Luister naar

Sterrenhemel: Twee meteorenregens in November

Nieuws
November biedt twee meteorenzwermen. ’s Avonds kun je uitkijken naar oranjegekleurde vuurbollen van de Tauriden. Voor de Leoniden moet je vlak voor de ochtendschemering naar buiten.
Kees de Heer
dinsdag 6 november 2018 om 03:00
De zuidwestelijke sterrenhemel van vanavond 22.00 uur, met Mars laag in het zuidwesten en het ‘herfstvierkant’ hoog in het zuiden.
De zuidwestelijke sterrenhemel van vanavond 22.00 uur, met Mars laag in het zuidwesten en het ‘herfstvierkant’ hoog in het zuiden. www.heavens-above.com

Amersfoort

‘Vallende sterren’ ofwel meteoren ontstaan als kosmisch gruis in de aardatmosfeer verbrandt. Als een steentje met een snelheid van 225.000 kilometer per uur de atmosfeer binnendringt, zal dat onmiddellijk verbranden als gevolg van de wrijving met luchtmoleculen. We zien dan een lichtje dat razendsnel beweegt en dan weer uitdooft. In de volksmond heet dat een ‘vallende ster’, sterrenkundigen spreken over een ‘meteoor’. Soms is het licht van een meteoor zo helder dat het de sterren en zelfs de maan overtreft. Men spreekt dan van een ‘vuurbol’.

meteorenregens

In feite heb je altijd een kleine kans om een meteoor te zien, maar soms is er een duidelijke piek in het aantal. We zien een meteorenregen als de aarde door een wolk van stof en gruis gaat. Als de aarde de vroegere baan van een komeet kruist, krijg je in vrij korte tijd honderden ‘vallende sterren’, die ogenschijnlijk uit één sterrenbeeld komen. Zulke meteorenregens worden dan ook genoemd naar het desbetreffende sterrenbeeld.

De komende weken kunnen we uitkijken naar Tauriden, die allemaal ‘ontspringen’ in het sterrenbeeld Stier ofwel Taurus. Dit zijn heldere, trage vuurbollen, die soms een oranje tint hebben. De piek valt steevast in de eerste week van november, maar de zwerm duurt daarna nog twee weken. Tussen 14 en 21 november zijn de Leoniden aan de beurt, die in de kop van het sterrenbeeld Leeuw (Leo) ontspringen. Deze meteoren zijn te danken aan de komeet Tempel-Tuttle, die in 1998 ons zonnestelsel doorkruiste. Rond de eeuwwisseling heeft de Leonidenzwerm flinke ‘sterrenregens’ veroorzaakt, waarbij maar liefst duizenden meteoren per uur te zien waren. Maar de kenners verwachten dit jaar veel minder spektakel, circa vijftien meteoren per uur. De piek valt dit jaar op 17 november rond 22 uur

planeten

Het is Nieuwe Maan op 7 november om 17.02 uur en Eerste Kwartier op 15 november 15.54 uur. Volle Maan valt op 23 november, om 3.00 uur en Laatste Kwartier op 30 november om 1.19 uur. Als het gaat om samenstanden van de maan en planeten, dan is het deze maand twee maal raak. Op 11 november staat de maansikkel pal naast de reuzenplaneet Saturnus. De maan staat op de avonden van 15 en 16 november nabij Mars. Jupiter is deze maand niet te zien, want de reuzenplaneet staat nu te dicht bij de zon. De planeet Mars is de hele avond zichtbaar in het zuiden en zuidwesten; de rode planeet gaat kort na middernacht onder. Saturnus staat in de avondschemering laag in het zuidwesten. Venus is sinds deze week tijdens de ochtendschemering te vinden in het zuidoosten. Deze heldere planeet is elke dag langer te zien. Eind november komt Venus al drie uur voor de zon op.

herfstvierkant

De komende week is zeer geschikt voor het turen naar de sterren, omdat we dan geen last hebben van storend maanlicht. De herfstavondhemel wordt gedomineerd door het ‘herfstvierkant’ van Pegasus. Dit sterrenbeeld staat in deze tijd van het jaar ’s avonds rond tien uur hoog aan de hemel, iets ten zuiden van het zenit, het denkbeeldige punt recht boven ons.

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Oud en nieuw zou mogelijk al in 2025 of 2026 een seconde eerder zijn.

Door klimaatverandering tolt de aarde minder rap om haar as, met gevolgen voor de wereldwijde tijdmeting

De aarde draait steeds sneller om haar as, maar klimaatverandering remt dat af, blijkt uit analyse. Tijdexperts zijn opgelucht: het moment dat zij een seconde van de universele klok moeten halen, laat nu langer op zich wachten.

De duivelsrog staat op de VN-lijst van met uitsterven bedreigde trekdiersoorten. Op die lijst scoren vissen hoog: maar liefst 97 procent van de vissoorten loopt sterk in aantal achteruit.

VN-rapport over migrerende dieren weinig opbeurend: meer soorten in gevaar en uitstervingsgolf dreigt

Een op de vijf bedreigde diersoorten, is de afgelopen twintig jaar nog dichter bij uitsterven beland. Dat komt voornamelijk door landbouw, overbevissing en verlies of versnippering van hun leefgebied.

Charles Picavet lijdt aan een zeldzame zwellingsziekte en is enorm geholpen met ‘crispr-cas’, de razendsnelle ‘knip-en-plak’-techniek voor DNA. Foto onder: Picavet als jongeman, met gezichtsoedeem.

Bij eerste Nederlander die nieuwe gentherapie krijgt, verdwijnt zwellingsziekte meteen

Tien patiënten die levenslang gebukt gingen onder een erfelijke zwellingsziekte, zijn daar op slag vanaf dankzij één infuus met een nieuwe, experimentele gentherapie. Onder hen twee Nederlanders.

Een ondergelopen straat nabij het Markermeer. ‘Het is echt een bijzonder jaar geweest.’

KNMI: 2023 was het natste jaar ooit, maar tegelijk ook een van de droogste

Het natste jaar ooit in ons land gemeten, was ook een van de droogste. Niet eerder viel er in een jaar zoveel neerslag (ruim een meter!) als in 2023. Maar begin zomer tobde iedereen over de droogte.

Elon Musk

Breinbedrijf Elon Musk plaatst voor het eerst implantaat in de hersenen van een mens

Na eerdere, omstreden, proeven bij apen heeft Elon Musks bedrijf Neuralink nu voor het eerst een implantaat in de hersenen van een mens geplaatst. Zo’n brein-computer-interface helpt bij het uitlezen van hersensignalen.

Uniper wil de kolengestookte energiecentrale op de Maasvlakte de komende jaren omvormen tot een productielocatie van groene waterstof.

'Waterstof is een soort duizenddingendoekje' Maar waar hebben we het precies voor nodig?

De Nederlandse overheid is druk bezig met het afsluiten van contracten voor de levering van waterstof. Deze zomer kwam er een overeenkomst met Spanje, eind november met enkele Golfstaten.