27 oktober 2020 om 03:00
Luister naar

President Trump belooft christelijke kiezers gouden bergen. Maar heiligt het doel de middelen?

In de jaren twintig beloofde iemand de Duitsers gouden bergen. U raadt het al, het was Franz Tausend (1884-1942). Hij claimde dat hij goud kon maken. De nazi’s zagen veel in deze alchemist uit Beieren, ze investeerden in zijn project. Zo zou het land straks in één klap alle herstelbetalingen kunnen afbetalen. Duitsland zou weer vrij zijn. Mede dankzij Franz. Het doet denken aan het Grimm-sprookje over de goudstukken balkende ezel. Ik hoop zelf nog weleens op een Tausend-effect als ik de kattenbak verschoon. Maar niks hoor, vanmorgen weer geen goudklompje.

President Trump doet me denken aan Franz Tausend.

Hij biedt een vlucht uit de realiteit: ‘Wat ik aanraak, wordt goud.’ Het is een troost, voorzover een roesmiddel troost. De nood van miljoenen Amerikanen is echt. Fabrieken sluiten, de wereld kraakt, medicijn- en drugsverslaving zijn ware plagen. Op wie zou je stemmen als je daar woonde? Die vraag komt op bij Droomland Amerika, de aangrijpende NPO-serie van Eelco Bosch van Rosenthal uit 2016 (terugkijktip). En bij het boek van J.D. Vance, Hillbilly Blues (2017). Het verdriet van de arme, witte bevolking is echt. Een mand vol hopeloze gevallen, zo noemde Hillary Clinton hen. Het zal je maar gezegd worden. Uitlachen, de ander uitsluiten, dat doet niet alleen de witte onderklasse, ook de ‘progressieve’, ‘wereldwijze’ elite kan er wat van.

Toen Jezus de schare zonder herder aanzag, raakte hij met ontferming bewogen. Volksmenners als Hitler en Trump reageren eerder als aasgieren. Ze ruiken pijn op afstand, wapperen meteen met hun recept voor goud. Hun massarally’s lijken op de contactmagie van de vorstenhuizen van vroeger. Als zo’n ‘goddelijke’ koning jou even aanraakte, verschoot je van kleur. En je keerde huiswaarts met verende tred en een sprong in je stap. Om thuis te ontdekken dat je nog steeds dat houten been had. Maar het was toch een mooie tijd geweest. Dat pakken ze je niet meer af.

‘Is Trump een middel in Gods hand?’

Adolf Hitler was een meester van de voortdurende beweging. In zijn eerste honderd dagen als leider choqueerde hij het volk elke dag. Je moest sterk in je schoenen staan, om weerstand te bieden aan die vloedgolf. Ook Trump beheerst het nieuws, maakt reuring, liegt, doet beloften, gunt je geen tijd om bij te komen. Zijn aanhang, moe van de ratrace, de verloedering, de onzekere wereld, de creditcardschulden, gaat mee in de roes. Het voelt zo goed.

Veel christenen weten het zeker: president Trump is een middel in Gods hand. ‘Net als koning Cyrus.’ Door hem stoppen we abortus, door hem kiept het hooggerechtshof om. Maar heiligt het doel de middelen? Van Adolf Hitler geloofden miljoenen christenen ook dat God hem had gestuurd. De Führer ‘ontfermde’ zich over het volk, maar koos minderheden uit als zondebokken. Zijn aanhang zag het door de vingers. Zo maakte hij ze medeplichtig. Zo ook Trump. Hij nam geen afstand van neonazi’s en de Ku Klux Klan en flirt met burgeroorlog. Zijn aanhang ziet het door de vingers.

Bij de verzoeking in de woestijn kon Jezus alle macht krijgen in ruil voor één knieval. Hij deed het niet. Dat is het verschil met veel Amerikaanse evangelicals. Zij deden het wel.

Ze verkochten hun ziel, in ruil voor de macht. <


Goud balkende ezel, sprookje van Grimm (tekening Arthur Grantham). - beeld wikipedia

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Wim Dekker is lector informele netwerken en laatmoderniteit aan de Christelijke Hogeschool Ede.

Het gepest van Wilders mag niet gewoon zijn. Timmermans heeft hulp van andere Kamerleden nodig

Wim Dekker hoopt dat het fatsoenlijke deel van de Kamer niet in debat gaat over wat fatsoen is, maar soeverein afstand neemt van onfatsoen. En hij vraagt om gebed voor Frans Timmermans.

Zo sensationeel is dat boek van David de Vos niet, al suggereert hij het graag

Evangelisch prediker David de Vos prijst zijn verhaal aan als ‘het meest gedurfde en ongefilterde boek over de christelijke wereld dat je gaat lezen’. Verkooppraat, volgens Reina Wiskerke.

Kelly Keasberry is theoloog en pastoraal medewerker bij ziekenhuis AZ Monica in Deurne en Antwerpen.

Ambtenaren, managers, artsen of docenten: grijp eens wat vaker naar de gieter

Voor mij als ziekenhuispastor was het uitsterfbeleid niet om aan te zien, schrijft Kelly Keasberry. Na werktijd besloot ik tot een reddingsoperatie. Gewapend met een gietertje, een schaar en een emmer van de schoonmaker.

Anita Zeldenrust is ouder van een gezinshuis voor kinderen die (soms tijdelijk) niet thuis kunnen wonen.

Stilte kan confronterend zijn. Als de geluiden van buiten verstommen, gaat je binnenwereld aan de gang

Stilte kan confronterend zijn. Als de geluiden van buiten zijn verstomd, gaat je binnenwereld aan de gang. Het is mij lang gelukt dat uit de weg te gaan, schrijft Anita Zeldenrust. Drukte is een statussymbool.

nd

In Amsterdam zit een witte duif klem. Hoe kan ik de vogel nog redden? Klimmend, via de regenpijp?

Wat doe je als je ziet dat er een vogel verstrikt is geraakt in een net? Op één-hoog? Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren. Maar er is toch hoop.

George Harinck is rector magnificus aan de Theologische Universiteit Utrecht.

Laat kinderen weer sleutelteksten uit de Bijbel, de geschiedenis en de literatuur uit het hoofd leren

Het is ronduit zonde dat we tegenwoordig bijna niets meer uit ons hoofd leren. Want wat je niet bezit, kun je jezelf niet herinneren. Zorg daarom voor een goed gevulde binnenkamer, stelt George Harinck.

Hans Werkman

Bezwijkt in christelijke gedichten de poëzie 'onder de last van de boodschap'?

Lieddichter Ad de Besten was een meelevend christen, maar christelijke poëzie, moest dat zonodig? Hij las het werk van enkele christelijke dichters en constateerde dat dit wantrouwen geen nieuw voedsel heeft gevonden.

Bart Jan Spruyt is historicus en docent kerkgeschiedenis aan het Hersteld Hervormd Seminarium.

Nederlandse benadering van mensen met twijfels over hun gender wordt steeds meer bekritiseerd

Het beleid om jonge mensen met genderdysforie met puberteitsblokkers te behandelen, wordt in steeds meer landen herzien, ziet Bart Jan Spruyt. Hij betreurt dat die kentering bij Nederlandse politici niet doordringt.

beeld nd

Hoe maak je van duurzaam leven een vrolijke worsteling? We kunnen leren van Psalm 119

Duurzaam leven voelt soms als gerommel in de marge, ervaart Alexander Bosma. Het is makkelijk om het dan maar te laten, terwijl je ervan overtuigd bent dat het moet. Hoe maak je er toch een vrolijke worsteling van?