Wat moeten we doen met de gewone vaccinatie?
Welke vaccinaties zijn er nu geschrapt?
De vaccinaties voor negenjarigen tegen difterie, tetanus, polio, bof, mazelen en rodehond zijn uitgesteld. Deze ziektes zijn praktisch uitgeroeid in Nederland, waardoor het volgens de Rijksvaccinatiedienst niet erg is om de vaccinatie uit te stellen. Ook het vaccin voor dertienjarige meisjes tegen baarmoederhalskanker (HPV) schuift op. Alleen de vaccinatie tegen meningokokken gaat nog door, en wel vóór 1 juli. Het is een bacterie die in de neus of keel gaat zitten. Komt de bacterie in het bloed of de hersenen terecht, dan kun je binnen enkele uren ernstig ziek worden door een bloedvergiftiging of hersenvliesontsteking. De afgelopen twintig jaar kregen alleen baby’s een prik tegen de meningokok, type C. Omdat ook andere soorten meningokok steeds vaker voorkomen in Nederland, worden sinds 2018 ook tieners gevaccineerd tegen meningokok typen A, C, W en Y.
Het aantal gevallen is nog altijd heel beperkt: niet meer dan honderd per jaar. Toch wordt juist deze vaccinatie nu doorgezet, omdat het een bijzonder dodelijke ziekte is. Eén op de zes jongeren die het krijgen, overlijdt.
Waarom moeten specifiek tieners worden gevaccineerd?
Het grootste deel van de Nederlandse bevolking is niet gevaccineerd tegen de meningokok, maar dat is niet erg. Hans van Vliet, programmamanager van het rijksvaccinatieprogramma bij het RIVM: ‘De verspreiding van de bacterie verloopt primair via tieners. Voor bescherming tegen meningokokken in Nederland zijn we dus afhankelijk van hoe goed de jongeren gevaccineerd zijn.’
Vorig jaar zijn in een grote inhaalslag een miljoen kinderen gevaccineerd tegen de ziekte. Het huidige cohort, iedereen die dit jaar veertien wordt, bestaat uit ongeveer 185.000 tieners. Van Vliet: ‘Een beperkt deel van deze groep is al gevaccineerd, maar de meesten moeten nog.’
Hoe wil de rijksvaccinatiedienst dat JGZ’s de meningokokkenprik uitdelen?
Het RIVM heeft tegen corona strenge richtlijnen uitgevaardigd, die groepsvaccinaties in sporthallen onmogelijk maken. Tegelijk verplicht het RIVM de jeugdgezondheidszorg om wel tegen meningokok te vaccineren. Centra voor jeugdgezondheidszorg (JGZ) worstelen hiermee, omdat sinds maandag ook een kleinere groepsvaccinatie, met minder dan honderd personen tegelijk, geen optie meer is.
JGZ Zuid-Holland West zoekt naar een nieuwe vorm voor de vaccinatie. Het wordt een logistiek kunststukje: looproutes bouwen die elkaar niet kruisen en waar geen deurkrukken worden aangeraakt. Controle van identiteitsbewijzen en oproepbrieven zonder die aan te raken, strikt deurbeleid op verkoudheidsklachten.
Woordvoerder Lise Rientjes: ‘Intussen moeten we meer dan 6000 tieners deze vaccinatie toedienen, vóór 1 juli. Het is echt een moeilijke puzzel.’ De GGD in Limburg-Noord heeft besloten om jongeren alleen nog maar op individuele basis op te roepen.
In Zeeland hebben ze mazzel: daar zijn alle jongeren al in februari gevaccineerd tegen meningokokken.
Hoe erg is het als sommige jongeren niet nu die prik krijgen?
Mocht het gebeuren dat sommige tieners nu niet kunnen worden gevaccineerd tegen meningokok, dan is hun persoonlijk risico vooralsnog beperkt. De ziekte is nog altijd zeldzaam in Nederland. Van Vliet: ‘Het gaat er vooral om dat de groepsimmuniteit van de gehele bevolking op peil blijft, om nieuwe uitbraken te voorkomen.’
Hoe zit het eigenlijk met de gewone vaccinaties voor baby’s en jonge kinderen op het consultatiebureau?
Het is belangrijk dat die nog wel worden gehaald, behalve wanneer u zelf symptomen van corona heeft. Van Vliet: ‘Ik wil iedereen oproepen: ook nu er corona heerst, kom alsjeblieft wel je kinderen laten vaccineren. Daarmee voorkom je het risico op andere ernstige ziekten.’ <
