Het is prachtig nieuws dat steeds meer bibliotheken hun boetes afschaffen
Als je iets koopt en de winkelier rekent er te weinig voor af, wat doe je dan? Daar kreeg ik vroeger thuis precieze instructies voor: dan maak je daar zelf de winkelier attent op. Evenzo als je te veel wisselgeld krijgt: dan geef je het teveel terug. Het zijn waardevolle lessen. Want stelen is meer dan iets van een ander afpakken. Het is ook: weigeren op te komen voor belangen van anderen die zich benadelen – of benadeeld worden – ten gunste van jou. Pas later drong tot me door hoe ver dit principe strekt als je kijkt naar de gevolgen van onze westerse consumptie.
Er kwamen andere dimensies bij. Als buschauffeurs actie voerden en de reis gratis maakten, stond mijn moeder erop geld voor de reis bij hen achter te laten. Weigerden treinconducteurs kaartjes te knippen om hun werkgever op de knieën te krijgen, dan drukte m’n moeder mij op het hart wél een kaartje te kopen bij het loket. Preciesheid wat stelen betreft, vermengde zich hier met een gereformeerde afkeer van stakingen. Ik kijk nu anders tegen acties van werknemers aan. Ze vormen vaak een noodzakelijk tegenwicht voor de macht van machtigen. Maar nog steeds koester ik het idee dat je zelf verantwoordelijk bent voor wat je doet of laat. Acties van anderen zijn geen excuus om die verantwoordelijkheid te ontlopen. Of je meedoet of niet, is jouw ..