Israël maakt met het intrekken van de vluchtelingendeal een zwakke en gevaarljike indruk
De vertegenwoordiger van de Europese Unie in Israël, Emanuele Giaufret, weet het even niet meer. Eerst kondigt premier Netanyahu maandag een akkoord aan met de UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de VN, voor de 37.000 asielzoekers in het land.
Netanyahu presenteert het terecht als dé oplossing voor dit heikele politieke probleem. Maar een paar uur later schrapt hij het akkoord weer met bijna dezelfde stelligheid. In een weinig diplomatieke tweet van de EU-vertegenwoordiging is de verbijstering terug te lezen: ‘Het zal wel weer een van die dagen zijn. Om 20:57 uur feliciteer je Israël en de vluchtelingen met het akkoord, om 21:46 like je de aankondiging van het ministerie van Buitenlandse Zaken erover, om 22:50 uur schort de premier de deal weer op en geeft daarvan de schuld, onder anderen, aan de EU.’ Ook in de verklaring die de UNHCR gaf, klinkt teleurstelling. ‘Het akkoord was het resultaat van onderhandelingen die gedurende een langere tijd zijn gevoerd.’ Met andere woorden: dit akkoord was geen bevlieging. ‘Het weerspiegelde een gezamenlijke inspanning die internationale bescherming gaf aan mensen op hun vlucht voor vervolging, terwijl het ook tegemoet kwam aan de zorgen van de Israëlische gemeenschappen.’
machteloos
Dat het akkoord over de 37.000 Afrikaanse asielzoekers na maar een paar uur tijd weer aan flarden is gescheurd door dezelfde premier die het had ondertekend, is een dramatische onderstreping van de machteloze positie waarin Netanyahu is terechtgekomen.
Het echte oordeel klinkt door in die tweet van de EU-vertegenwoordiger: ‘Het zal wel weer een van die dagen zijn.’ Je weet niet meer wat je aan Netanyahu of zijn regering hebt. En dat is karakteristiek geworden voor het hele beleid van het kabinet Netanyahu, tekent de Jerusalem Post aan. De razendsnelle ommezwaai is volgens de krant kenmerkend voor ‘het eindeloze crisismanagement uit Jeruzalem’ dat voor beleid moet doorgaan.
Andere commentaren, als in de Times of Israël en de Yedioth Ahronoth, wijzen erop dat het akkoord met de VN door Netanyahu en zijn minister van Binnenlandse zaken, Aryeh Deri, in het geheim is onderhandeld, zonder medeweten van andere ministers. De onderhandelingen zouden namelijk onmogelijk zijn geweest als bijvoorbeeld de minister van Justitie, Ayelet Shaket, of haar partijleider, minister van Onderwijs, Naftali Bennet, ervan op de hoogte waren geweest.
Deze hele handelwijze bewijst dat de premier niet de leiding heeft van de regering, stelt de bekende Israëlische politieke commentator Gil Hoffmann. Maar ‘Netanyahu’s grootste capitulatie’, zoals de Haaretz het noemt, gaat verder dan de politieke zwakte van de premier van Israël. ‘Als Netanyahu een overeenkomst over migranten al niet door het kabinet kan loodsen, is er geen manier op aarde waarmee hij enig belangrijke akkoord door zijn regering kan krijgen dat te maken heeft met de Palestijnen’, constateert ook diplomatiek commentator Herb Keinon. En dat betekent volgens hem op voorhand de mislukking van welk vredesplan dan ook waar de Amerikaanse president Trump nog aan zegt te werken.
gevaarlijk signaal
Wat overblijft, is een beschadigd Israël. Zo zei Netanyahu in de persconferentie waarin hij het akkoord met de VN bekendmaakte dat er niet alleen zestienduizend asielzoekers in Israël zouden mogen blijven, maar dat een even groot aantal zou worden opgenomen door westerse landen als Italië en Duitsland. Maar die landen reageerden meteen: daar wisten zij niets van. Rwanda is kwaad omdat het officieel is genoemd in verband met de eerdere deportatiepolitiek, tot die door het Israëlische hooggerechtshof werd stopgezet. De VN branden voorlopig hun vingers niet opnieuw aan een overeenkomst met Israël. En Israël zelf heeft geen effectieve asielpolitiek meer over, nadat Netanyahu het eerdere beleid als onmogelijk heeft weggezet en tegelijk het alternatief de nek heeft omgedraaid.
Deze affaire kent zo alleen verliezers. Er is voor niemand een echte oplossing, voor de asielzoekers niet, voor de inwoners van Tel Aviv die met het probleem zitten opgescheept niet, voor Israël niet. En in de directe omgeving van Israël gaat er een bijzonder onwenselijke boodschap van uit: de regering van Israël is zwak.
In het Midden-Oosten is dat een erg gevaarlijk signaal. <