Je vork is een machtig wapen
Wageningen
Met dit soort feiten, liet Natascha Kooiman van Smaackmakers vrijdag in een workshop op de Voedsel Anders Conferentie zien dat ons voedselsysteem en ons voedselpatroon radicaal een omslag nodig hebben. Zij wil die omslag versnellen en doet dat onder andere door horeca, cateraars en scholen te adviseren over duurzaam eten.
Ze vindt ons eetpatroon ‘schokkend’. Het consumeren van veel vlees en zuivel zoals we in Nederland doen, leidt behalve tot watertekort, tot hongersnood, legde ze uit. ‘Tachtig procent van alle landbouwgrond wordt gebruikt voor de dierenindustrie en de dierlijke producten gaan vooral naar de westerse landen.’
drie aardbollen
De vlees- en zuivelconsumptie levert ook een bijdrage aan de klimaatverandering: 20 procent van de broeikasgassen komt van de bio-industrie. Ook de soortenrijkdom op aarde wordt in rap tempo aangetast en voor 60 procent komt dat volgens Kooiman door wat wij eten.
Dit is onethisch, vindt ze: mensen in armere landen en volgende generaties lijden onder ons consumptiepatroon. Het is onmogelijk om ons eetpatroon vol te houden. ‘In landen als China en India neemt de vleesconsumptie toe. in 2050 zijn we met 9 miljard mensen op aarde. Als we zo doorgaan, zouden we tegen die tijd drie aardbollen nodig hebben.’
In de winkel zie je niks van alle problemen. Vlees is er gewoon een product dat in een plastic verpakking ligt. Kooiman wil met feiten het verhaal erachter laten zien. ‘In Nederland worden per werkdag ruim 1 miljoen dieren geslacht, dat zijn er meer dan duizend per minuut’, zegt ze. Voor de conferentiegangers was dit laatste getal vrijdag niet moeilijk te visualiseren: een kleine duizend mensen kwam op de Voedsel Anders Conferentie af.
Minderen met vlees, is volgens Kooiman ook moeilijk door de tegenlobby. Er wordt veel aan verdiend en politieke partijen zeggen liever niet tegen hun stemmers dat ze hun geliefde lapje vlees een paar dagen per week uit hun menu moeten schrappen.
Consumenten spelen volgens Kooiman een sleutelrol. ‘Als consument heb je een machtig wapen in je hand: een vork, omdat je drie keer per dag of vaker eet.’
eerlijke prijs
De Voedsel Anders Conferentie vond twee jaar geleden voor het eerst plaats. ‘We willen mensen samenbrengen die bezig zijn met nieuwe manieren van voedsel produceren’, zegt Tjerk Dalhuisen, mede-initiatiefnemer van de tweedaagse conferentie die vrijdag begon. De deelnemers aan de conferentie – een gezelschap van boeren, studenten, beleidsmakers, kritische consumenten en wetenschappers – willen volgens hem aandacht voor een vooral regionale duurzame landbouw, die de bodem voedt in plaats van uitput en die de boer waardering voor het goede werk en een eerlijke prijs voor het product geeft.
In ruim zestig workshops worden bestaande initiatieven en ideeën besproken. Elementen die vaak terugkeren zijn directere relaties tussen producent en consument, eerlijker handelsbeleid en samenwerken met de natuur. <
Het merendeel van de studenten en wetenschappers van de universiteit in Wageningen werkt op de terreinen waarover de Voedsel Anders Conferentie gaat, namelijk voedsel en duurzaamheid, zei gastheer Arthur Mol, rector magnificus van de universiteit, bij de opening van de conferentie.
‘De uitdagingen zijn bekend’, aldus Mol, ‘de toename van de wereldbevolking en het bestedingsvermogen en dus de toenemende vraag naar voedsel en een beperkt aantal gronden die we hoogproductief voor landbouw kunnen inzetten. Daar komt nog een vraagstuk bij. We willen voedsel dat eerlijk en duurzaam is geproduceerd. Daar maken we ons steeds meer zorgen over.’ Wat een duurzaam en eerlijk landbouw- en voedselsysteem is, is volgens hem moeilijk te zeggen. ‘Is bijvoorbeeld biologisch produceren duurzaam? Vaak denken we bij biologisch aan lokaal, maar biologische producten worden vaak ook de hele wereld over gesleept. Er is niet een eenduidige oplossing en er zijn geen simpele antwoorden voor. Daarom zitten we hier bij elkaar.’
