Laten mensen hun keuze in ieder geval baseren op de juiste informatie
Worden geaborteerde foetussen gebruikt voor het maken van vaccins? Die vraag speelt op nu ook voor coronavaccins gebruik is gemaakt van ‘menselijke cellijnen’. Een ervan komt van een foetus die in 1973 om onbekende redenen niet kon uitgroeien. De andere is in 1995 ontwikkeld uit een geaborteerde foetus. Dat klinkt luguberder dan het is. Vaccins zelf bevatten geen menselijke cellen. Wat is dan wel de rol van die twee foetussen? Door cellen steeds te laten delen ontstaan in het laboratorium soort kweekvijvertjes, waarin virussen zich kunnen vermenigvuldigen. Die virusdeeltjes zijn nodig om vaccins te maken. De gebruikte cellijnen zijn zo sterk doorgekweekt dat ze nauwelijks meer zijn te herleiden tot de oorspronkelijke foetus. Ook ethici met uitgesproken prolife-standpunten – zowel protestantse als rooms-katholieke – vinden het daarom te ver gaan om vaccins af te wijzen vanwege de oorsprong van het kweekmateriaal.
Toch is het voorstelbaar dat voor sommigen het gebruik van de foetale cellen in het verleden een drempel opwerpt om zich te laten vaccineren. Het speelt bijvoorbeeld ook bij de inenting tegen bof, mazelen en rodehond. Laten mensen hun keuze in ieder geval baseren op de juiste informatie. Er komen geen nieuwe abortussen meer te pas aan de ontwikkeling van vaccins. ChristenUnie en SGP vroegen aan minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid of mensen mogen kiezen welke prik ze krijgen tegen corona. Het ene vaccin maakt namelijk meer gebruik van menselijke cellijnen dan het andere. Pfizer en Moderna hebben het alleen in de testfase gebruikt, AstraZeneca en Janssen gebruiken het ook bij de productie. De minister was duidelijk: een individuele keuze is nu geen optie.
Gewetensbezwaarden moeten zich ook afvragen of keuzevrijheid goed is, nu er minder vaccins zijn dan potentiële ontvangers. Als ze zelf de prik krijgen waar ze géén moeite mee hebben, gaat die problematische prik naar een ander. Dat is zoiets als op zondag een ander de boodschappen voor je laten doen.
Als bevolking staan we voor de vraag hoe we het coronavirus kunnen indammen en kwetsbare mensen beschermen. Het is daarom terecht dat de overheid een effectieve vaccinatiecampagne verkiest boven keuzevrijheid. En Nederland kent geen vaccinatiedwang. Wie echt moeite heeft met een vaccin, hoeft niet te kiezen voor inenting. Die gewetenskeuze heeft dan wel een prijs: een grotere kans op besmetting met het virus en misschien voorlopig minder bewegingsvrijheid. Als een groot deel van de Nederlanders is ingeënt, zal het vaccin minder schaars worden. Keuzevrijheid zal dan wellicht alsnog een optie zijn.
Aaldert van Soest
