Mensen in Europa, kijk eens op van je papieren

De VS kennen nu 28 maanden op rij een groei van de werkgelegenheid, meldde het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zaterdag trots. Goed, de groei was lager dan gehoopt, maar dat komt deels doordat er aan Europa bijna geen droog brood meer te verdienen valt. Daar, zo klagen veel Amerikaanse analisten, zijn ze druk bezig met economische en dus ook politieke zelfmoord.

Kernpunt voor de Amerikaanse aanpak is: werkgelegenheid éérst. Daarna gaan we die schulden opruimen. Want als je niks verdient, kun je niks afbetalen.

Carlos Slim

Maar in Europa wordt iedere eurocent die wordt uitgegeven aan krediet, politiek nog eens dubbel omgedraaid. Overmorgen komt in ons land de Tweede Kamer op verzoek van de PVV en de SP weer terug van reces om te debatteren over de eurocrisis, die met de dag erger wordt. De rijkste man ter wereld, de Mexicaan Carlos Slim, sinds kort ook mede-eigenaar van het oerhollandse KPN, heeft wel een advies voor de twijfelende Nederlandse en andere Europese politici.

Europa blijft hardnekkig het medicijn van de crisis van de jaren dertig toedienen, stelde hij zaterdag in de Kring van Montevideo, een overlegorgaan van grote internationale ondernemers en politici. De remedie volgens Slim: pak de werkloosheid stevig aan. Bezuinig niet blind, investeer om banen en groei te scheppen. Zoals Amerika.

utopie

Intussen slaat de werkloosheid keihard toe in de hard bezuinigende eurolanden. Griekse en Spaanse jongeren kunnen nauwelijks nog een baan vinden en als ze schulden hebben is het aflossen daarvan een utopie. De zuidelijke staten hoopten op de nieuwe Franse president Francois Hollande als tegenwicht voor de strenge bondskanselier Merkel.

Hollande is een van de drijvende krachten achter het eind vorige maand overeengekomen Europese groeiplan van 120 miljard euro. Alleen, dat moet op de meeste punten nog worden geconcretiseerd en er wordt gedacht aan snel te realiseren projecten, als duurzame energie(meer windmolens en zonnepanelen) of snel internet.

Of dat de beste projecten zijn, is maar de vraag.

snelle oplossingen

Hollande kan in eigen land een prima idee krijgen van wat er op de grond werkelijk vraagt om ondersteuning. En dan zal hij zien dat het vooral niet gaat om snelle oplossingen.

Neem Marseille, volgend jaar de Culturele Hoofdstad van Europa. De toekomst is hier al, roepen de wervende folders de geïnteresseerde investeerders toe. Marseille, model voor de Euromediterranée, een menging van Europese, Mediterrane en Arabische culturen en ook economieën. Zo moet het in 2020 dé modelstad zijn als duurzame stad in het Middellandse Zeegebied.

intree van Europa

Het vertrekpunt is cijfermatig sterk: grootste haven van Frankrijk en van het hele Middellandse Zeegebied, er worden miljarden door de overheid en het bedrijfsleven geïnvesteerd in grootse projecten, de halve stad lijkt een bouwput, kortom de hartslag van de Europese cultuur en van de zuidelijke economie moet er voelbaar zijn. De haven van Marseille wordt sterk uitgebreid en met directe spoorverbindingen met Rotterdam zullen deze twee giganten de noordelijke en de zuidelijke intree van Europa zijn, vertelt de directeur ontwikkeling, Dirk Becquart, optimistisch.

Maar in die grootste haven van de Middellandse Zee was het tijdens ons bezoek later die dag stil. Erg stil. Geen bedrijvigheid die een zinderende toekomst aangeeft.

verschuiving

Toch zijn de grote investeringen nodig. Want de euro mag iedere week tot een nieuwe crisis leiden, de echte veranderingen spelen zich af in termijnen van tien, twintig jaar. Een terloopse opmerking tijdens de presentatie van de plannen in Marseille geeft dit al aan: Chinese overheidsfunctionarissen en bedrijven hebben al verkennende bezoeken gebracht aan Noord-Afrikaanse landen.

Daar zijn namelijk tientallen miljoenen jongeren te vinden die voor weinig geld veel willen werken. Er gaat straks serieus gevochten worden stellen de economen in Marseille, om de goederenstroom die door een verschuiving van China als productiehuis van de wereld richting Noord-Afrika op gang komt alleen al omdat China zelf binnen een à twee decennia te maken krijgt met een gigantische vergrijzing dankzij het eenkindbeleid. Wie zich daar niet op voorbereidt, mist straks letterlijk de boot de grote containerschepen die het symbool van de wereldhandel zijn geworden.

snij dieper

Nog meer dan de Noord-Europese landen hebben de zuidelijke EU-lidstaten direct met deze situatie te maken. Maar vanuit Brussel en Berlijn klinkt het herhaalde bevel: snij, snij díeper.

Tenzij het om bijvoorbeeld Brussel, cq. de EU zelf gaat. Vorige week schreef commissievoorzitter José Barroso nog een brief aan alle regeringsleiders, ook zij die van Brussel zo hard mogelijk moeten bezuinigen, dat de EU-begroting volgend jaar met bijna zeven procent omhoog moet omdat bezuinigen ten koste gaat van projecten die de economie moeten aanjagen.

boot missen

Meneer Barroso, mevrouw Merkel, en al uw collegas: wilt u alstublieft even opkijken van uw papieren vol eurocijfers?

Wat u zegt botst. Met uw eigen woorden, maar ook met de werkelijkheid om Europa heen. En hoe langer u blijft staren op de eurokoers, hoe meer we met zn allen de boot zullen missen.