Rutte is graag de allersoberste
Den Haag
‘Would YOUR prime minister do that?’ Het is de prangende vraag op de site van de Deutsche Welle bij de video van premier Mark Rutte. De beelden zijn inmiddels bekend: de premier laat zijn bekertje koffie vallen en wil vervolgens per se zijn eigen rommel opruimen. Onder het oog van een groepje lachende schoonmakers is bijna een minuut lang te zien hoe hij met een mop in de weer gaat.
Een onervaren NOS-cameraman filmde het tafereel maandag bij het wekelijkse coalitieoverleg en hij kijkt sindsdien met verwondering toe hoe de beelden zich over de wereld verspreiden. Op de Facebookpagina van BBC Arabic is de video al ruim 700.000 keer bekeken en ook in India is de premier een YouTube-hitje. De Indian Express meent dat Rutte met zijn modesty ‘de harten van mensen wereldwijd heeft geraakt’. ‘Ik zou willen dat Indiase politici deze houding hadden’, merkt een van de lezers op.
Uit een land als Frankrijk komen vergelijkbare geluiden. Een regeringsleider die zijn eigen koffie in een kartonnen bekertje draagt, zich net als iedereen door een toegangspoortje van een ministerie moet wurmen en daarna al poetsend door de knieën gaat: ondenkbaar in Frankrijk, zeker in een tijd dat Emmanuel Macron een ‘jupiteriaans’ presidentschap voorstaat.
Scepsis is er ook. Wat is de nieuwswaarde van de video? En is dit niet gewoon een politicus die voor de camera een slim showtje opvoert? Zeker de laatste suggestie roept weer verontwaardiging op bij bewonderaars. ‘Rutte kennend zou hij dat óók doen als er géén camera in de buurt was geweest’, twitterde een woordvoerder van de SGP.
De video past in elk geval bij het doe-normaal-premierschap van Rutte. In eindeloos veel interviews vertelde de VVD’er al over de belangrijkste les die hij van zijn vader meekreeg: ‘Altijd op de kleine steentjes blijven lopen, je niet groter maken dan je bent.’
De joviale familiariteit van Rutte is in Den Haag eenvoudigweg niet te ontlopen. Menig stagiair op het Binnenhof is door hem verwelkomd als een bevriend staatshoofd. De schoonmakers op het filmpje vertelden tegen de NOS-verslaggever dat ze iedere week hartelijk door de premier worden begroet. Daarom durfden ze ook zo lachend toe te kijken terwijl hij aan het dweilen was.
paraplu
Is het allemaal puur natuur? Zeker is dat de premier heel bewust waakt over zijn imago. Toen een medewerker ooit tijdens een regenbui een paraplu boven zijn hoofd wilde houden, corrigeerde Rutte hem onmiddellijk. Zoiets zou verkeerd kunnen overkomen. De premier houdt zijn eigen paraplu vast. Net als iedereen.
Rutte gaat er ook prat op dat er geen regeringsleider is met een bescheidener werkplek dan hij. Voor hem is dat een teken van een gezonde democratie. Toen hij de Franse president Macron onlangs een rondleiding gaf door het Torentje zei hij bijna verlekkerd: ‘It’s very small.’
De Nederlandse premier is graag de allersoberste. Zo wees Rutte onlangs tijdens een Kamerdebat gretig op het verschil tussen hem en Jesse Klaver: ‘Ik moet even melden dat toen de coalitieonderhandelingen vastliepen, de leider van GroenLinks in een grote BMW wegreed en de leider van de VVD naar huis wandelde.’
Rutte weet ook dat één verkeerd beeld fataal kan zijn voor een politicus. De Amerikaanse president George Bush sr. kon zich nooit meer bevrijden van het beeld dat hij op zijn horloge keek, terwijl een kiezer hem net vroeg of hij wel genoeg betrokken was bij het lot van gewone mensen. Balkenendes klungelige imago werd versterkt door zijn mislukte poging om te skateboarden.
Rutte blijft rolvast, ook als het niet uitkomt. Tijdens het WK beachvolleybal in 2015 was bij toeval te horen hoe hij zich achter de schermen verzette tegen een niet-geplande ontmoeting met ex-volleybalinternationals. ‘Nee, ik moet echt door’, mopperde Rutte. ‘Nu even niet.’ Uiteindelijk wist zijn woordvoerder hem toch over te halen om ‘één minuut’ uit te trekken. Een minuut later was te zien hoe de premier de volleyballers begroette alsof hij de hele dag naar niets anders had uitgekeken.
In het buitenland maken ze nu ook kennis met de stijl van Rutte. Onder de kop ‘Dutch leader spilling and cleaning up his coffee goes viral’ gaf het internationale persbureau Reuters donderdag nog een extra slinger aan de verspreiding van de video.
Was het een oprechte daad of een slimme zet voor de camera? Een Engelse kijker vermoedde dat het allebei waar kan zijn: ‘Het laat zien dat hij een nette vent is. En wat een geweldige pr.’ <