Luister naar

Internationale fietsengrootmacht in de maak

Nieuws
Er is, als de toezichthouders het tenminste goed vinden, een nieuwe mondiale fietsgigant in de maak. Pon Holdings, eigenaar van onder meer Gazelle, heeft een overnamebod gedaan op de in Heerenveen gevestigde fietsenproducent Accell Group, onder meer bekend van de Nederlandse fietsmerken Sparta en Batavus.
Eric van den Outenaar vk Peter de Waard redactie vk
woensdag 12 april 2017 om 03:00
Internationale fietsengrootmacht in de maak
Internationale fietsengrootmacht in de maak vk en anp

Amsterdam

e-bike wereldwijd succes door Accell

Dat de e-bike zo’n internationaal succes is geworden, is voor een groot deel toe te schrijven aan één man. René Takens, die negentien jaar geleden bij Accell kwam als een jonge werkbouwkundig ingenieur van de universiteit in Twente, bleek een briljant marketeer te zijn. Hij voerde de omzet van de fietsenonderneming in het Friese Heerenveen op van 150 miljoen naar één miljard euro. Wat begon als een Nederlandse fabrikant (met de merken Batavus en Koga-Miyata), werd onder zijn leiding tot marktleider in Europa – dankzij de autonome groei, het succes van e-bikes en talrijke overnames, zoals die van de Zweedse mountainbikemaker Vartex in 2011 en het Britse fietsconcern Raleigh een jaar later. Toen Takens in 1999 aantrad, bungelde de koers van het aandeel Accell rond de 2 euro. Bij de aankondiging van zijn afscheid, in februari van dit jaar, was die meer dan vertienvoudigd. Inmiddels werken er drieduizend werknemers, die vorig jaar 1,5 miljoen fietsen produceerden.

volksfiets van Nederland

Accell (de naam is afkomstig van acceleratie) ontstond in 1998, toen de in Ulft opgerichte fornuizen en gashaardenfabrikant Atag besloot de fietsendivisie als vreemde eend in de bijt af te splitsen en apart naar de beurs te brengen. In 1986 had Atag die samen met de Noordelijke Ontwikkelings Maatschappij Batavus in Heerenveen gered van een bankroet. Batavus mocht niet verloren gaan. Het was de volksfiets van Nederland. Wielrenners reden er de Tour de France op of werden er nationaal kampioen mee. In 1984 was de vijfmiljoenste fiets afgeleverd. Batavus was tachtig jaar eerder opgericht door Andries Gaastra, die, net als Mijndert Pon, zijn fietsenhandel (importeur van het Duitse merk Presto) combineerde met die in naaimachines.

Later werd een eigen merk ontwikkeld onder de naam Batavus, aanvankelijk ook wel Batafus geheten waaronder ook bromfietsen vielen. Maar de dalende vraag en de grote overcapaciteit werd Batavus fataal. Atag stapte als reddende engel in en nam met Batavus al gauw een reeks andere merken over, waaronder Mercier, Koga-Miyata, Hercules en Cool! In 1998 werd de fietsendivisie een zelfstandige beursvennootschap.

René Takens kocht daar in 1999 het bedrijf Sparta bij, een bekend fiets- en bromfietsmerk uit Apeldoorn dat ook al in het begin van de vorige eeuw was ontstaan. In de jaren tachtig werd door dit bedrijf de Spartamet (een fiets met hulpmotor) op de markt gezet. Maar dat was geen groot succes. Eén jaar voor de overname had Sparta echter een eerste lijn elektrische fietsen ontwikkeld: de zogenoemde Pharos-lijn. Niemand vermoedde toen nog dat e-bikes een zo grote vlucht zouden nemen. Maar tien jaar later maken e-bikes al een derde van de omzet van Accell uit. Ze geven de fietsenfabricage wereldwijd een impuls, vooral omdat de marges veel hoger zijn dan die van gewone fietsen. Van de omzet wordt ongeveer de helft behaald in Nederland en Duitsland. Accell had vorig jaar, net als Pon, zijn eigen affaire. Bij de dochter in Taiwan bleek op grote schaal sprake te zijn van diefstal. Het kostte het bedrijf vier miljoen euro.

Pon wil 32,72 euro per aandeel Accell betalen om samen de grootste fietsenmaker in de wereld te worden. Het bod waardeert Accell op 846 miljoen euro. De combinatie zou, gemeten naar hun mogelijke gezamenlijke omzet van zo’n 1,7 miljard euro, een goede kans maken op de titel van grootste fietsenproducent ter wereld. Een akkoord is er echter nog niet. Accell Group liet in een persbericht weten het bod ‘zorgvuldig te bestuderen’. De ondernemingen moesten dinsdagochtend wel met een persbericht naar buiten komen, omdat het nieuws al in de financiële wereld was uitgelekt.

