Luister naar

Al dat Engels aan de universiteit ‘is nergens goed voor’

Nieuws
Is de verengelsing van het wetenschappelijk onderwijs een zegen of een vloek? ‘De perverse prikkel is geld. Universiteiten werven met Engels buitenlandse studenten.’
Auke van Eijsden Auke van Eijsden
zaterdag 27 januari 2018 om 20:30

Wageningen

Nederlandse universiteiten lijden aan de Engelse ziekte, vindt dichter Jean Pierre Rawie. Hij werd onlangs uitgenodigd om een lezing te geven op de Rijksuniversiteit Groningen over zijn dichtwerk. Rawie besloot niet te gaan, schrijft hij in een column voor het Dagblad van het Noorden. Zijn argument: de voordracht moest, in het kader van de internationale betrekkingen, in het Engels. ‘Het komt me vrij krankjorum voor aan een Nederlandse hogeschool in het Engels over Nederlandse poëzie te spreken.’

De anekdote vat de discussie samen die zich momenteel afspeelt in het wetenschappelijk onderwijs. Ruim 20 procent van de universitaire ­bachelors is volledig in het Engels. Bij de masteropleidingen is dat maar liefst 70 procent.

Een slechte zaak, vinden taalbeschermers. We leven in Nederland, dus moet er zo veel mogelijk in het Nederlands worden lesgegeven. ‘Met Engels is niets mis, maar als colleges onnodig in het Engels worden gegeven, gaat de kwaliteit van het onderwijs achteruit’, vindt Presley Bergen. Hij houdt zich voor de vereniging ­Beter Onderwijs Nederland bezig met de verengelsing in het onderwijs. ‘Het is geen rocket science’, betoogt hij. ‘Als je lesgeeft in een vreemde taal, kun je het minder goed op de studenten overbrengen. Nederlands is immers hun moedertaal.’ Daarnaast heeft de universiteit een culturele taak, stelt hij. ‘Universiteiten moeten onze nationale identiteit behouden. Daartoe behoort onze taal!’

internationaal

Het aantal Engelstalige colleges verschilt per universiteit. Uit cijfers van de Stichting Taalverdediging blijkt dat de Wageningen University op nummer 1 staat: slechts één van de negentien bachelors is in het Nederlands, bij de totaal 37 masters wordt alles in het Engels gedaan. Logisch, betoogt Simon Vink, woordvoerder bij de Wageningen University. ‘In veel vakgebieden vindt het wetenschappelijke discours plaats in het Engels’, zegt hij. ‘Literatuur, handboeken en publicaties zijn allemaal in het Engels. Het zou dan raar zijn om de colleges in het Nederlands te doen.’ Hij is niet bang dat op die manier Nederlands cultuurgoed verloren gaat. ‘Nederlandse studenten blijven gewoon Nederlands spreken en schrijven, maar in de wetenschap is het Engels de lingua franca, de voertaal. Als je internationaal wilt meedraaien, moet dat in het Engels. Zelfs onze Nobelprijswinnaars publiceren in het Engels.

geld

Het argument van internationalisering is veel te makkelijk, stelt Bergen van Beter Onderwijs Nederland. Hij begrijpt dat enkele wetenschappelijke en technische opleidingen in het Engels worden gedoceerd, maar het gebeurt te vaak. ‘Er is nog een andere perverse prikkel: geld. Per student krijgen universiteiten een vergoeding van de overheid, bijna 7000 euro. Door onderwijs in het Engels aan te bieden, proberen ze meer studenten te werven.’ Dat is een slechte zaak, meent Bergen. ‘De Nederlandse belastingbetaler draait op voor de kosten van buitenlandse studenten. Daarvoor is belasting niet bedoeld. Ik betaal ook niet om de straten in Duitsland te asfalteren.’

