Ieder Nederlands huishouden gebruikt twee 'niet-westerse' slaven

Amersfoort

Schenderling (31) is werkzaam bij Berenschot en promoveert aan de Vrije Universiteit. Samen met bedrijfskundige Matthias Olthaar, lector Green Logistics aan de NHL Stenden Hogeschool, onderzocht hij in recente rapporten van de OESO (de economische organisatie van rijke landen) naar waar en hoe de producten die in Nederland worden gekocht en gebruikt tot stand zijn gekomen.

Het leidde tot een publicatie die ‘Koopmacht’ heet.

bizar

De uitkomsten zijn schokkend. Voor de economie in Nederland zijn 13,8 miljoen niet-westerse mensen aan het werk - 1,8 fte per Nederlands huishouden. In wezen heeft elke leefeenheid in Nederland dus twee slaven. Daar is geen besef van, omdat ze niet in of bij huis werken, maar in een land ver weg. Schenderling noemt de situatie bizar. Het is een ‘hypocriete spagaat. Met de ene hand geven we ontwikkelingshulp, met de andere hand knijpen we dezelfde mensen in dezelfde landen af ten behoeve van onze producten.’ Er gebeurt niets aan de schreeuwende ongelijkheid, de uitbuiting met afstandsbediening. ‘Waarom niet? Omdat je voor negen euro een nieuwe trui uit een sweatshop in Bangladesh kunt kopen. Een belachelijke, onverantwoordelijk lage prijs, maar zo onmenselijk zijn we dus geworden’, aldus Schenderling in De Nieuwe Koers.

doop Daniël

Ook persoonlijk grijpt het de jonge econoom aan. Bij de doop van zijn zoontje Daniël bracht hij het witte broekje – in de haast gekocht bij een goedkope kledingconcern – nog net voor de dienst terug, omdat zijn geweten naast het doopvont zou knagen.

Schenderling hoopt dat hij nooit de boosheid verliest die hem overviel bij hel lezen van boeken en rapporten over de omstandigheden waarin niet-westerse mensen - voor hongerloontjes in ziekmakende omgeving - goederen produceren voor de westerse markt . En 'wij' incasseren ook nog de toegevoegde waarde. Zo krijgt de cacaoboer in Ghana maar 2,3 procent van de prijs die de Nederlander voor zijn biologische en mens- en milieuvriendelijk geproduceerde reep betaalt.

overgrootmoeder

De enorme ongelijkheid heeft twee oorzaken. Nederland verdient aan de lichte nabewerking en de uitvoer van de producten die voor weinig uit een ver land worden gehaald. En de rijke landen consumeren steeds meer per persoon, ook al is aangetoond dat het helemaal niets méér bijdraagt aan geluk.

Schenderling vergelijkt de situatie van de moderne slaven in verre landen met zijn eigen overgrootmoeder, dienstbode bij rijke mensen. Die verdiende in 1919 50 tot 250 gulden, omgerekend naar nu 318 tot 1590 euro, per jaar dus. De pure armoede in Nederland toen handhaven wij nu exact hetzelfde voor de moderne slaven overzee, stelt Schenderling. <