Rutte: dagelijks aantal besmettingen kan oplopen tot 80.000 • Voor kerken verandert nog even niets

Kabinet versoepelt ondanks recordaantal besmettingen: ‘Alles langer dichthouden beschadigt onze gezondheid ook’

Onder grote maatschappelijke druk zet het kabinet vanaf zaterdag de eerste stapjes uit de lockdown. Ondanks het grote aantal besmettingen gaan het onderwijs, winkels, kappers en cultuur weer open. ‘Alles nog langer dichthouden, beschadigt onze gezondheid óók.’ Voor kerken verandert nog even niets.

Ebbinge en Wallis de Vries organiseren knipbeurten in theaters

Diederik Ebbinge en Sanne Wallis de Vries hebben samen de landelijke protestactie Kapsalon Theater opgezet. Verschillende theaters in Nederland worden woensdag omgebouwd tot een kapsalon, massagestudio of een schoonheidssalon waar ook wordt opgetreden, zo vertelt Wallis de Vries in de talkshow M.

Het idee van de zogenoemde 'Kapsalon-Theaterdag' begon bij Ebbinge, die theater De Kleine Komedie in Amsterdam heeft omgedoopt tot Kapsalon De Kleine Komedie. Klanten kunnen een afspraak maken voor een bezoek aan de kapper, terwijl op het podium artiesten optreden.

Vrijdag kondigden premier Mark Rutte en coronaminister Ernst Kuipers aan dat theaters voorlopig nog niet open mogen, maar bijvoorbeeld kappers en schoonheidssalons wel. Wallis de Vries vond het idee van de Promenade-maker zo leuk, dat ze aan hem vroeg of ze het landelijk mocht uitrollen. Zelf treedt ze op in het Rensentheater in Emmen.

Ook theater Walhalla in Rotterdam, het Parktheater in Eindhoven en Theater Orpheus in Apeldoorn doen mee. Wallis de Vries roept alle theaters op mee te doen aan de actie. ‘Ik denk dat het mag, ik ga ervan uit dat het mag’, aldus de cabaretier.

Cultuursector blijft hameren bij kabinet op meer perspectief

De taskforce culturele en creatieve sector, een samenwerking van ruim honderd branche-, beroeps- en belangenorganisaties, herhaalt de oproep aan het kabinet voor meer perspectief. Premier Mark Rutte en minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid) maakten vrijdagavond tijdens een persconferentie bekend dat theaters, bioscopen, musea en popzalen gesloten blijven.

‘Dit is natuurlijk weer ontzettend balen’, zegt Jeroen Bartelse namens de taskforce. ‘Het moet natuurlijk geen wedstrijd tussen sectoren worden en het is fijn dat de kids weer naar school kunnen en dat de winkels open zijn, maar ook wij snakken ernaar weer open te kunnen. We hadden hoop voor de musea toen we hoorden dat winkels toch open mochten, maar helaas.’

Bartelse begrijpt dat ‘gezondheid eerst’ komt, maar vindt dat er na twee jaar een plan moet komen voor de langere termijn. ‘Een marsroute van bij welk risiconiveau welke maatregelen horen. We hebben zoveel ervaring opgedaan met onder meer de Fieldlabs en coronatestbewijzen.’

Ook de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD) wil van het kabinet graag ‘een langetermijnstrategie’, zo liet een woordvoerder donderdag weten nadat al was uitgelekt dat binnen de cultuursector niet wordt versoepeld.

FNV: kosten mondkapjes niet op te brengen voor lage inkomens

De kosten van mondkapjes en zelftests zijn niet meer op te brengen voor mensen met lage inkomens. Dat stelt FNV. De vakbond pleit voor een landelijke regeling om de kosten voor die groep mensen te compenseren.

Het mondkapjesadvies is uitgebreid, werd vrijdag bekendgemaakt tijdens de coronapersconferentie. Overal waar het niet mogelijk is om 1,5 meter afstand te houden, wordt geadviseerd een mondkapje te dragen. Dat geldt bijvoorbeeld op drukke openbare plaatsen buiten, zoals winkelstraten, maar ook op de werkvloer. Het advies is om een wegwerpmondkapje te dragen en zelfgemaakte mondkapjes worden afgeraden. Daarnaast geldt een advies om een zelftest te doen bij klachten en voor een bezoek aan anderen.

