Landbouwcrisis leidt tot een verhit CDA-congres

Utrecht

De emoties liepen zaterdag, op een drukbezocht CDA-congres, hoog op. Een enkel zinnetje uit het discussiestuk Zij aan zij van het wetenschappelijk instituut deed een deel van de boerenachterban op tilt slaan. Op termijn is een duurzame landbouw, met een beter inkomen voor de boer en dierenwelzijn ‘belangrijker dan de ambitie om de tweede voedselexporteur van de wereld te willen blijven’.

Europarlementslid en varkensboerin Annie Schreijer-Pierik hintte vrijdagavond, bij Pauw, al op afscheiding als haar partij niet bijdraait en pal voor de boeren blijft staan. De eerste letters van haar naam – ASP – staan wat haar betreft voor: ‘agrarisch sociale partij’. Op het congres wilde ze van Leonard Geluk, voorzitter van de werkgroep, weten of híj nog wel ­achter de boeren staat.

Geluk legde uit dat hij juist wil op­komen voor een eerlijke prijs voor de boeren. Hij gaf een voorbeeld. Voor een kilo uien krijgt de boer maar zes cent, terwijl de klant in de supermarkt 1,39 euro betaalt. ‘Dat is schrijnend en niet normaal’, stelt Geluk. Hij pleit voor een beter inkomen voor de boer, waarbij de ondernemer in balans is met de natuur. Rentmeesterschap noemt het CDA dat.

Geluks antwoord stemt een deel van de zaal niet tevreden. Er wordt geroepen om de microfoon. De voorzitter van het CDA Overijssel betuigt haar steun aan Annie Schreijer. Ook CDA-senator Joop Atsma mengt zich op felle wijze in het debat. ‘U kunt die stelling in het rapport over export van voedsel niet onderbouwen’, werpt hij Geluk voor de voeten. De export van voedsel omlaag en een hoger inkomen voor de boer, dat gaat er bij Atsma niet in.

Geluk houdt vol dat het een discussiestuk betreft en dat hij graag in gesprek gaat met de achterban. Maar om 48 uur na verschijning van het rapport er al een bladzijde uit te scheuren, gaat hem te ver. Toch gebeurt dat uiteindelijk wel. Vanuit de zaal wordt hem een alternatief aangereikt om de kou uit de lucht te nemen. Als de export van voedsel (waarbij het om tientallen miljarden gaat) ‘in balans’ komt met duurzaamheid, beter inkomen voor de boer en dierenwelzijn, dan wil hij die suggestie overnemen.

Fractievoorzitter Pieter Heerma heeft, een uurtje later op het hoofdpodium, al meegekregen dat een duurzame landbouw hand in hand kan en moet gaan met export van voedsel. Met die handreiking lijkt de landbouwcrisis binnen het CDA voorlopig bezworen. Geluk had vooraf nog gewaarschuwd dat het CDA zich niet het frame moet laten aanpraten van platteland tegenover de stad. Ook Heerma wil van dat dilemma wegblijven en pleit voor verbinding.

stikstof

Tweede Kamerlid Jaco Geurts heeft in een andere zaal de CDA-bestuurders bijgepraat over de stikstofproblematiek. In Noord-Brabant zijn twee CDA-gedeputeerden afgetreden vanwege die crisis. Geurts beklimt het podium en is strijdbaar. Hij kondigt aan, samen met Annie Schreijer en Joop Atsma, in debat te willen gaan met het wetenschappelijk instituut. ‘Wij zijn voor het voortbestaan van de agrarische sector’, zegt Geurts. Bij hem lijkt er sprake van ‘wij’ van de boeren tegen ‘zij’ van het wetenschappelijk instituut. <