Ook honden en katten hebben recht op de beste zorg

Het huisdier heeft tegenwoordig recht op de beste zorg. ‘Voor veel mensen is hun hond of kat een lid van de familie. Mensen die deze zorg niet kunnen of willen betalen, komen hier niet.’

Utrecht

In de hal van de Universiteitskliniek voor Gezelschapsdieren zitten twee dames die net hun hondje hebben meegegeven aan een medewerkster, ze pinken een traan weg en zoeken troost bij elkaar.

'Zieke honden krijgen maar een keer of drie bloed.'

Een husky dribbelt wat om zijn baas heen, die aan de balie staat te praten. Ineens gaat de reu een beetje door de knieën en doet een flinke plas. ‘Ja, daarom zijn we hier’, mompelt de man en vraagt om een zwabber. De receptioniste geeft geen krimp, komt met een paar tissues en veegt en dept met blote handen de vloer droog. Wie hier werkt, is wel wat gewend.

Honden en katten komen uitsluitend na verwijzing door de dierenarts. De kliniek is dag en nacht open voor spoedopnamen. Dat geldt ook voor de intensivecareafdeling met acht plaatsen, waar de bloedbank aan is verbonden.

Renske Schippers en Maarten Makkee draaien hier 24 uursdiensten. ‘De bloedbank is een extra taak’, vertellen ze. Ongeveer honderdveertig keer per jaar krijgt een hond hier bloed toegediend en katten twintig à dertig keer.

Meestal krijgen de dieren rode bloedcellen, maar soms ook alleen bloedplasma. Dat hangt af van de kwaal. Een hond met leverkwalen of problemen met de stolling van zijn bloed, krijgt plasma toegediend. Zoiets kan ontstaan als de hond per ongeluk rattengif binnenkrijgt.

'Zieke honden krijgen maar een keer of drie bloed. Dan weet je wel of ze het redden of niet’, aldus Schippers. Een uitzondering krijgt vier of vijf donaties. ‘Soms zie je verbetering in het bloedbeeld, dan gaat het lichaam meer zelf doen en koop je tijd om medicijnen hun werk te laten doen.’

Eindeloos doorbehandelen wil de kliniek niet, dat is niet in het belang van het dier. ‘Dan is het een kwestie van leven of dood en heeft de dierenarts een moeilijk gesprek met de eigenaar. Mensen hebben soms echt tijd nodig om afscheid te nemen, dat is hartverscheurend.’

kattenvoer

Elke dinsdag wordt er bij twee honden bloed afgenomen. ‘Vroeger deden we dat soms wekenlang niet. Maar mensen gaan tegenwoordig anders om met hun huisdier en zien het echt als lid van het gezin’, aldus Makkee. Wie ver weg woont, kan zijn oogappel via een camera in de gaten houden door met een code in te loggen op het internet.

Hoewel de bloedbank beschikt over negen eigen honden en een beroep kan doen op zeven of acht honden van particulieren, is er een tekort aan donoren. Een hond moet minstens 25 kilo wegen om 450 milliliter bloed te mogen geven - dat kan om de zes weken, een keer of tien per jaar. ‘Dat kun je niet verwachten van hun baasjes, daarom roepen we honden van particulieren niet vaker op dan vier of vijf keer per jaar.’

Donoren moeten minstens een jaar zijn en niet ouder dan negen. Het helpt als ze niet al te nerveus zijn.
De driejarige greyhound Solomon is zo’n hond. Hij wacht rustig in het kamertje waar het bloed wordt afgenomen en is vast op de tafel gaan liggen die automatisch omhoog kan worden gezet.

Solomon weet dat hij straks wat lekkers krijgt: een blikje luxe kattenvoer dat naar leverworst ruikt. Even snuffelt hij aan het bezoek om daarna weer op het schapenvachtje te gaan liggen dat de behandeltafel bedekt.

Zodra de tafel op hoogte is gebracht, wordt een geschoren plekje op de hals schoongemaakt, sproeit Schippers er wat verdovende vloeistof op en brengt even later de naald in, terwijl Makkee de hond vasthoudt. Deze keer geeft Solomon even een piep, maar doorgaans doet hij zelfs dat niet.

Rustig kijkt hij om zich heen terwijl zijn bloed door een slangetje in een zakje stroomt dat door een machine in beweging wordt gehouden om te voorkomen dat het stolt. Na een minuut of acht geeft het apparaat een klik, en weet ook Solomon dat hij klaar is. Hij wacht kalm tot de naald is verwijderd en laat rood verbandgaas om zijn nek wikkelen. Als de tafel weer laag is, wipt hij eraf. Opgetogen incasseert hij schouderklopjes, zoete woorden en het kattenvoer.

Omdat er nog wat administratie wacht, mag hij nog een uurtje blijven zodat de verpleegkundigen hem in de gaten kunnen houden. Terug in de kennel wordt hij een uurtje daarna nog eens gecontroleerd en na vier uur opnieuw. ‘Het heeft nog nooit problemen opgeleverd, maar de voorschriften zijn streng en dat is goed’, vindt Schippers.

Eigenaren mogen hun hond – meestal labradors, Duitse herders of rottweilers - na een halfuurtje alweer meenemen. ‘In een gezin worden ze vanzelf in de gaten gehouden. Je moet ze niet laten rennen of flink gaan wandelen, maar verder hebben ze er geen last van’, aldus Schippers. ‘Ze mogen geen halsband om, ze moeten een borsttuig dragen om het wondje rustig dicht te laten trekken.’

negatief bloed

Honden hebben niet zoals mensen bloedgroepen die elkaar niet verdragen met ook nog eens een resusfactor die alles extra ingewikkeld maakt. Honden hebben positief of negatief bloed. Een positieve hond kan bloed krijgen van elke andere hond. Een negatieve kan dat maar één keer, daarna moet hij negatief bloed krijgen. ‘Dat is inderdaad simpeler dan bij de mens’, knikt Makkee.

Bij katten is het weer anders, die hebben doorgaans bloedgroep A, terwijl Britse korthaarkatten B hebben. ‘Als je daar geen rekening mee houdt, krijg je afstotingsverschijnselen die tot de dood kunnen leiden.’

Op alle regels zijn uitzonderingen en de Britse korthaar die Makkee thuis heeft, heeft dan ook A-bloed. ‘Het zou mooi zijn geweest als die B had gehad, dan konden we daar in noodgevallen gebruik van maken’, vindt Schippers.

‘Kattenbloed kun je niet bewaren, dat moeten we van collega’s in Nijverdal laten komen en dat vergt soms kostbare tijd.’ Om die reden vragen de intensivecareverpleegkundigen mensen soms of ze de kat van de buren niet kunnen meebrengen. ‘Al kun je mensen daar niet midden in de nacht mee lastigvallen natuurlijk!’

Katten moeten vijf kilo wegen om donor te zijn en dat mag geen overgewicht zijn. Zij geven hoogstens vijftig milliliter per keer. Omdat ze doorgaans minder meegaand zijn dan honden, krijgen ze een roesje ‘waardoor de scherpe kantjes ervanaf gaan’. ‘Ze zijn na twintig minuten weer helemaal de oude.’

Over het algemeen zijn baasjes trots dat hun dier bloed geeft. ‘Hun hond of kat helpt immers een ander dier. Eén man komt er speciaal met de trein voor uit Groningen.’ Een vergoeding staat er niet tegenover. ‘Wel krijgt het dier elk jaar een medische check-up, een sjaaltje en een penning met de tekst: "Ik ben bloeddonor". En natuurlijk eeuwige roem.’ <

gebruik bloed van honden