Luister naar

Harbers sneuvelt in de slangenkuil die justitie heet

Nieuws
Maar liefst vier bewindspersonen struikelden de afgelopen vier jaar over het ministerie van Justitie en Veiligheid. Wat is er aan de hand? Is het ‘superdepartement’ nog wel in toom te houden?
Sjoerd Mouissie Sjoerd Mouissie
dinsdag 21 mei 2019 om 18:47
Staatssecretaris Mark Harbers
Staatssecretaris Mark Harbers anp / Bart maat

Den Haag

Dit kan zo niet, hadden verschillende ambtenaren gezegd. Als de tabel over misdrijven van asielzoekers zó wordt gepubliceerd – met ernstige misdrijven als moorden en zedendelicten weggestopt onder het kopje ‘overig’ – komen er vragen en opmerkingen. De waarschuwingen bleken aan ­dovemansoren gericht, moest staatssecretaris Mark Harbers (Asiel) dinsdag aan de Tweede Kamer melden. ‘Die bevindingen hebben niet geleid tot aanpassingen in de rapportage.’

Probeerde het ministerie de zware misdrijven te verdoezelen, zoals onder andere in de Tweede Kamer werd gezegd? Harbers heeft geen aanwijzingen ‘dat dit met bewuste bedoeling is gebeurd’. Wel erkent hij ‘dat het anders had gemoeten’.

geklungel

Dat hebben we eerder gehoord. Op vijf dagen na is het precies drie jaar geleden dat Marten Oosting onderzoek deed naar de ‘Teevendeal’. Hij verbaasde zich erover dat het ambtenaren maar niet lukte de ‘bonnetjes’ te vinden van de afspraken van toenmalig officier van justitie Fred ­Teeven met topcrimineel Cees H. ‘Geen doofpot, wel geklungel’, was kort gezegd zijn conclusie. Teeven trad af als staatssecretaris.

Toenmalig minister Ard van der Steur – die de afgetreden Ivo Opstelten had opgevolgd en later eveneens moest aftreden – bezwoer dat ‘de cultuuromslag volop gaande is’. Want een jaar eerder was het ministerie begonnen met ‘JenV verandert’, een programma dat ‘cultuur- en gedragsverandering’ moest brengen.

De kranten schreven over een ‘angstcultuur’. Ambtenaren waren te veel bezig met een daadkrachtig imago, het ministerie is veel te groot om goed te kunnen besturen. Oosting signaleerde een cultuur van ‘iedereen voor zich, binnen de grenzen van de eigen taak of functie en met het ontbreken van voldoende wederzijdse betrokkenheid en tegenspraak’. En er was een ‘evident gebrek aan regie’ bij de ambtelijke top.

Het is zelfs zó erg, dat het ministerie de Tweede Kamer twee keer per jaar officieel moet informeren over de voortgang van ‘JenV verandert’. Het laatste verslag dateert van vorige week. De geest is nog niet terug in de fles, blijkt daaruit.

Uit een medewerkersonderzoek, dat vorig jaar werd gehouden, blijkt dat ambtenaren ‘elkaar niet voldoende aanspreken’. Dat bleek bijvoorbeeld in de affaires rond het wetenschappelijk bureau van het ministerie: ambtenaren probeerden aan te ­sturen op zo gunstig mogelijke ­conclusies in wetenschappelijke ­onderzoeken. ‘In het afgelopen jaar is JenV-breed het gesprek gevoerd over hoe we een werkcultuur bij JenV bevorderen, waarin we aanspreken en tegenspreken’, meldt het ministerie. De gesprekken ‘brengen specifieke behoeften in beeld’, die tot ‘actie in de teams’ moeten leiden.

Voor Harbers komt dit te laat. Ondanks het feit dat enkele ambtenaren hun mening nu wél gaven, haperde hun samenwerking uiteindelijk als vanouds. Na jaren blijkt er nog weinig van de beloofde gedragsverandering. Dit roept de vraag op of die geest überhaupt nog in de fles te krijgen is. <

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Agenten met machinegeweren bewaken de Dom in Keulen rond Kerst en Nieuwjaar na de ontdekking van aanslagplannen van ISIS-Khorasan.

ISIS heeft Europa nog steeds in het vizier voor aanslagen als die in Rusland

In heel Europa zijn veiligheidsdiensten in staat van paraatheid. Want de aanslag in Moskou was niet het enige plan van ISIS. Het heeft Europa weer stevig in het vizier, te beginnen met kerken.

‘Je kunt aan je vlucht een CO2-uitstootcijfer hangen, maar wat zijn de precieze gevolgen dan?'

Waarom we toch blijven vliegen ondanks schaamte. 'Zet op een rij wat je belangrijkste waarden zijn'

Vliegschaamte blijft een dingetje, van de 18 tot 65-jarigen heeft 1 op de 5 er last van. Waarom blijven we vliegen, terwijl we weten dat het het klimaat fors schaadt?

De brug over het Noordhollandsch Kanaal bij Purmerend ligt midden in de A7, en is verreweg de belangrijkste verkeersader in het gebied.

Motorambulances en speedpedelecs om de file te omzeilen: de brug over de A7 wordt verbouwd

De verkeersoverlast in Noord-Holland zal gigantisch zijn zodra Rijkswaterstaat begint met de versteviging van een brug, midden in de A7. Artsen en verpleegkundigen maken zich zorgen over de gevolgen voor de spoedzorg.

Boerenprotest dinsdagmorgen in Brussel.

EU-landen komen boeren ongekend snel tegemoet, GroenLinks spreekt van 'symboolpolitiek'

De EU-landen zijn akkoord met een serie maatregelen die tegemoetkomen aan de protesten van boeren. De milieueisen om EU-landbouwsubsidies te krijgen worden versoepeld, kleinere landbouwbedrijven worden helemaal niet meer gecontroleerd.

Het gezin Laan, met rechtsboven Henk-Willem en daaronder zijn gehandicapte zoon Joas pleit voor betere toiletvoorzieningen voor mensen als Joas. ‘We hopen dat het balletje nu snel verder gaat rollen.’

Waar verschoon je onderweg een ernstig gehandicapt kind? 'Soms moet het in de bosjes'

Naar de wc gaan tijdens een dagje uit levert kinderen en volwassenen met een ernstige beperking veel gedoe op. Ze hebben vaak een ruimte nodig waarin ze liggend verschoond kunnen worden. Maar die zijn er nauwelijks.

Anniek Pheiher leidt een trainingssessie voor activistische beleggers bij The Field in Leiden.

Klimaatactivistische beleggers trainen voor de confrontatie met CEO's: 'Ik wil ja of nee horen'

In de aanloop naar het aandeelhoudersseizoen stoomt Milieudefensie honderden klimaatactivisten klaar om een duurzamer beleid af te dwingen bij bedrijven. Actrice Anniek Pheifer traint de activistische beleggers.