21 stellingen voor 2010
1. Hosea: 'Zelfs vissen sterven uit'
Het leegvissen van de zeeën, krimpende biodiversiteit en voedselschaarste zijn een geestelijke crisis. De gebroken relatie met de schepping herstelt alleen als de relatie met God herstelt.
2
.
De Jordaan stinkt als een oordeel
Het emiraat Dubai, de gokstad Las Vegas, het bulldozeren van oude wijken in China, het uitroeien van de allerlaatste tonijn door shintoïstisch Japan, het leegvissen van de zee en het dumpen van radioactief afval voor de kust van Somalië, het dumpen van schepen vol afval voor de kust van Italië, het achter een muur verstoppen en tot paupers degraderen van de Palestijnen, de stank die opstijgt uit de Kidron, de stank die opstijgt uit Jezus' dooprivier de Jordaan - dit alles illustreert een aardse hel van namaak, vuil, uitbuiting, smakeloosheid en decadentie. Overal waar we de Bijbelse principes van zorg voor het land, als eerste toevertrouwd aan Israël, loslaten, wordt de hele aarde zo.
3
.
Van de geldgod krijg je geen rust
,,...een kernreactor vraagt om het offer van duizenden doden, een programma schrijft een fragment van Shakespeare dat begint met 'All the world is a stage', de kerk van Saint Mary the Virgin in Oxford wordt verbouwd tot een bordeel, slaven smeken om rust bij de ongenaakbare god van Megalopolis maar krijgen meer geld, de kathedraal van Autun verpulvert onder het hemelzuur, een rimpelig kind dwaalt in de nacht door een woud van dode staken, in de vrieskou onder een afgeleefde, steenrode ster smeekt de laatste fysicus om zuurstof en woorden van erbarmen... Maar Emmanuël en de schaarse schepselen als hij hebben geen licht van een lamp of licht van de zon van node, want God zal hen verlichten en zij zullen heersen als koningen tot in alle eeuwigheden'' (Pieter Nouwen, 1949-2007, De god in de machine, 1991).
4
.
Vuilnisbelten worden natuur, nú al
Op sommige plaatsen is een begin van herstel in de relatie met de schepping. Er zijn plekken waar vuilnisbelten veranderden in natuur. Waar mensen uit diverse landen en culturen samenwerken. Als we deze plekken niet kennen, komt dat misschien omdat we niet zochten of niet nieuwsgierig waren naar de toekomst, ons verlangen gesmoord in de lawine van dagelijks schijnnieuws.
5
.
De aarde gaat niet totaal kapot
Wellicht dat hoopvol nieuws ons ontging, omdat we geloofden dat de aarde vernietigd wordt door vuur. Dat is onbijbels. Gods plan voor de aarde is gestempeld door hoop en continuïteit, niet door vernietiging. God heeft zijn hele schepping vanaf het begin bestemd voor de opstanding. De kerk heeft dit altijd geleerd. Maar sinds de negentiende eeuw nam het beeld van de vernietiging van de schepping de overhand in de theologie.
6
.
Onze ijver sloot Gods stem uit
,,Het idee dat God deze aarde helemaal zou verwijderen, lijkt zich veeleer ontwikkeld te hebben in ruwweg dezelfde tijd waarin ook de grote steden opkwamen, toen menselijke bedrijvigheid Gods stem in de schepping buitensloot, en de economische ambities van de westerse landen leidden tot een steeds snellere verwoesting van de grondstoffen van de aarde.'' (Dave Bookless, Britse predikant)
7
.
God ging verder met de ark
Hoe wij de teksten lezen over de aarde 'die verslijt als een kleed' (Psalm 102, Matteüs 24), zegt ook iets over ns. Wij leven als mensen die oude kleding weggooien in plaats van die te gebruiken om iets nieuws te maken. Calvijn zei over deze passages dat ,,hoewel ze (aarde en hemel) niet helemaal vernietigd zullen worden, de verandering in hun aard alles zal verteren wat sterfelijk en vergankelijk is, zodat ze vernieuwd zullen worden naar Romeinen 8.'' De Bijbel spreekt niet van totale vernietiging, maar van een oordeel dat lijkt op wat Noach meemaakte; van kalmte na de storm; goud uit het vuur; een nieuwe schepping uit de as van de oude schepping. God schiep na de zondvloed geen nieuwe dieren, maar begon opnieuw met de oude. Dat was juist het hele idee van de ark. ,,De christelijke hoop is niet alleen maar naar de hemel gaan als je sterft, maar hoop op een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, die samen zijn geïntegreerd'' (Tom Wright, New Heavens, New Earth, 1999).
