‘ANP-foto’s geven stereotiep beeld van moslima’s. Gesluierd, passief en werkend achter de kassa’
Amersfoort
Die conclusie trekken fotograaf Cigdem Yuksel en onderzoeker Ewoud Butter. Zij doken voor hun onderzoek in de beeldbank van het ANP. Ze bestudeerden 4482 foto's, gemaakt van 1995 tot 2020. Vandaag is de presentatie, in samenwerking met moslimvrouwencollectief S.P.E.A.K.
Beeld heeft veel invloed en fotografen verbinden hun foto's vaak aan zoektermen om sneller vindbaar te zijn. Daarmee, en ook met de keuze wát ze fotograferen, spelen ze bewust of onbewust in op vooroordelen.
Yuksel zegt dat ze zich bewust is geworden van de invloed die ze als fotograaf heeft: 'De macht om een bepaald beeld neer te zetten van de mensen die je fotografeert. Al jaren valt mij op dat het beeld van de stille, slecht Nederlands sprekende gesluierde migrantenvrouw een cliché is dat altijd terugkeert in de media.'
Het onderzoek, vanaf vandaag beschikbaar, doet ook enkele aanbevelingen. Yuksel en Butter willen dat het ANP beter controleert of de beeldbank genoeg diversiteit heeft. Foto's, omschrijvingen en zoekwoorden moeten kritischer bekeken worden. En fotografen en journalisten moeten zich meer bewust zijn van de invloed die ze hebben op de beeldvorming.
Directeur Bas van Beek van ANP Foto vindt de berichtgeving over het onderzoek eenzijdig. ‘Foto’s worden bij ons gevonden door zoektermen die de fotograaf erbij zet. Maar als je zoekt op 'moslima' of 'hoofddoekje' kom ik gewoon een doorsnee beeld tegen van de werkelijkheid.’ Van Beek heeft het onderzoek niet ingezien, maar bestrijdt de conclusie dat de ANP-beeldbank een stereotiep beeld van moslima’s neerzet. Soms zijn het inderdaad caissières, zegt hij, ‘maar even vaak studerende, sportende, dansende of recreërende moslims’.
