Regeerakkoord is kwestie van dagen

Den Haag

Het is een kwestie van dagen: dinsdagmiddag presenteren de formerende partijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie hun regeerakkoord. Tenminste, dat was donderdag de verwachting in de wandelgangen van de Tweede Kamer. Volgens de inschatting van betrokkenen debatteren de fractievoorzitters donderdag met informateur Gerrit Zalm. Daarna gaat VVD-leider Mark Rutte als formateur aan de slag met de vraag wie minister of staatssecretaris wordt in zijn derde kabinet.

Het nieuwe kabinet gaat 25 bewindspersonen tellen: zestien ministers en negen staatssecretarissen. Dat zijn drie ministers en twee staatssecretarissen méér dan het tweede kabinet-Rutte bij aantreden. De reden is niet alleen dat er nu vier regeringspartijen zijn die allemaal voldoende vertegenwoordigd moeten zijn in het kabinet. Er is ook de behoefte aan wat meer mankracht. Een aantal bewindspersonen had simpelweg te grote portefeuilles, is achteraf de gedachte over Rutte II.

basisonderwijs

Inmiddels beginnen ook langzaam de eerste afspraken uit het regeerakkoord naar buiten te ‘lekken’. Het nieuws over de 500 miljoen euro die éxtra naar het basisonderwijs gaat, werd strategisch prijsgegeven op de actiedag van het primair onderwijs – donderdag.

Over enkele gevoelige thema’s sijpelt ook langzaam informatie naar buiten, al valt die vaak niet voor 100 procent te verifiëren. Zo meldden de NOS en De Telegraaf donderdag dat het nieuwe kabinet het kinderpardon toch niet zou verruimen. Dat zou juridisch te ingewikkeld zijn, en bij een verruiming van de regels is niet precies duidelijk hoeveel mensen daardoor een verblijfsvergunning krijgen. Volgens de krant heeft de nieuwe coalitie daarom besloten meer Syrische vluchtelingen uit Turkije naar Nederland te halen. Nu zijn dat er nog zo’n vijfhonderd per jaar, dat zouden er strak ongeveer duizend moeten worden.

Het is wel duidelijk dat het asielbeleid de vier partijen veel tijd heeft gekost. VVD en CDA, die een strenger beleid willen, staan tegenover D66 en ChristenUnie, die ruimhartiger willen zijn. Zo was het kinderpardon ooit een initiatief van ChristenUnie-Kamerlid Joël Voordewind, die afgelopen jaren streed voor een verruiming van de regels. Nu worden er veel aanvragen afgewezen, vaak omdat de ouders ‘niet meewerkten’ aan terugkeer na een mislukte asielaanvraag. Van de ruim 1300 aanvragen zijn er slechts honderd toegekend.

Nog zo’n gevoelig thema is de hypotheekrenteaftrek. Die wordt vanaf 2020 fors verlaagd, bevestigen Haagse bronnen berichtgeving daarover van De Telegraaf. De hypotheekrenteaftrek wordt al afgebouwd, met een half procent per jaar. Waar de aftrek eerst 52 procent bedroeg, moet dat uiteindelijk uitkomen op 38 procent. Het tempo gaat vanaf 2020 dus flink omhoog, naar 3 procent per jaar.

dinsdagmiddag

Naar verwachting staan Mark Rutte, Sybrand Buma, Alexander Pechtold en Gert-Jan Segers dinsdagmiddag voor het eerst gezamenlijk de pers te woord. Maandag of dinsdagochtend moeten hun fracties eerst formeel instemmen met het akkoord. Maar alle partijen hebben hun fracties deze keer intensief betrokken bij de onderhandelingen, zodat de Kamerleden niet voor grote verrassingen komen te staan. <