Eén. Maar anders dan je dacht
In een Brabants klooster hebben we dinsdag en woensdag met zon vijftig christenen een vol etmaal bijeen gezeten, een gezelschap dat ongeveer representatief was voor de kerken in ons land. We gaan dit Nederlands Christelijk Forum noemen. Mannen en vrouwen, van verschillende huidskleur en leeftijd, ouder en wat jonger, behorend tot vrijwel alle denominaties die ons land rijk is. We spraken over ons geloof in Jezus Christus, onze Heer, en vertelden elkaar onze verhalen. Het luisteren daarnaar was vaak ontroerend. En we kregen de vraag voorgeschoteld: hoe denken júllie nu dat de Geest van God in deze tijd aan het werk is in Nederland?
Sommigen hadden het over krimp, of crisis, en zagen daarin een uitzuivering door de Geest. Anderen spraken, veel hoopvoller, over onbevangen christen-zijn. Enkelen wezen op de urgentie van ons zoeken naar eenheid. Sommigen, de toenadering ziende, waarschuwden: neem de verscheidenheid ernstig. Er werd gesproken over dialoog tussen de kerken, maar ook over openheid voor de samenleving.
netwerken
Wat ik ervan dacht? Terwijl we daar zaten en genoten van elkaars aanwezigheid en elkaars bijdragen, bekroop me steeds meer dit gevoel: dat eenheid er in de eenentwintigste eeuw anders uitziet dan in de twintigste. Het is dezelfde eenheid, het lichaam van Christus, de familie van al Gods kinderen, de éne woonplaats van God in de Geest. Maar die Geest werkt nu nét even anders dan in de vorige eeuw.
Eenheid in de eenentwintigste eeuw bestaat niet uit het overstijgen van wat er was, maar uit door de Geest gewerkt verlangen naar wat komen gaat. Het is niet langer een kwestie van: kerkmuren zien, er verdrietig van worden, er dan nieuwsgierig overheen kijken of ijverig eroverheen klauteren. Het is meer, het is echt anders.
Dit meen ik te ontwaren: de Heilige Geest werkt niet meer vanuit de oude verbanden, maar beweegt Zich in de nieuwe netwerken. Daarmee zeg ik niet dat er ín die verbanden niets gebeurt, maar dat de Geest dat niet als vertrekpunt neemt, en dat Hij Zich juist richt op de nieuwe netwerken.
helderder perspectief
Misschien heeft Hij nooit zoveel op gehad met al dat oude, of misschien alleen toen het nog nieuw was, wie zal het zeggen. Ik denk in ieder geval dat de generatie van de twintigers en dertigers hierin een veel helderder perspectief heeft dan die van de vijftigers en zestigers.
Laat me een paar aspecten noemen: daar zijn allereerst digitale netwerken, waardoor we elkaar tegenwoordig virtueel ontmoeten. Dan denk ik aan digitale kerken, zoals in Zuid-Afrika ekerk.org. Stephan Joubert komt ons er volgende week in Nederland iets over vertellen: hoe laagdrempelig de toegang wordt tot de plekken waar God aanwezig is en werkt, en hoe dat zn uitstraling heeft in de gewone wereld. In Nederland hebben we trouwens ook al het begin van zoiets, mijnkerk.nl. Maar er is veel meer mogelijk. Het ís er al, online evangelieverkondiging, via Jesus.net (van Agape Media), waar de drempel ook verbazend laag blijkt te zijn.
Ten tweede juist ook persoonlijke ontmoeting, gewoon door samen aan tafel te zitten en met elkaar te delen in de gewone dingen van het leven, en ook in de dingen van God. Dan hebben we het niet over de vergadertafel, maar over de ontbijt-, lunch- of dinertafel, of een wankel tafeltje in een bruine kroeg het kan zomaar bijna een avondmaalstafel worden. Het is boeiend om te zien dat er enerzijds juist door alle druk van internetactiviteiten aan je tijd wordt gevreten, maar dat mensen anderzijds juist het kostbare goud van de persoonlijke contacten meer leren te waarderen.
onbemuurd
Ten derde zou ik willen noemen de onbemuurde netwerken, waarin je met je buren, buurtgenoten, collegas of sportmakkers onbevangen deelt in alles, en van alles en nog wat samen doet, of je nu gelooft of niet, en wat je ook gelooft, zonder de angst die we vroeger hadden voor de ongelovige mensen-van-de-wereld. Het is op zichzelf niks nieuws, maar we lijken het nu te ontdekken: daar heb je geen officiële organisaties voor nodig!
Deze doealoog (de uitdrukking is van Martijn Arnoldus in Eén maar anders: de volgende generatie en de toekomst van de Kerk, eenmaaranders.nl) wérkt, op een ongekende manier.
Dit is allemaal niet echt modern. Het is zelfs nogal postmodern. Maar daar hoef je echt niet bang voor te zijn, want terwijl je de weg van discipelschap vindt die de Heer voor jou persoonlijk heeft, kruisen deze wegen elkaar, door de Geest geleid, in het centrum van eenheid, Christus Zelf.