Pon Holdings is een importeur van auto’s, die sinds 2011 zo’n tien – vooral buitenlandse – fietsmerken heeft opgekocht en heeft ondergebracht in zijn divisie Pon.Bike. Ook maken de Nederlands-Canadese racefietsenfabrikant Cervélo, het Amerikaanse mountainbikemerk Santa Cruz en het uit 1904 stammende Union (bekend van de ov-fietsen) onderdeel uit van het fietsenimperium van Pon. Accell claimt onder meer de grootste verkoper te zijn van elektrische fietsen in Europa. Hoeveel elektrische fietsen het bedrijf daarvoor heeft moeten verkopen in Europa, is onbekend.

middensegment

Vorig jaar was de markt voor nieuwe fietsen in Nederland ruim 900 miljoen euro waard en werden iets meer dan 900.000 fietsen gekocht door consumenten. Volgens analisten van Petercam zakenbank Degroof Petercam komt het marktaandeel van Pon en Accell in Nederland op ruwweg 40 tot 50 procent uit. ‘Er komt een echt powerhouse te staan, zeker op het gebied van e-bikes’, zei analist Frank Claassen van Degroof Petercam tegen het ANP.

Beide bedrijven maken fietsen in het midden- en luxesegment, groeiden de laatste jaren hard, maar voelen de hete adem in hun nek van concurrentie uit Azië, zegt analist Joost van Beek van Theodoor Gilissen. ‘Fietsen maken is nog steeds voor een groot deel handwerk. In Azië zijn de lonen lager.’

Volgens hem is het logisch voor de twee om voortaan samen op te trekken, omdat ze dan voordeliger kunnen inkopen, bijvoorbeeld versnellingen of elektrische fietsmotoren.

De meeste omzet halen de twee producenten dicht bij huis. Pon leunt bijvoorbeeld sterk op de verkoop van Gazelle-fietsen in Nederland. Ook Accell haalt bijna de helft van zijn omzet in Nederland en Duitsland, iets meer dan 10 procent van zijn omzet uit de Verenigde Staten, terwijl Azië niet eens als aparte exportregio wordt genoemd in het jaarverslag. In Duitsland is Accell groot met merken als Haibike en Winora, in Frankrijk met het tweewielermerk Lapierre en in Italië met Atala.

Voor zover bekend is de Taiwanese producent Giant nu de allergrootste ‘fietsenboer’ in de wereld. Deze fietsenproducent realiseerde vorig jaar een omzet van omgerekend 1,8 miljard euro. Dit bedrijf is nog meer dan zijn Nederlandse concurrenten afhankelijk van internationale expansie. Giant verkoopt vijf procent van zijn fietsen in eigen land en haalt een derde van zijn omzet via de verkoop van fietsen in Europa. Ook de ­Verenigde Staten en China zijn voor de fietsenfabrikant uit Taiwan belangrijke afzetmarkten.

FNV Metaal is argwanend. Het overnamebod komt onverwacht voor de vakbond, die zich zorgen maakt over de werkgelegenheid. PON werkt namelijk veel met flexkrachten en die zijn relatief makkelijk te ontslaan.

Beleggers zien het wel zitten. Het aandeel Accell Group sloot dinsdag op de Amsterdamse beurs 19,6 procent hoger, op 31,73 euro. Die vreugde is echter mogelijk voorbarig. Mocht er een deal komen, dan moeten de toezichthouders daar nog wel mee instemmen. Die zullen volgens de kenners kritisch kijken of het gezamenlijke fietsenbedrijf niet te groot wordt in bepaalde landen, zoals Nederland. <

Pon gaat terug waar het ooit begon

Het is een Nederlandse multinational die tenminste jager is in plaats van prooi. Pon is alleen veel minder bekend dan Unilever, AkzoNobel en Philips. Maar bij Pon werken 16.000 mensen in bijna 500 vestigingen, die zijn verspreid in 32 landen.

Onder de houdstermaatschapij hangen meer dan honderd bedrijven: van auto’s en banden tot scheepsmotoren en elektrotechniek. En hoewel Pon vooral bekend is als auto-importeur is in amper vijf jaar een enorme fietsenproductie uit de grond gestampt. Pon maakt en verkoopt nu 800.000 fietsen, terwijl het 450.000 auto’s en trucs verkoopt.

runderen

Het is een familiebedrijf dat niet graag publicitair aan de weg timmert. De rijkste telg is de Groninger Wijnand Pon, die zijn belang van 95 procent in Pon heeft ondergebracht in zijn houdstermaatschappij De Wilg. Daarnaast is hij eigenaar van Koepon, een runderfokkerijmultinational die mondiaal ook stierensperma verhandelt voor Agnus-runderen, en van een golfresort in Duitsland.

Veel van zijn familieleden behoren tot de grootste wijnboeren in de wereld.

