Aanvoerder, fractievoorzitter, partijleider: wie beslist hoe Mirjam Bikker zich noemen mag?
Analyse
‘Onze nieuwe aanvoerder’, noemde de ChristenUnie Mirjam Bikker dinsdagochtend vroeg op Twitter. Nadat de Tweede Kamerfractie haar tot voorzitter had gekozen, kwam net voor elven het persbericht: ‘ChristenUnie kiest Mirjam Bikker als fractievoorzitter en partijleider’. Die veelzijdige terminologie heeft een lange geschiedenis, binnen en buiten de ChristenUnie.
Niet te missen
Binnen de meeste regeringspartijen leek het lange tijd een uitgemaakte zaak wie de politieke koers bepaalde: dat was de hoogst geplaatste deelnemer in het kabinet, de premier of vicepremier. Die informele rol-toedeling was een uitdrukking van wat in de politiek ‘monisme’ heet: als een partij deelneemt in een regeringscoalitie, volgt de Kamerfractie de lijn die de kabinetsleden uitzetten.
Ook Kamerleden van regeringspartijen waren formeel weliswaar controleurs van de macht, maar in de praktijk vooral steunpilaren van het kabinet. En áls de ministers al tegenspel kregen uit hun eigen partij, dan gebeurde dat achter de schermen - niet in de plenaire zaal.
