Luister naar

‘Wij moeten veel meer beargumenteren’

Nieuws
Iedereen heeft zijn eigen opvoedingsstijl. Daniël (48) en Titia de Haan (42) uit Dronten hebben twee kinderen: Martin (7) en Matthijs (6), beiden hoogbegaafd. Dat vergt een manier van opvoeden die afwijkt van de norm, vertelt Titia de Haan.
Hilbert Meijer Hilbert Meijer
donderdag 18 mei 2017 om 03:00
‘Wij moeten veel meer beargumenteren’
‘Wij moeten veel meer beargumenteren’ Carel Schutte

‘Toen we vijftien jaar geleden trouwden, hadden we een helder beeld van hoe we kinderen wilden opvoeden: duidelijke regels, consequent zijn, niet toegeven. Ze moeten weten dat bepaalde dingen echt niet kunnen. Toen de kinderen wat ouder werden, merkten we dat het absoluut niet werkt om te zeggen: “dat willen we niet hebben” of “omdat ik het zeg”. Dan komen de kinderen met tegenargumenten. Ik zie dat andere kinderen volgzamer zijn en genoegen nemen met “nu even niet” of “omdat dit de regel is”. Wij moeten veel meer beargumenteren dan andere ouders, uitleggen waarom je een regel stelt. Maar als we na uitleg een grens trekken, praten we er niet eindeloos over.

Martin zit op een school voor hoogbegaafde kinderen. Daar gaat Matthijs na de zomer ook naartoe. Ze hebben veel gemeen, maar zijn ook heel verschillend. Martin is zelfbewust, duidelijk aanwezig, eist heel nadrukkelijk aandacht op. Matthijs is rustiger, onzekerder ook. Al toen ze peuters waren, merkten we dat de jongens anders reageerden dan andere kinderen. Als ze iets niet leuk vonden, probeerde ik ze af te leiden, zoals elke ouder dat weleens doet: “Kijk een vogel!” Maar dat heeft bij beide kinderen nooit gewerkt. Ze kwamen altijd terug op het onderwerp waar ze gefrustreerd over waren. Die sterke wil is een mooie kant. Maar het is ook weleens lastig.

We hebben de afgelopen jaren geleerd te zoeken naar het gevoel achter het gedrag. Zo is onze oudste, Martin, behoorlijk aanwezig. Hij kan heel luidruchtig zijn, direct al ’s ochtends vroeg. Als ik zeg: “Zachtjes!”, dan pikt hij dat niet op. Ik denk dat hij dat voelt als het onderdrukken van zijn persoon. Dan vraagt hij uitleg: “Waarom mag dat niet?” De reden van zijn luidruchtigheid is namelijk dat hij blij en enthousiast is. Daar is toch niks mis mee? We vinden het belangrijk dat we oog hebben voor wat onze kinderen voelen. Als je hoogbegaafd bent, beleef je alles intenser dan gemiddeld. In het gezin waarin ik ben opgegroeid, was ruimte voor creativiteit en muziek, maar er was niet zo veel oog voor onze eigenheid. Dit wil ik zelf graag anders doen. Als ik bijvoorbeeld boos op Martin ben, voelt hij zich afgewezen en kan hij heftig reageren. Inmiddels heb ik ontdekt dat hij heel zwart-wit denkt: o, iemand wordt boos, dus ik ben niet lief. Ik leg hem dan uit dat ik wel van hem houd, maar dat bepaald gedrag gewoon niet zo fijn is. Soms zie je dan een aha-gevoel bij hem. Dan snapt hij het opeens. Matthijs kan heel dwars reageren en helemaal niks willen, terwijl hij ook niet wil zeggen waarom hij zo doet. We komen er steeds meer achter dat je hem niet te veel moet pushen; hij wil de dingen graag op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo doen.

grens

Het bepalen van de opvoedingslijn doe ik vaak heel intuïtief. We geven onze kinderen een behoorlijke autonomie, daar hebben ze veel behoefte aan. Het van bovenaf opleggen, werkt niet zonder meer, maar al vragen stellend kun je wel tot een oplossing komen. Daarbij kan ik wel mijn grens trekken, en toch krijgt iedereen ruimte. Martin was een keer met Lego aan het spelen. Hij kwam er zelf niet uit, gaf dat aan, maar toen ik hem wilde helpen, was dat ook niet goed. Dat frustreert, dan heb ik de neiging in te grijpen: stop er maar helemaal mee, dit werkt niet, maar ook dat gaf veel protest. Toen vroeg ik hem of hij zelf een oplossing had. Die had hij. Martin besloot niet meer te proberen het plaatje op de doos na te bouwen, maar zelf iets te bedenken wat hij ging maken. Eerst dacht ik dat het een veel te volwassen benadering is om de kinderen zelf met oplossingen te laten komen, maar het werkt wel. Als niks werkt, vragen we: wat had jij dan gedacht?

