VVD, de 75-jarige middenpartij die geregeld met haar lelijkste gezicht naar rechts lonkt

‘Deze taart is rood – en rood is om je tanden in te zetten!’ Hij leeft nog: Hans Wiegel (81), de politicus die als eerste recht in de camera’s grijnsde, en die zijn VVD als de bloeddorstige anti-PvdA profileerde. Een halve eeuw geleden wisten ze al: polariseren kun je leren. ‘Sinterklaas bestaat: dáár zit-ie!’, wees Wiegel naar de alweer 35 jaar geleden overleden PvdA’er Joop den Uyl.

En in 1959 beloofde de eerste VVD-leider, Piet Oud, dat zijn partij nóóit met socialisten zou regeren. Maar de paarse coalitie (PvdA/VVD/D66, 1994-2002) hield acht jaar stand, en het kabinet Rutte 2 (VVD/PvdA, 2012-2017) werd het langstzittende na de oorlog. Met PvdA-leider Diederik Samsom kon premier Rutte beter zaken doen dan met z’n vroegere mentor Geert Wilders, toen die het kabinet Rutte 1 (VVD/CDA/PVV) gedoogde.

De VVD die deze week haar 75-jarig bestaan viert, is maar kort de elitaire club van ondernemers en andere welgedane lieden geweest. Haar opmars als brede volkspartij viel samen met het verval van de roomse en protestants..