Hoe Zwarte Piet zijn kleur verloor: langzaam maar zeker verdween de schmink

Achtergrond

Dit weekend viert Nederland weer Sinterklaas. Inmiddels gebeurt dit grotendeels zonder Zwarte Piet. Een overzicht van hoe het hulpje van de Sint de afgelopen twaalf jaar langzaam maar zeker werd ontdaan van zijn zwarte schmink.

Gershon Osnabrugge

zaterdag 3 december 2022 om 11:00

Het hulpje van de Sint werd de afgelopen twaalf jaar langzaam maar zeker ontdaan van zijn zwarte schmink. beeld ND

1850 - Van ‘moor’ of ‘knecht’ naar Zwarte Piet

De Goedheiligman is tot 1850 op zichzelf aangewezen. Het boekje Sint Nikolaas en zijn knecht van Jan Schenkman brengt hier verandering in, hier is voor het eerst Sint met een zwart hulpje te zien. In een volgende druk van dit boek uit 1858 is de zwarte man al uitgedost in een pofbroek en baret. Hij wordt aangeduid als ‘moor’ of ‘knecht’. Rond 1900 gaat hij in de volksmond Zwarte Piet heten. Naarmate de eeuw vordert, krijgt Zwarte Piet steeds meer stereotyperingen, zoals kroeshaar. Ook krijgt hij dikke rode lippen en oorringen en wordt zijn schmink pikzwart.

1930 - Een ‘negernummer’ start de pietendiscussie

Meest gelezen

Kerkelijke breuk Urk-Zwolle: zijn de christelijk-gereformeerden uitgepraat?

Met het kandideren van Kaags bedreiger ondermijnt Jezus Leeft de rechtsstaat

Nadia Zerouali: ‘In de islam is het al gauw goed tussen God en mens. Het gaat om de zuivere intentie’

Op de foto met prinses Amalia op Curaçao: ‘Ik was echt aan het azen op Amalia, omdat ik haar geweldig vind’

Staarde kabinet zich blind op coronabestrijding? ‘Hoogoplopende conflicten tussen bewindspersonen’

Verwarming lager, meer schimmel in huis: ‘Haal trekker door de badkamer en kook met deksel op de pan’

Avondmaal vieren bij de klimaatactie van afgelopen zaterdag? Het zou mijn idee niet zijn

Meldpunt gaat strijd aan met misbruik in reformatorische kerken: ‘Het is niet altijd veilig in de kerk’

Oud en koud: koelere woningen vormen gezondheidsrisico voor ouderen

Ouderen die de thermostaat lager zetten, vergroten hun gezondheidsrisico’s. Deze winter komen meer onderkoelde ouderen op de spoedeisende hulp terecht. ‘Dit is geen leven, maar ik ben doodsbang dat ik straks moet bijbetalen.’

Achtergrond

'Het terugdringen van de methaanuitstoot scheelt een halve graad opwarming'

Veel mensen weten dat het broeikasgas methaan uit de ontdooiende permafrost vrijkomt. Minder bekend is dat het ook in Nederland ontsnapt uit vervuilde sloten en meren.

Interview

Jiska wil de jongste waterschapsbestuurder ooit worden. 'De gemiddelde leeftijd ligt boven de 60'

De meeste studenten van haar leeftijd bereiden zich voor op hun tentamens, maar Jiska Taal is druk bezig met de voorbereidingen voor de waterschappen. Ze maakt kans de jongste waterschapsbestuurder ooit te worden.

Nieuws

Ouders voelen zich niet gehoord bij rechter

Ouders voelen zich in familie- en jeugdrechtzaken onvoldoende gehoord. Om kinderen en hun ouders in zaken over bijvoorbeeld uithuisplaatsingen en ondertoezichtstellingen betere rechtsbescherming te bieden, moeten jeugdrechters zich actiever en nieuwsgieriger opstellen.

Reportage

Premium

Op de foto met prinses Amalia op Curaçao: 'Ik was echt aan het azen op Amalia, omdat ik haar geweldig vind'

Kroonprinses Amalia maakt haar officiële debuut op Curaçao. Ze wordt samen met haar ouders ontvangen met Curaçaose vlaggetjes, muziek en poëzie. Maar er klinkt ook kritiek. ‘Wat is die kennismaking als we geen gelijkwaardige partners zijn?’

Achtergrond

Oekraïners sneller aan het werk dan erkende vluchtelingen 'Het is bureaucratische discriminatie'

46 procent van de gevluchte Oekraïners in Nederland is inmiddels in loondienst, zo maakte het CBS woensdag bekend. Hoe kan het dat erkende vluchtelingen dan vaak jarenlang in de bijstand zitten? Voormalig Triodos-bankman Raphaël Nouwen zocht het uit.

Meest gelezen

Orlando Bottenbley (71) keert terug in een Friese baptistenkerk: ‘Ik wil mensen in hun kracht zetten’

Kerkelijke breuk Urk-Zwolle: zijn de christelijk-gereformeerden uitgepraat?

Hoe Europa zich de woede van Afrikaanse leiders op de hals haalt: ‘Dit is koloniaal gedrag’

Eben-Haëzergemeente op Urk verbreekt band met CGK in Zwolle

Hoe een christelijke lobbyist uit Nederland Afrikaanse leiders beïnvloedt

Econoom Bob Goudzwaard zei het een halve eeuw geleden al: ‘Genoeg is genoeg’

Bontenbal (CDA): ‘Er gaat geen 17,5 miljard subsidie naar de fossiele industrie. Wij zijn niet gek’

Katholieken en protestanten kunnen volgens Benedictus niet samen aan tafel. En wel hierom