Voer homodiscussie niet alleen met de Bijbel

Twee organisatoren, Jaap van den Bosch en Marinus Schouten, vertellen waarom.

Valt er nog iets nieuws te zeggen over geloof en homoseksualiteit?

Ja, want de belangstelling voor de verhalen van homoseksuelen mag dan groeien, het gesprek lijkt te stokken en het debat verscherpt. Verschillende bloedgroepen staan tegenover elkaar, waarbij homoseksualiteit als een soort toetssteen fungeert. Wij willen blootleggen hoe dat komt.

Staan die standpunten niet gewoon vast?

Bij sommigen is dat wel zo, maar dat bevordert het gesprek niet. We willen niet dat er met een vaste serie Bijbelteksten met elkaar afgerekend wordt. Wij willen op deze themadag ontdekken wat mensen drijft, wat hun motieven zijn. Dan houdt homoseksualiteit op een geïsoleerd onderwerp te zijn.

Laat me een voorbeeld geven. Een orthodox-protestantse homo krijgt vaak te horen dat hij een motief heeft om de Bijbel anders te lezen, namelijk om toch homo te kunnen zijn. De hetero die dat zegt, voelt zich voorvechter van het gezag van de Bijbel; de homo voelt zich afvallig verklaard. Vergeten wordt dat ook de hetero een motief heeft, namelijk dat hij vreest dat het gezag van de Bijbel wordt aangetast.

Dan komt de vraag op: kan het zo zijn dat homo en hetero evenveel gezag aan de Bijbel hechten. Als je dat beseft, begint het gesprek pas echt.

Jullie willen heteros zeggen: je heb het wel over het lezen van de Bijbel, maar je vergeet iets.

Ja. Kijk eens serieus naar hoe je mening tot stand komt en niet alleen naar een rationele overtuiging dat de Bijbel homoseksualiteit afkeurt. We zeggen dat overigens niet alleen tegen heteros.

Zal een minder ruim denkend iemand aan het eind van de themadag het gevoel krijgen dat hij kan opschuiven in een richting waarin meer mag?

Zeker niet. Mensen hoeven niet van standpunt te veranderen. Niet plots inzien dat een relatie wel kan. Het is juist belangrijk dat mensen die overtuigd zijn dat een relatie kan, inzien hoe anderen die trouw blijven aan het celibaat, daartoe komen en dat ze elkaar begrijpen. Dat gebeurt te weinig; te weinig wordt in elkaars ziel gekeken.

We hebben ervoor gekozen op de themadag homos met verschillende achtergronden - reformatorisch, evangelisch, gereformeerd, protestant - hun verhaal te laten doen. We willen laten zien dat er op verschillende manieren een combinatie gemaakt wordt tussen homoseksualiteit en christen-zijn. Om die reden zijn er sprekers uit zowel de rechter- als linkerflank van de kerk.

Is het de bedoeling te laten zien dat je de Bijbel op meerdere manieren kunt lezen?

Nee, we willen inzicht in de motieven. Dat niet alleen de Bijbel serieus nemen een motief is, maar ook de band met de orthodoxie en haar traditie. Vaak hoor je: mijn visie is gebaseerd op wat hier in de Bijbel staat. Maar wij willen ook aandacht voor kerkpolitiek en sociale omgeving. Die factoren spelen een rol bij het bepalen van een standpunt.

Het is niet het doel van deze dag om uit te maken wie gelijk heeft. Als een kerk en een homoseksuele kerkganger maar in gesprek raken. Ze moeten elkaar oprecht in de ziel hebben gekeken, elkaar hebben begrepen. Dan kan het nog altijd zo zijn dat kerk en kerkganger zeggen: we kunnen niet samen verder, maar zon gesprek heeft een heel ander effect dan wat er afgelopen decennia is gebeurd tussen homos en kerken.

Omdat je voelt dat het gesprek moeizaam gaat, kun je op zoek gaan naar andere zaken, maar is dat niet om de hete brij heen draaien?

Nee. Maar anders zoomen we te veel in op dingen die ons uit elkaar drijven. We negeren het niet. Homoseksualiteit wordt op de spits gedreven als ijkpunt van orthodoxie. Het is maar de vraag of het die status verdient.

Is dit niet een heel beleefde poging om de angel eruit te halen?

Die mag best blijven zitten. Door het breder te trekken willen we voorkomen dat het gesprek stokt. Laat me nog een voorbeeld noemen. Heel veel homos passen zich aan aan wat hun kerk vindt over homoseksualiteit en kiezen niet voor een relatie. Ze willen zich toewijden aan de gemeenschap, wat voor hen een heel belangrijk motief is. Aan de andere kant zie je dat hetero orthodoxe protestanten hen toch willen uitsluiten, omdat de kerk haar eigen opvatting heeft over homoseksuelen. Zo van: hij heeft dan wel geen relatie, maar toch…. Dan weegt er meer mee dan hardop gezegd wordt. De vraag is dan of de motieven van beide kanten wel eerlijk beoordeeld worden. Daar zit pijn, maar de heteros realiseren zich te weinig dat het een pijnpunt is. We kunnen daar niet goed mee omgaan.

Meer informatie: lccprojecten.nl