Het Klimaatakkoord moet vooral 'betaalbaar' heten
Den Haag
Betaalbaar; dat woord staat alleen al in de Kamerbrief van minister Eric Wiebes over het vrijdag gepresenteerde Klimaatakkoord twaalf keer. En bij de presentatie van het akkoord zoals het kabinet dit wil gaan uitvoeren, gaat het vrijdagmiddag ook telkens over geld. ‘Het wordt goedkoper en betaalbaarder dan we dachten’, stelt Wiebes. Aan het eind van de persconferentie zegt de bewindsman zelfs: ‘We hebben geprobeerd de totale transitie goedkoop te houden. (...) We hebben dertig jaar de tijd. Het gaat rimpellozer dan we eerst dachten.’
De presentatie van het Klimaatakkoord blijkt vooral de presentatie van een klimaatcompromis. Deze regeringscoalitie wil overduidelijk niet meteen stranden in gedoe met burgers over de betaalbaarheid. Wiebes spreekt geruststellend dat ‘bedrijven het grootste deel van de omslag voor hun rekening nemen’.
Ook de andere bewindslieden beginnen vrijwel meteen over de financiën. Zo benadrukt minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) de oprichting van een ‘warmtefonds’. Wie zijn woning wil verduurzamen, kan binnenkort weer gebruikmaken van subsidies. Dan komt minister Carola Schouten (Landbouw): ‘We gaan de veehouderij verduurzamen, maar wel met oog voor het inkomen van de boer. Want als hij geen boterham kan verdienen, houdt het snel op.’ Het verhaal van staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur) is idem dito: ‘Als je de overstap naar elektrisch rijden nog niet kunt maken, word je daar financieel niet voor gestraft.’ Als Wiebes tot slot nog iets over de industrie mag vertellen, gaat het ook hier over de economische effecten: ‘Wij wilden niet dat banen en bedrijven zouden wegtrekken naar het buitenland, en daarom komt er een verstandige CO2-heffing. Met de minste weglek van uitstoot, en de minste weglek van banen.’ Bedrijven gaan boven een bepaalde vrijstelling een steeds hogere heffing betalen, maar die heeft niet als doel om de schatkist te spekken ‘maar om bedrijven aan te zetten de investeringen in Nederland te doen’.
Urgenda-zaak
Wie ziet hoe de oppositie reageert, snapt dat enige kramp opspeelt bij de coalitie. GroenLinks noemt het Klimaatakkoord ‘niet de groene en sociale doorbraak die nú nodig is’. Maar partijleider Jesse Klaver is vooral boos dat het kabinet het vonnis in de Urgenda-zaak, dat de staat verplicht méér te doen om de uitstoot nu al terug te dringen, in feite naast zich neerlegt. ‘De kolencentrales kunnen volgend jaar dicht, maar in plaats daarvan moeten we onze banden oppompen en radiatorfolie kopen?’, sneert hij. Minister Wiebes verzekert dat wordt gezocht naar méér snelle maatregelen. ‘Maar gemakkelijk is het niet.’
Aan de andere kant van het spectrum is de conclusie ook al snel getrokken. Een ‘baggerakkoord’, zegt PVV-leider Geert Wilders, ‘dat de mensen en bedrijven in Nederland bakken met geld zal kosten’. En, zegt hij Forum-leider Thierry Baudet na, dat uiteindelijk niks voor het klimaat zal betekenen. Waarschijnlijk wordt er woensdag over het definitieve Klimaatakkoord gedebatteerd. Stiekem hoopt het kabinet toch op steun van oppositiepartijen als PvdA en GroenLinks. Maar de belangrijkste boodschap is dat het allemaal goed komt. ‘Juist Nederland kan er als welvarend en innovatief land in slagen om de welvaart te laten groeien en tegelijkertijd uitstoot van broeikasgassen te verlagen’, staat in de kabinetsbrief.
Is het niet allemaal wat weinig urgent? Bij de SGP vertrouwen ze het niet helemaal. ‘Het kabinet juicht over het behalen van 49 procent CO2-reductie in 2030 en doet alsof het dat wel even regelt voor de burger. De opgave is enorm, laten we dat niet vergeten’, zegt Kamerlid Chris Stoffer.
zie ook pagina 2: Wat betekent het Klimaatakkoord voor u?