‘Aantal openbare wc’s stijgt, maar niet snel genoeg’

Heemstede

De stichting vroeg dit jaar alle 355 gemeenten hoe het zit met de beschikbaarheid van voldoende openbare toiletten. Waar CSN vorig jaar nog 70 gemeenten telde met beleid voor publieke sanitaire voorzieningen, steeg dit aantal dit jaar naar tenminste 133. Dat aantal ligt mogelijk nog hoger, hoeveel is onbekend omdat 148 gemeenten de enquête niet invulden.

De resultaten werden donderdag gepubliceerd op Nationale Plasdag. Tijdens deze dag wordt extra aandacht gevraagd voor mensen met plasproblemen.

Voor naar schatting één op de twintig Nederlanders is het gebrek aan toiletten een reden om nauwelijks of zelfs nooit van huis te gaan, vermoedt CSN. Zij kampen met bijvoorbeeld medische aandoeningen, waardoor ze geregeld een toilet moeten opzoeken.

Er is weinig bekend over deze groep, omdat plasproblemen een groot taboe zijn, meldt CSN-onderzoeker Karel van Koppen. ‘Veel van deze mensen durven niet eens naar de huisarts te gaan, laat staan dat ze naar de gemeente stappen.’ Gemeenten zijn zich volgens hem nog veel te weinig bewust van de noodzaak voldoende toiletten aan te bieden. ‘Regelmatig spreek ik bijvoorbeeld wethouders die nog nooit iets van het probleem hebben gehoord. Het is dan lastig een verandering teweeg te brengen.’

Gemeenten mogen niet achterover leunen, ook al gaat het steeds beter. Sinds 2016 hebben ze de plicht om op basis van het VN-Verdrag Handicap te zorgen voor voldoende openbare toiletten. Dat kan in samenwerking met bijvoorbeeld de horecagelegenheden. ‘Die ondernemers zitten daar ook niet altijd op te wachten, uit angst dat er veel meer mensen gebruik gaan maken van hun toilet of het vies achterlaten. Echter, het blijkt dat veel toiletbezoekers ook graag een kopje koffie komen drinken, dus het heeft voordelen om toiletten beschikbaar te stellen.’

stickers

‘Door samen te werken met de horecasector vallen de kosten echt mee’, vervolgt Van Koppen. ‘Gemeenten hoeven dan geen dure toiletten bij te bouwen.’ Om zulke toiletten onder de aandacht te brengen, kunnen deelnemende cafés stickers op hun deuren plakken. Op dit moment worden in tenminste 45 gemeenten wc’s in onder meer de horeca zo zichtbaar gemaakt. Daarnaast gebruiken minstens 55 gemeenten wegwijzers. Van Koppen: ‘Er zit vooruitgang in, maar het zou eigenlijk overal zo goed moeten zijn.’ <

Ralph Stoové (38 jaar) kampt sinds vier jaar met een blaasverlamming en heeft daardoor last van het gebrek aan publieke toiletten. ‘Bij een ruggenprik is vergeten mijn blaas te legen, waardoor die helemaal niet meer functioneert. Dat heeft natuurlijk veel veranderd voor me, want nu moet ik katheters gebruiken om de urine af te voeren. Ik kan niet zomaar een dag weg, die moet ik helemaal plannen. Waar ga ik heen? Wat neem ik mee? Hoeveel drink ik? Van de ene op de andere dag heb ik dat moeten aanwennen. Als mijn blaas vol is, moet ik zo snel mogelijk naar een wc om die te legen. Ik voel dat niet en kan het dus niet ophouden. Een toilet vinden, is dan lastig in alle snelheid. Je mag ook niet zomaar bij bijvoorbeeld horeca een wc gebruiken. Meestal als ik het dan uitleg, is er wel begrip, maar je moet het van de goodwill hebben. Soms gaat het mis en loopt de plas langs je benen. Dat is wel echt mensonterend. Je wil op zo’n moment echt niet alles moeten uitleggen, maar zo snel mogelijk naar een toilet of naar huis. Om zulke problemen te voorkomen, zou het goed zijn als er meer toiletten komen. Op drukke plekken binnen elke halve kilometer een toilet lijkt me een goed idee. Daar wordt steeds meer aandacht voor gevraagd. Ik heb zeker in het begin de neiging gehad maar binnen te blijven, maar door de dag goed voor te bereiden durf ik het nu aan om weg te gaan.’