‘Voor een gezin met twee kinderen kom je al snel aan tientallen euro’s extra per maand aan mondkapjes en zelftesten’, zegt vicevoorzitter Kitty Jong van FNV in een toelichting. ‘Daar doen sommige gezinnen een of twee weken boodschappen van.’ Volgens FNV stellen ‘enkele’ gemeentes al gratis tests en mondkapjes beschikbaar voor mensen met lage inkomens. De vakbond vindt dat oneerlijk en onacceptabel voor mensen die in andere delen van het land wonen. ‘De politiek moet zijn verantwoording nemen.’

Rutte is ervan overtuigd dat strenge lockdown nodig was

Premier Mark Rutte denkt dat de strenge lockdown die het kabinet 18 december aankondigde, niet overbodig was. ‘Nee, deze was echt nodig’, zegt Rutte desgevraagd tijdens de persconferentie waarin het kabinet vrijdagavond versoepelingen aankondigde. ‘Daar ben ik echt van overtuigd.’ Hij benadrukt de onzekerheid van de besmettelijkere omikronvariant en de druk op de zorg.

Ook nu kunnen nog niet alle sectoren hun deuren openen, benadrukt Rutte. Wel stemmen berichten uit het Verenigd Koninkrijk hoopvol, zegt de premier. Dat land is volgens deskundigen over de piek van de jongste coronagolf heen.

Nederland was het enige Europese land dat in lockdown ging in december. Het kabinet wilde de omikronvariant afremmen, en intussen een inhaalslag maken door veel mensen een boosterprik te geven.

Sportscholen ‘verheugd’ bijdrage te kunnen leveren aan vitaliteit

Sportschoolhouders zijn ‘uiteraard verheugd’ dat ze weer een bijdrage kunnen gaan leveren aan de vitaliteit van Nederlanders. Dat zegt directeur Ronald Wouters van brancheorganisatie NL Actief in reactie op de aanstaande heropening van de sportscholen. De sector heeft steeds benadrukt dat sporten juist een positieve bijdrage kan leveren doordat het de weerstand tegen het coronavirus kan verhogen.

Eerder op de avond werd bekend dat het vanaf zaterdag weer is toegestaan om op ieder moment van de dag binnen en buiten te sporten. Dat zei minister-president Mark Rutte tijdens de coronapersconferentie. Voor binnensport moet iedereen vanaf 18 jaar een coronatoegangsbewijs laten zien.

De branche heeft geanticipeerd op het besluit van het kabinet en Wouters gaat ervan uit dat sportscholen zaterdag gewoon hun deuren kunnen openen. ‘Onze mensen staan te popelen om aan de slag te gaan’, zegt hij. ‘Sporters kijken er ook naar uit.’

Kuipers: bijna negen op tien 60-plussers hebben booster gehad

Ongeveer de helft van de mensen die in aanmerking komen voor een boostervaccinatie tegen het coronavirus, heeft die inmiddels gehaald. Maar bij de 60-plussers is dat al bijna 90 procent, zegt minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid).

Kuipers noemt de boosterprik ‘echt belangrijk, omdat hij de kans op infectie vermindert en ervoor zorgt dat je minder ziek wordt als je besmet raakt’. Op veel plekken is het al mogelijk om zonder afspraak binnen te lopen om er een te halen, aldus de bewindsman.

Rutte: dagelijks aantal besmettingen kan oplopen tot 80.000 

Met het versoepelde maatregelenpakket dat het kabinet vrijdag aankondigt, kan het dagelijks aantal besmettingen mogelijk oplopen tot 75.000 of 80.000 per dag. ‘Dat zijn enorme aantallen’, erkent premier Mark Rutte tijdens een persconferentie over corona. Vrijdag werden ruim 35.000 besmettingen gemeld.

Als ook de horeca- en de cultuursectoren nog opengaan, zou het aantal te ver oplopen, aldus de premier. Over tien dagen kijkt het kabinet of ook daar versoepelingen mogelijk zijn.

Ook als de regels die nog wel blijven staan niet goed worden opgevolgd, zal het aantal besmettingen ‘ongetwijfeld zo omhoog gaan dat we zaken terug moeten draaien’, zegt zorgminister Ernst Kuipers. Met het pakket neemt het kabinet dus ook een risico. Wat kan gebeuren is dat ‘dusdanig veel mensen uitvallen" door een coronabesmetting dat "ontwrichting van relevante onderdelen van de maatschappij’ dreigt. Dat geldt zelfs met de versoepelde quarantaineregels die Kuipers vrijdagavond aankondigde. Wie een booster heeft gehad of eerder een besmetting heeft doorgemaakt, hoeft niet meer in quarantaine.

