen met een BV., ook gebruik kunnen maken van ‘trucjes’ in box 2, ook wel de pretbox genoemd? Waarom mogen multinationals hun fiscale positie dan niet – binnen de kaders van de wet – optimaliseren, zeker als de concurrent dat ook doet?

De belastingmoraal en transparantie van Shell is voorbeeldig en verdient alle lof. Multinationals als Shell verdienen het daarom gewaardeerd te worden op basis van feiten, cijfers en relevantie. <