8
.
Geloven en autorijden
Het onverkort handhaven van de leer van de uitverkiezing wordt bemoeilijkt door het massale autobezit. De meeste burgers zijn er daardoor van overtuigd dat zij het stuur in handen hebben en de richting bepalen. Voor christenen is het openbaar vervoer daarom geschikter. Dit bevordert de deemoed, oefent je in het deel zijn van een collectief, voedt het besef niet aan het stuur te zitten en versterkt de deugd van het geduld. Met name natuurlijk bij de vele vertragingen.
9
.
Een rechtse coalitie is hels
In ons land willen de liberalen meer asfalt. De Telegraaf asfalteert alvast de krant zelf, met zwarte koppen, over files en flitspalen. Een CDA-minister opende een tunnel en de rattenvangers van de PVV overtreffen hen in asfaltaanbidding, tegelijk de buitenlander werend. Bij een coalitie van deze drie worden wij een land vol bange blanken, op een pluk groen, in een stomende asfaltput.
De Italiaanse dichter Dante zou hier onmiddellijk de hel in herkennen.
10
.
Creationisten geloven in oerknal
Over hels gesproken. De levensstijl van veel creationisten die dit lezen, roept een vraagteken op. Vooral vandaag. Keerden zij zich in 2009 fel tegen de big bang-theorie, binnen enkele uren storten zij zich volop in de big bang-praktijk. Dat doen zij met voetzoekers, rotjes, strijkers en carbid schieten. Zo doet de Biblebelt, tezamen met alle heidenen!
11
.
Creationisten, bekeer u
Creationisten, stop die schijnheiligheid. Ligt het soms op uw weg de lucht te vergiftigen met hels kabaal? Zes procent van de luchtvervuiling van 2010 ontstaat vannacht. Keer u af van deze oerknal. Geef geen cent meer uit aan deze openbare geweldpleging, die zoveel mensen letterlijk blind maakt. Verspreid geen kruitdamp, maar een lieflijke geur.
12
.
Creationisten, staakt het vuren
Wees barmhartig. Bezorg asielzoekers en oorlogsveteranen geen herleving van trauma's. Luister naar de stilte. Luister naar de kloosterorde van de Broeders van Utrecht, die de antivuurwerkcampagne steunen.
Staakt het vuren. Dit geldt voor iedereen. Maar als alle creationisten het voorbeeld geven, blijft de big bang ons op een dag bespaard.
13
.
Christendom geen westers geloof
Het zwaartepunt van de Kerk verschoof ook in 2009 weer verder van het Westen naar Azië, Afrika en Latijns-Amerika. In 2010 gaat dit proces door. Laten we openstaan voor de manier waarop Indianen, Aziaten en Afrikanen de Bijbel lezen. Het christelijk geloof is geen westerse import op het zuidelijk halfrond. Want het bereikte Egypte, Ethiopië, de Nubiërs, Sudan, Turkije en India al eeuwen voor het in Europa kwam. ,,De verbreiding van het christendom in Afrika is de vernieuwing van een niet-westerse godsdienst'' (Kwame Bediaku, Ghana).
14
.
Christendom geen heilige taal
De West-Afrikaanse theoloog Lamih Sanneh wijst erop dat het christendom, in tegenstelling tot de islam, geen heilige taal kent. Het Nieuwe Testament is zelf een vertaling van een oorspronkelijke openbaring. De eerste vertaling herdachten we met Kerst: die vond plaats in de menswording, de vertaling van God in mensengestalte. Met Pinksteren was het eerste wonder dat de Heilige Geest bewerkte, een talenwonder. Dit is een punt in gesprekken met aanhangers van één heilige taal.
15
.
Nieuwe dingen komen uit Afrika
,,Nieuwe dingen komen altijd uit Afrika''. (Plinius de Jongere)
16
.