Sport binnen en buiten weer mogelijk, CTB verplicht vanaf 18 jaar

Vanaf aanstaande zaterdag is het weer mogelijk om ‘op ieder moment van de dag’ binnen en buiten te sporten, zegt premier Mark Rutte. Ook onderlinge wedstrijden binnen een club zijn weer mogelijk, maar er mag geen publiek aanwezig zijn. Voor binnensport moet iedereen vanaf 18 jaar een coronatoegangsbewijs (CTB) laten zien.

Muziek-, dans- en theaterlessen mogen weer doorgaan. ‘Net als sport, niet met publiek’, zegt Rutte, maar oefenen met de band mag wel weer.

Ook buiten en op werk mondkapje, liever niet van stof

Ook buiten en op de werkvloer wordt mensen geadviseerd een mondkapje te dragen, als er geen 1,5 meter afstand gehouden kan worden. Dat is het nieuwe advies, meldt zorgminister Ernst Kuipers op de persconferentie. Stoffen en zelfgemaakte mondkapjes worden afgeraden: de medische variant krijgt de voorkeur.

Kuipers: na twee jaar in nieuwe fase pandemie

Na twee jaar zijn we in een nieuwe fase van de pandemie beland, aldus zorgminister Ernst Kuipers tijdens zijn eerste persconferentie. Daardoor moeten we leren leven met het virus, hoewel de bewindsman benadrukt dat het virus steeds verandert.

Door de omikronvariant raken veel mensen besmet, maar het kabinet zegt een ‘weloverwogen risico’ te nemen met de versoepelingen. ‘Simpelweg omdat het moet’, zegt Kuipers, verwijzend naar de maatschappelijke impact van de strenge regels.

Kabinet kijkt op 25 januari naar versoepelingen horeca en cultuur

Het kabinet bekijkt op 25 januari opnieuw of de coronamaatregelen verder kunnen worden versoepeld. Dat heeft premier Mark Rutte gezegd tijdens een persconferentie. ‘En dan kijken we eerst naar de horeca, musea, bioscopen en theaters.’

Geen quarantaine nodig na booster of herstel van corona

Mensen die een booster hebben gehad of dit jaar zijn hersteld van corona hoeven niet meer in quarantaine na contact met iemand die besmet is met het virus, mits ze geen klachten hebben. Dat melden bronnen na berichtgeving door RTL Nieuws. De maatregel gaat per 21 januari in.

Mensen met een cruciaal beroep die geen booster hebben gehad, hoeven ook niet in quarantaine. Zij moeten zich wel regelmatig laten testen om naar hun werk te mogen. Bij contact met een coronapatiënt moeten ze dagelijks een zelftest afnemen en op dag vijf een PCR-test, is nu het plan. Als ze toch klachten ontwikkelen, moeten ze alsnog in quarantaine.

Minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid) zei woensdag al het Outbreak Management Team gevraagd te hebben of de quarantaineregels aangepast konden worden. Vanwege de besmettelijkere omikronvariant dreigen zoveel mensen niet naar hun werk te kunnen vanwege een quarantaine dat hele sectoren kunnen vastlopen.

De versoepelingen worden vrijdagavond verder toegelicht op een persconferentie door premier Mark Rutte en Kuipers.

Economieminister: coronaversoepelingen zijn 'redelijk pakket'

Minister Micky Adriaansens van Economische Zaken denkt dat haar ambtsgenoten vrijdagavond in de coronapersconferentie ‘een redelijk pakket presenteren, of althans iets dat redelijk overkomt’. De VVD-bewindsvrouw zegt zich hard te hebben gemaakt voor ondernemers, maar het kabinet heeft ‘alle belangen afgewogen’, benadrukt zij.

‘Het duurt allemaal vreselijk lang en iedereen wil aan de slag en zijn brood verdienen’, aldus de bewindsvrouw. Maar versoepelingen moeten ‘veilig en verantwoord’, kunnen, voegt ze daaraan toe. Het kabinet voerde vandaag overleg over de versoepelingen die aanstaande zijn. Het kabinet zal winkeliers en sportclubs meer ruimte bieden, en het hoger onderwijs gaat weer open, lekte al uit.

Over sommige sectoren bestaat nog onzekerheid, bijvoorbeeld de culturele sector. Restaurant- en kroegbazen moeten ook nog even wachten, maar mogen mogelijk over anderhalve week onder voorwaarden open. Voorman Jacco Vonhof van MKB-Nederland zei vrijdag op NPO Radio 1 al dat Adriaansens hem had toegezegd versoepelingen voor deze sectoren te bespreken. ‘Soms is de wens de vader van de gedachte’, grapt Adriaansens daarover. ‘Ik heb zeker gezegd dat ik me zou inzetten voor alle sectoren. Dat heb ik gedaan, maar ik heb niet vooruitgelopen op enige beslissing.’