Bergen is bang dat Nederlandse studenten de dupe zijn van internationale belangstelling. Als voorbeeld noemt hij de opleiding psychologie aan de Universiteit van Amsterdam. Daar is plek voor zeshonderd studenten. 594 Nederlandse studenten hebben zich aangemeld, maar ook 1260 buitenlandse aspirant-studenten. ‘Er zullen dus Nederlanders moeten wijken voor buitenlandse studenten. Dat vind ik een ernstige zaak.’

verkeerde prikkels

Hij krijgt steun van minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs). Die zei vrijdag ‘heel kritisch’ te zijn over het gebruik van Engels in het hoger onderwijs. Van Engelshoven heeft de indruk dat universiteiten daar soms vooral voor kiezen om ‘het aantal studenten op te krikken’. De minister zal universiteitsbestuurders zo nodig vragen ‘tekst en uitleg te komen geven’. En ze gaat bekijken of universiteiten niet de verkeerde financiële prikkels krijgen om voor Engels te kiezen.

Beter Onderwijs Nederland voert al sinds 2015 actie tegen de ‘doorgeslagen’ verengelsing en waarschuwt voor de negatieve gevolgen ervan voor het onderwijs. In de zomer van 2017 is de organisatie een petitie gestart om het kabinet te bewegen maatregelen te nemen. Er wordt zelfs een gang naar de rechter overwogen. Als het aan Bergen ligt, moet de overheid direct actie ondernemen. ‘We kunnen het tij nog keren. Maar dan moeten opleidingen vanaf volgend schooljaar gewoon weer in het Nederlands.’ <

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Lisa Westerveld (GL-PvdA, links) roept samen met Faith Bruyning (NSC, rechts) op om een zogenoemde beknopte parlementaire enquête uit te laten voeren naar de gesloten jeugdzorg van 2008 tot nu.

De Kamer is diep bezorgd over de gesloten jeugdzorg, maar ziet weinig in weer een enquête

GroenLinks-PvdA en NSC willen met een ‘beknopte parlementaire enquête’ uitzoeken hoe de misstanden in de gesloten jeugdzorg zo lang konden doorgaan. Maar een meerderheid van de Kamer twijfelt of ‘nog een rapport’ wel de oplossing biedt.

Agenten met machinegeweren bewaken de Dom in Keulen rond Kerst en Nieuwjaar na de ontdekking van aanslagplannen van ISIS-Khorasan.

ISIS heeft Europa nog steeds in het vizier voor aanslagen als die in Rusland

In heel Europa zijn veiligheidsdiensten in staat van paraatheid. Want de aanslag in Moskou was niet het enige plan van ISIS. Het heeft Europa weer stevig in het vizier, te beginnen met kerken.

‘Je kunt aan je vlucht een CO2-uitstootcijfer hangen, maar wat zijn de precieze gevolgen dan?'

Waarom we toch blijven vliegen ondanks schaamte. 'Zet op een rij wat je belangrijkste waarden zijn'

Vliegschaamte blijft een dingetje, van de 18 tot 65-jarigen heeft 1 op de 5 er last van. Waarom blijven we vliegen, terwijl we weten dat het het klimaat fors schaadt?

De brug over het Noordhollandsch Kanaal bij Purmerend ligt midden in de A7, en is verreweg de belangrijkste verkeersader in het gebied.

Motorambulances en speedpedelecs om de file te omzeilen: de brug over de A7 wordt verbouwd

De verkeersoverlast in Noord-Holland zal gigantisch zijn zodra Rijkswaterstaat begint met de versteviging van een brug, midden in de A7. Artsen en verpleegkundigen maken zich zorgen over de gevolgen voor de spoedzorg.

Boerenprotest dinsdagmorgen in Brussel.

EU-landen komen boeren ongekend snel tegemoet, GroenLinks spreekt van 'symboolpolitiek'

De EU-landen zijn akkoord met een serie maatregelen die tegemoetkomen aan de protesten van boeren. De milieueisen om EU-landbouwsubsidies te krijgen worden versoepeld, kleinere landbouwbedrijven worden helemaal niet meer gecontroleerd.

Het gezin Laan, met rechtsboven Henk-Willem en daaronder zijn gehandicapte zoon Joas pleit voor betere toiletvoorzieningen voor mensen als Joas. ‘We hopen dat het balletje nu snel verder gaat rollen.’

Waar verschoon je onderweg een ernstig gehandicapt kind? 'Soms moet het in de bosjes'

Naar de wc gaan tijdens een dagje uit levert kinderen en volwassenen met een ernstige beperking veel gedoe op. Ze hebben vaak een ruimte nodig waarin ze liggend verschoond kunnen worden. Maar die zijn er nauwelijks.