Ik lees veel over hoogbegaafdheid en praat er ook veel met anderen over. Zelf wil ik ook altijd het naadje van de kous weten. Ik kom altijd weer dingen tegen waarvan ik denk: hoort dit bij hoogbegaafd of is dit gewoon kindergedrag? De meeste mensen valt het wel op dat Martin overal op reageert en moeilijk kan stilzitten. “Heeft hij ADHD ofzo?”, vragen ze dan. Ik leg dan uit dat hij alles heel intens ziet, beleeft en meemaakt, omdat hij hoogbegaafd is. Hoe minder hij zichzelf kan zijn, hoe erger dat gedrag wordt. Het is allemaal een uiting van een vraag om ruimte en zichzelf te mogen zijn.

Er zijn talloze opvoedingstips en lijnen en visies, die allemaal wel wat goeds in zich hebben. Maar het is gevaarlijk om te denken: zo moet het. Het blijft zoeken. Accepteren dat de standaard voor onze kinderen niet werkt, helpt. Eerst had ik het gevoel dat ik dat allemaal aan andere ouders moest uitleggen. Dat wordt steeds minder. Anderen zouden het misschien nooit zo doen, maar wij trekken onze eigen lijn. Afwijken van de norm is best lastig. Daar moet je je niet onzeker door laten maken. Dit is onze methode, dit is voor ons gezin het beste.’ ?

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Agenten met machinegeweren bewaken de Dom in Keulen rond Kerst en Nieuwjaar na de ontdekking van aanslagplannen van ISIS-Khorasan.

ISIS heeft Europa nog steeds in het vizier voor aanslagen als die in Rusland

In heel Europa zijn veiligheidsdiensten in staat van paraatheid. Want de aanslag in Moskou was niet het enige plan van ISIS. Het heeft Europa weer stevig in het vizier, te beginnen met kerken.

‘Je kunt aan je vlucht een CO2-uitstootcijfer hangen, maar wat zijn de precieze gevolgen dan?'

Waarom we toch blijven vliegen ondanks schaamte. 'Zet op een rij wat je belangrijkste waarden zijn'

Vliegschaamte blijft een dingetje, van de 18 tot 65-jarigen heeft 1 op de 5 er last van. Waarom blijven we vliegen, terwijl we weten dat het het klimaat fors schaadt?

De brug over het Noordhollandsch Kanaal bij Purmerend ligt midden in de A7, en is verreweg de belangrijkste verkeersader in het gebied.

Motorambulances en speedpedelecs om de file te omzeilen: de brug over de A7 wordt verbouwd

De verkeersoverlast in Noord-Holland zal gigantisch zijn zodra Rijkswaterstaat begint met de versteviging van een brug, midden in de A7. Artsen en verpleegkundigen maken zich zorgen over de gevolgen voor de spoedzorg.

Boerenprotest dinsdagmorgen in Brussel.

EU-landen komen boeren ongekend snel tegemoet, GroenLinks spreekt van 'symboolpolitiek'

De EU-landen zijn akkoord met een serie maatregelen die tegemoetkomen aan de protesten van boeren. De milieueisen om EU-landbouwsubsidies te krijgen worden versoepeld, kleinere landbouwbedrijven worden helemaal niet meer gecontroleerd.

Het gezin Laan, met rechtsboven Henk-Willem en daaronder zijn gehandicapte zoon Joas pleit voor betere toiletvoorzieningen voor mensen als Joas. ‘We hopen dat het balletje nu snel verder gaat rollen.’

Waar verschoon je onderweg een ernstig gehandicapt kind? 'Soms moet het in de bosjes'

Naar de wc gaan tijdens een dagje uit levert kinderen en volwassenen met een ernstige beperking veel gedoe op. Ze hebben vaak een ruimte nodig waarin ze liggend verschoond kunnen worden. Maar die zijn er nauwelijks.

Anniek Pheiher leidt een trainingssessie voor activistische beleggers bij The Field in Leiden.

Klimaatactivistische beleggers trainen voor de confrontatie met CEO's: 'Ik wil ja of nee horen'

In de aanloop naar het aandeelhoudersseizoen stoomt Milieudefensie honderden klimaatactivisten klaar om een duurzamer beleid af te dwingen bij bedrijven. Actrice Anniek Pheifer traint de activistische beleggers.