Horeca kan voorzichtig open met avondlockdown, zegt microbioloog

De horeca in Nederland kan gewoon open als cafés en restaurants elke dag om 17.00 uur de deuren sluiten. Het is dan wel belangrijk dat het kabinet de andere coronamaatregelen voorzichtig versoepelt en dat mensen veel testen en zich extra beschermen met mondkapjes, zegt Bert Mulder, arts-microbioloog van het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen.

Met zulke versoepelingen gaat het volgens Mulder vooral om de ‘optelsom van contacten tussen mensen’. Een avondlockdown van de horeca kan helpen die contacten in toom te houden. Hij begrijpt met de huidige ziekenhuiscijfers het advies van het Outbreak Management Team (OMT), maar hoopt ook dat er veel meer aandacht komt voor mondmaskers en testen. Volgens de uitgelekte kabinetsplannen blijft de horeca voorlopig nog dicht, maar in reactie openen sommige kroegen en restaurants toch hun deuren.

Het kabinet kondigt bij de persconferentie vrijdagavond waarschijnlijk wel een aantal andere versoepelingen aan, zoals het openen van het hoger onderwijs, mbo’s, sportscholen en kappers. Vooral bij de scholen voorziet Mulder grotere problemen. ‘Het kan zijn dat er meer besmettingen plaats zullen vinden op het mbo of de hogescholen. Veel testen en mondmaskers zijn dus erg belangrijk. En net als bij het primair onderwijs, moeten de studenten bij veel besmettingen naar huis worden gestuurd.’

Boa’s verwachten zaterdag terughoudend op te treden bij horeca

Voorzitter Ruud Kuin van de Nederlandse BOA Bond verwacht dat boa’s zaterdag terughoudend zullen optreden als horeca en cultuurinstellingen tegen de coronaregels in hun deuren openen. Vanwege de onrust en onvrede bij de ondernemers blijft het zaterdag bij informeren en waarschuwen, denkt Kuin.

Als ondernemers echter aangeven maling te hebben aan de regels en zeggen ook na zaterdag open te blijven of provocatief zijn, ‘dan kan het niet anders dan dat er wordt opgetreden’, verwacht de voorzitter. ‘Dan volgen er sancties.’

De animo voor acties waarbij horecagelegenheden en cultuurinstellingen ondanks lockdownregels toch opengaan groeit, nadat donderdag was uitgelekt dat deze branches nog op slot blijven wegens de aantallen coronabesmettingen.

Demonstratie

Verschillende burgemeesters uit het land, onder meer in Zuid-Limburg, hebben laten weten dat ze opening van horeca en cultuurinstellingen zaterdag oogluikend zullen toestaan. Ze zien het als een demonstratie tegen de strenge lockdown.

In andere gemeentes, zoals Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht, is dat juist niet aan de orde. De burgemeesters van die vier grote steden volgen daarmee de afspraken die donderdag zijn gemaakt in het Veiligheidsberaad. Daar besloten de 25 burgemeesters die voorzitter zijn van een veiligheidsregio dat naleven van de coronaregels het uitgangspunt blijft, ondanks veel begrip voor de benarde positie van ondernemers.

Kuin ziet het liefst dat er één lijn wordt getrokken. ‘In veel gemeenten wordt nu verschillend gehandeld, maar afstemming tussen gemeenten zou beter zijn.’

Minder treinen door ziek personeel of personeel in quarantaine

Omdat steeds meer treinpersoneel ziek thuisblijft of in quarantaine zit vanwege een (eventuele) coronabesmetting rijden er aankomend weekend minder vaak snelle Intercity’s over de hogesnelheidslijn (HSL) tussen Amsterdam en Rotterdam. Drie in plaats van vijf keer per uur, zo meldt NS. Het bedrijf wijst reizigers erop dat ze met de overige Intercity direct-treinen, de IC Brussel of de reguliere Intercity via Haarlem kunnen reizen. Daarmee zouden de gevolgen van de uitval op dit traject voor reizigers beperkt blijven.

De NS ziet dat het momenteel vaak erg rustig is in de trein: nu reist ongeveer een derde van de reizigers in vergelijking met de tijd vóór de coronapandemie. NS schrapte eerder al ‘rustige’ treinen waardoor het groeiende aantal ziektemeldingen kon worden opgevangen.