Kaarslicht voedt de ziel
Streef niet naar raadselverkleining, maar naar raadselvergroting. Ruil daarom lamplicht vaak in voor kaarslicht. In delen van het zuidelijk halfrond zou het een zegen zijn voor de kerk als er elektrisch licht kwam. Dat verbetert de veiligheid, met name 's nachts. Op het noordelijk halfrond zouden meer kaarsen juist een zegen zijn. Dat verbetert de heiligheid, met name 's nachts.
17
.
Staar niet naar een lege lucht
Het probleem met de kerkgeschiedenis is, dat er elk jaar meer bijkomt. We verdwalen zonder grondige kennis ervan. Maar wordt ons obsessieve gepuzzel soms niet een vorm van zelfbederf, tot voorbij de houdbaarheidsdatum? Zo ja, dan is onze positie gelijk aan het staren naar een lege lucht, zoals de discipelen deden. En de engelen die hen verschenen na Jezus' Hemelvaart drongen erop aan, dat niet te doen. Want Christus is daar niet. Hij is opgewekt. Laten we ons uitstrekken naar de groene vlakte die voor ons ligt, de delta van de toekomst van het Koninkrijk. Alleen zo zien we reikhalzend uit, vol hoop voor de hele schepping (Romeinen 8).
18
.
Liever verbeelding dan biologie
,,De antwoorden op de vraag wat mens zijn betekent, zijn niet te vinden door te speculeren over hoe het leven was in het verre verleden (...). Er zit meer wijsheid in één regel van Shakespeare dan in de complete evolutionaire psychologie.'' (James le Fanu, The Tablet).
19
.
De tijd is geen cirkel, maar een lijn
De geschiedenis was een tragische tredmolen voor slaven, maar is herdoopt in een landkaart voor pelgrims. En soms is het een ladder voor dromers.
20
.
Schuldbewustzijn
,,Op de bodem van het godsverlangen ligt het schuldbewustzijn. Wie gelooft dat God liefde is, wordt begoocheld door de wetenschap dat er iets, zo niet alles te vergeven valt'' (Willem Jan Otten)
,,Alleen dankzij het raadsel van de zondeval zijn wij voor onszelf begrijpelijk'' (Blaise Pascal)
'Ik weet nu dat ons intellect zich niet / verzaadt voor het de waarheid kan zien gloren / Die voor geen ander denken ruimte biedt. / Alleen in haar is ons de rust beschoren / Van dieren in hun hol. Verlangen doet / Haar vinden: daartoe is het aangeboren' (Dante Aleghieri, De Goddelijke Komedie).
21
.
Verlies de moed niet
,,In het verleden was het mogelijk een dorp, een stad, een gebied, zelfs een geheel land te verwoesten. Nu wordt de hele planeet bedreigd. Dit feit moet iedereen dwingen om een fundamentele, morele keuze onder ogen te zien: vanaf nu kan de mensheid alleen overleven door bewuste keuzes te maken, gevolgd door een doelgericht beleid''
(Paus Johannes Paulus II in Hiroshima).
,,Ja, ik weet dat mijn verlosser leeft en dat Hij tenslotte met zijn voeten op de aarde zal staan. En nadat mijn huis van mij is afgevallen en mijn lichaam zal zijn vergaan, zal ik buiten dit lichaam toch God mogen zien. Ja, ik zal Hem zelf zien,, (Job 19:25, 26).
,,Laat de hemel verheugd zijn, de aarde juichen, de zee bruisen en alles wat daar leeft. Laat het veld verblijd zijn en alles wat daar groeit, laten alle bomen jubelen voor de Heer, want hij is in aantocht, in aantocht is hij als rechter van de aarde'' (Psalm 96:11-13).
Wij vragen U, God, dat - zoals het Zuiderkruis onze mensen leidt, als zij 's nachts over de Stille Oceaan varen - het Kruis van Jezus Christus ons door deze nacht geleidt en ons veilig de nieuwe dag doet ingaan
(Avondgebed uit Papoea-Nieuw-Guinea).
Mede n.a.v. Het groene hart van het geloof. Zorg voor Gods wereld. Dave Bookless. Uitg. Kok, Kampen 2009. 170 blz. 17,90.
