Weinig vraag naar overtollig wapentuig
De kringloopwinkel van Defensie in Almelo puilt helemaal uit. De loodsen op het complex Vriezenveen staan vol met door bezuinigingen overtollig geworden geschut, tanks en rupsvoertuigen. Het wapentuig mag tegen elk aannemelijk bod weg, echter alleen naar fatsoenlijke landen die zich houden aan de Europese criteria voor wapenexport. Kijkers zijn er genoeg, kopers vooralsnog nauwelijks.
En als er dan eindelijk een gegadigde is, zoals Indonesië met zijn belangstelling voor honderd Leopard 2A6-tanks, dan zijn er morele aspecten die roet in het eten dreigen te gooien. Een Kamermeerderheid lijkt de mensenrechten zwaarder te willen laten wegen dan de staatskas en de economie.
nieuwe poging
De potentiële opbrengst van 213 miljoen euro durft minister Hans Hillen voorlopig alleen met potlood in zijn boekhouding op te nemen. Vandaag doet de Defensieminister een nieuwe poging om onder meer mijnenjagers (4 stuks), F-16s (15 stuks), Cougar-helikopters (17 stuks), een DC-10 tank- en troepentransportvliegtuig, Fennek-verkenningsvoertuigen (40) en bijna ongebruikt zwaar geschut aan de man te brengen.
Hillen probeert de vaste Kamercommissie voor Defensie nogmaals te overtuigen van de noodzaak de tanks als eerste de deur uit te doen. Zo ontvangt Nederland nog wat geld voor het oud ijzer en houden we de kwetsbare economische relatie met Indonesië overeind. Doen we het niet, dan gaan de Duitsers er met de deal vandoor, zo valt op het Binnenhof te beluisteren.
hard nodig
We hebben het geld heel hard nodig, erkent woordvoerster Patricia Sonneveld namens Defensie. We ervaren dat er in vrijwel alle landen wordt bezuinigd. Er wordt gesproken met kandidaat-kopers en er is serieuze belangstelling, maar onder geen enkele verkooporder staat nog een handtekening. Daarom is deze eerste verkoop van groot gewicht.
Militair historicus Christ Klep vindt evenwel dat Nederland paniekerig opereert in een overvolle wapenmarkt. Defensie laat te veel merken dat het geldgebrek heeft.
korvetten
De verkoop van Leopards gaat volgens hem uiteindelijk gewoon door, vanwege de grote economische belangen en de marineorders voor Damen/De Schelde. We hebben in 2006 al eens korvetten verkocht aan Indonesië. Bovendien is het een belangrijke toekomstige handelspartner voor onze militaire industrie.
De verkoop van de Leopard-tanks aan Indonesië is de enige deal die op korte termijn te sluiten valt. Het is verkopen of slopen. Voor andere wapensystemen uit de Almelose koopjeswinkel is nauwelijks een markt, meent hij. Neem de vijftien F-16s die de deur uit mogen. Die zijn uitstekend van kwaliteit, maar ze zijn twee keer zo duur als de honderden eenvoudiger F-16s die de Air National Guard in de VS in de verkoop doet.
goede prijs
Nederland ontvangt voor de afgedankte tanks volgens Klep een behoorlijk goede prijs. Maar wat Indonesië in een eilandenrijk nou aanmoet met de 60 ton wegende tanks? Klep zou het niet weten. Het enige dat ik kan bedenken is om de militaire macht in de regio te onderstrepen. Verder kun je er daar niks mee.
De Campagne tegen Wapenhandel verzet zich echter fel tegen de verkoop van Leopards aan Indonesië. Volgens onderzoeker Frank Slijper treedt de Nederlandse regering het Europese wapenexportverdrag met voeten. De Papoea-bevolking wordt met geweld onderdrukt en dan kun je uit oogpunt van mensenrechten met Indonesië geen zaken doen.
dominee
Volgens Slijper kan Hillen zich met zijn uitverkoop beter richten op landen als Roemenië en Chili, waar belangstelling bestaat voor Nederlandse F-16s en Cougar-helikopters.
Aan de andere kant zegt Slijper te beseffen dat gekozen moet worden tussen de rol van koopman en dominee, tussen moraal en mensenrechten versus economisch belang. Indonesië is onze belangrijkste zakenpartner buiten de EU en de NAVO. Dat betekent niet dat je het straffeloze optreden van het Indonesische leger tegen de Papoeas mag goedpraten.
