Een pleidooi voor kerkplanting-nieuwe stijl
Gevestigde kerken doen al jaren aan kerkplanting. Ze betalen voor drie jaar een voorganger (eigenlijk een soort ondernemer), materiaal en een gebouw. Het doel is een zelfstandige gemeente binnen drie jaar, die haar eigen dominee en overige kosten opbrengt.
Maar de kosten van deze manier van kerkplanting zijn enorm. Kerken investeren soms tot 350.000 euro om een project van de grond te krijgen. En er mislukken nogal wat!
waanzin
In de veranderende omgeving van het Noord-Amerikaanse post-christendom is deze aanpak van kerkplanting waanzin. Om een aantal redenen; ik noem er drie.
Het legt enorme druk op de voorganger om de banken vol te krijgen op zondagochtend, vaak met al weldoorvoede christenen. Het gaat uit van een reeds ‘gechristianiseerde’ bevolking waar je uit kunt putten (mensen die een leukere kerk zoeken). En zo krijg je geen nieuwe gemeente die omziet naar de lijdende, verloren volkeren die God met zichzelf in Christus verenigen wil (dat ‘komt altijd straks’, als we op eigen benen staan).
Waarom doen kerken dit dan toch? Omdat deze aanpak jarenlang heeft ‘gewerkt’. Er waren genoeg teleurgestelde protestanten of latente katholieken die een levend geloof zochten. En genoeg nieuwbouwwijken waar nog geen kerk was, en duizenden jonge (meest blanke) christenen die daar kwamen wonen en een bepaald soort kerk zochten.
Een jongeman – het was meestal een man – die kon preken en organiseren, kon in drie jaar wel een kerk van de grond krijgen, geen punt.
zoekers
Een tweede golf van kerkplantingen begon in de jaren tachtig van de vorige eeuw met de komst van kerken die zich op zoekers richtten. Zij probeerden de kerk ‘relevant’ te maken voor babyboomers die het geloof waren kwijtgeraakt.
Er werden honderden megakerken geplant, die volstroomden met kerkverlaters uit die generatie en daarnaast een verrassend aantal jongere christenen die het in de gevestigde kerken voor gezien hielden.
De oude manier van financiering van kerkplantingen werkte bij deze vorm ook nog. Je had er vooral een voorganger met ondernemers- en organisatietalent voor nodig.
Maar de tijden zijn veranderd. De ‘markt’ van deze diverse ‘gechristianiseerde’ bevolkingsgroepen krimpt en is in Noord-Amerika vrijwel verzadigd. De samenleving is steeds meer post- of niet-christelijk, buiten de invloedssfeer van de kerk.
Noord-Amerika is zendingsterrein geworden. Daarom moeten we niet meer investeren in kerkplantingen, maar in zendelingen. Dit is mijn voorstel:
1. niet één, maar velen
In plaats van die ene ondernemende voorganger om een centrum voor christelijke goederen en diensten op te zetten, maken we geld vrij voor twee of drie leiders (of leidersechtparen) om als team naar een plek te gaan waar de kerk (vrijwel) afwezig is. Meestal zijn dat niet de blanke middenklassewijken waar nieuwe evangelische kerken het vaak goed deden.
2. twee sporen
Deze leiders hebben vanaf het begin een tweevoudige roeping. Geef hun woonruimte voor twee jaar (in plaats van drie). Daarnaast kunnen ze een (parttime) baan zoeken op de werkvloer van een bedrijf, aan de onderkant van het salarisgebouw, om een vak te leren, zichzelf te bewijzen.
3. langere termijn
Het doel is dan niet om binnen drie jaar een zelfstandige gemeente te hebben. Het doel is een team van drie of vier leiders/echtparen die vijftien uur per week kunnen besteden om samen het evangelie vorm te geven in hun context. Zij worden dan ook ‘zelfstandig’ in de zin dat ze een baan hebben, een leefgemeenschap vormen, maar de verwachting is nu dat zij zich aan deze context of wijk verbinden voor een periode van tien jaar.
Deze nieuwe leidersteams hebben dan tijd en ruimte om:
– hun context te leren kennen door te luisteren naar hun buren en naar de buurt;
– samen een leefritme op te bouwen (getijden, gebed, samenleven, discipelschap en presentie te midden van hun buren);
– te onderscheiden waar God mee bezig is in en te midden van de buren en de buurt;
– het evangelie te brengen overal waar God aan het werk is (verzoening, vrede, vergeving, heling, rechtvaardigheid, een nieuwe schepping);
– een manier te ontwikkelen om nieuwe gelovigen in Christus op een weg van groei en discipelschap te brengen.
Ik geloof, als je drie of meer goede mensen ergens voor tien jaar neerzet, dat je dan een levende nieuwe uitdrukking van het evangelie (=kerk) krijgt in iedere context. Het evangelie als manier van leven zal wortel schieten. Velen zullen het koninkrijk binnenkomen.
Stel je voor wat er kan gebeuren als we in honderd van zulke teams zouden investeren. <