Stamvader van de dynastie is Mijndert Pon die in 1895 in Amersfoort begon met het importeren van fietsen en naaimachines van het Duitse merk Opel. Vanaf 1920 worden ook auto’s van Opel verkocht. Maar nadat General Motors dat merk had overgenomen en zelf de distributie ging doen, moesten de beide zonen van Mijndert – Ben senior en Wijnand senior – in de jaren dertig een nieuwe leverancier vinden. Dat werd Volkswagen, die de eerste betaalbare auto voor de gewone burger gingt produceren: de door Hitler zo gekoesterde Kever.

Toen de oorlog was afgelopen, reisde Ben Pon zo snel mogelijk naar Duitsland om bij de Britse bezetters het recht weer op te eisen als enige Nederlandse importeur. En passant tekende hij voor VW een nieuw model bestelauto, het Volkswagenbusje, dat in 1950 voor het eerst van de lopende band rolde.

Pon blijft intussen ook fietsen en bromfietsen (de fameuze Ponette) maken en verhandelen.

Onder de derde generatie (Mijndert junior, Ben junior en Wijnand junior) gingen de fietsen er in de jaren tachtig weer uit en werd Pon, dankzij de expansie van VW met Seat, Skoda, Audi, Man en Porsche, de grootste autohandelaar in Nederland. Van elke vijf verkochte auto’s in Nederland is er een geïmporteerd via Pon.

Wijnand kocht later zijn broers Ben junior en de in 2014 overleden Mijndert uit. Het bedrijf sloeg de vleugels uit: Continental-banden, Caterpillar-grondverzetmachines, afvalrecyclingmachines, diesel- en gasmotoren en financiële dienstverlening.

In 2010 werd Wijnands vertrouweling Janus Smalbraak de machtige man. Die bracht Pon een jaar later weer terug in de fietsenbranche, met de overname van Gazelle in Dieren.

Later in 2011 werdt ook het Duitse Derby Cycle overgenomen, waardoor Pon ook een sterke positie kreeg in de markt voor e-bikes. Die poot werd verder versterkt met overnames van Santa Cruz Bicycles in 2015 en Faraday Bicycles.

De idee achter deze overnames was dat mondiaal, vooral in warme en heuvelachtige landen, een enorme marktpotentie bestaat voor elektrische fietsen.

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Agenten met machinegeweren bewaken de Dom in Keulen rond Kerst en Nieuwjaar na de ontdekking van aanslagplannen van ISIS-Khorasan.

ISIS heeft Europa nog steeds in het vizier voor aanslagen als die in Rusland

In heel Europa zijn veiligheidsdiensten in staat van paraatheid. Want de aanslag in Moskou was niet het enige plan van ISIS. Het heeft Europa weer stevig in het vizier, te beginnen met kerken.

‘Je kunt aan je vlucht een CO2-uitstootcijfer hangen, maar wat zijn de precieze gevolgen dan?'

Waarom we toch blijven vliegen ondanks schaamte. 'Zet op een rij wat je belangrijkste waarden zijn'

Vliegschaamte blijft een dingetje, van de 18 tot 65-jarigen heeft 1 op de 5 er last van. Waarom blijven we vliegen, terwijl we weten dat het het klimaat fors schaadt?

De brug over het Noordhollandsch Kanaal bij Purmerend ligt midden in de A7, en is verreweg de belangrijkste verkeersader in het gebied.

Motorambulances en speedpedelecs om de file te omzeilen: de brug over de A7 wordt verbouwd

De verkeersoverlast in Noord-Holland zal gigantisch zijn zodra Rijkswaterstaat begint met de versteviging van een brug, midden in de A7. Artsen en verpleegkundigen maken zich zorgen over de gevolgen voor de spoedzorg.

Boerenprotest dinsdagmorgen in Brussel.

EU-landen komen boeren ongekend snel tegemoet, GroenLinks spreekt van 'symboolpolitiek'

De EU-landen zijn akkoord met een serie maatregelen die tegemoetkomen aan de protesten van boeren. De milieueisen om EU-landbouwsubsidies te krijgen worden versoepeld, kleinere landbouwbedrijven worden helemaal niet meer gecontroleerd.

Het gezin Laan, met rechtsboven Henk-Willem en daaronder zijn gehandicapte zoon Joas pleit voor betere toiletvoorzieningen voor mensen als Joas. ‘We hopen dat het balletje nu snel verder gaat rollen.’

Waar verschoon je onderweg een ernstig gehandicapt kind? 'Soms moet het in de bosjes'

Naar de wc gaan tijdens een dagje uit levert kinderen en volwassenen met een ernstige beperking veel gedoe op. Ze hebben vaak een ruimte nodig waarin ze liggend verschoond kunnen worden. Maar die zijn er nauwelijks.

Anniek Pheiher leidt een trainingssessie voor activistische beleggers bij The Field in Leiden.

Klimaatactivistische beleggers trainen voor de confrontatie met CEO's: 'Ik wil ja of nee horen'

In de aanloop naar het aandeelhoudersseizoen stoomt Milieudefensie honderden klimaatactivisten klaar om een duurzamer beleid af te dwingen bij bedrijven. Actrice Anniek Pheifer traint de activistische beleggers.