Voor het eerst meer dan 35.000 positieve coronatests

Het aantal positieve coronatests heeft een nieuw record bereikt. Tussen donderdagochtend en vrijdagochtend zijn 35.521 nieuwe gevallen geregistreerd. Voor het eerst sinds het begin van de coronacrisis komt het aantal boven de 35.000 uit. Vorige week vrijdag waren er bijna 35.000 bevestigde besmettingen.

Het cijfer van donderdag was met ruim 33.000 weliswaar hoog, maar het had hoger kunnen zijn. Door een technische storing waren toen niet alle meldingen goed binnengekomen. Die storing is verholpen, zegt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), "maar de cijfers van vrijdag zijn niet hoger dan verwacht". Het kan zijn dat de donderdag gemiste meldingen verspreid over een paar dagen binnenkomen.

In de afgelopen zeven dagen registreerde het RIVM 218.442 positieve tests. Dat komt neer op gemiddeld 31.206 nieuwe gevallen per dag. Dat gemiddelde stijgt voor de zeventiende dag op rij en staat op het hoogste niveau ooit.

Minder snel

De toename gaat wel iets minder snel. Het gemiddelde ligt 45 procent hoger dan een week geleden. Dat cijfer, het zogeheten groeigetal, daalt voor de vierde dag op rij.

Amsterdam telde afgelopen dag 2741 positieve tests en Rotterdam 1995. In Den Haag kregen 1338 mensen te horen dat het coronavirus bij hen is aangetroffen. Daarna volgen Utrecht (1076) en Breda (691). Op Schiermonnikoog en Ameland testte niemand positief.

Sterfgevallen

Het aantal meldingen van sterfgevallen blijft dalen. In de afgelopen dag kreeg het RIVM bericht dat zestien mensen aan de gevolgen van hun besmetting zijn overleden. Zij komen uit zestien verschillende gemeenten. Dat hun overlijden nu is gemeld, wil niet zeggen dat deze mensen de afgelopen dag zijn overleden. Bovendien kan het werkelijke aantal doden hoger liggen, omdat het niet verplicht is om te melden dat een coronapatiënt is gestorven.

In de afgelopen week zijn 78 sterfgevallen geregistreerd, gemiddeld zo'n elf per dag. Dit is het laagste niveau sinds 26 oktober.

Niet-essentiële winkels toch open zonder afspraak

Niet-essentiële winkels mogen toch tot 17.00 uur open zonder afspraak, melden Haagse bronnen. Er komt wel een beperking van het aantal mensen dat naar binnen mag en er gelden hygiëneregels en een mondkapjesplicht.

Horeca-ondernemers moeten nog wat langer geduld hebben, maar krijgen volgens ingewijden wel ‘perspectief op de korte termijn’. Het kabinet wil over tien dagen de situatie opnieuw beoordelen. Als er in die periode geen rare dingen gebeuren, mogen ook zij onder voorwaarden de deuren weer openen.

Musea trekken samen op tegen voortdurende sluiting

Diverse musea hebben de handen ineengeslagen tegen het gesloten blijven van hun publieksruimten. ‘Musea moeten morgen open kunnen, vinden wij, de Museumvereniging en tientallen musea’, aldus de oproep van de instellingen die wordt verspreid door museum MORE in Gorssel.

Onder meer de namen van het Groninger Museum, het Frans Hals Museum, het Mauritshuis, het Drents Museum, het Rijksmuseum in Amsterdam, het Dordrechts Museum, het Kunstmuseum Den Haag, het Van Gogh Museum, het Centraal Museum en het Van Abbe staan onder de smeekbede aan het kabinet. De Museumvereniging deed donderdag al een soortgelijke oproep.

‘Nederlandse musea horen bij de veiligste bezoeklocaties tijdens deze coronacrisis. Mede daarom vinden wij dat musea, net als commerciële doorstroomlocaties, ook weer bezoek moeten mogen verwelkomen. In geen enkel museum - ook niet in het buitenland - is de afgelopen twee jaar een besmettingshaard geconstateerd’, staat in het epistel dat vrijdag enkele uren voor de coronapersconferentie van het kabinet werd verspreid.

Daarin wordt het ‘onbegrijpelijk" genoemd als de musea niet ook vanaf zaterdag weer bezoekers mogen ontvangen. ‘En steeds hebben musea zich trouw en verstandig gehouden aan opeenvolgende brancheprotocollen om de veiligheid van bezoekers en personeel te garanderen.’

Steeds meer horecazaken zeggen hoe dan ook open te gaan

Steeds meer horecazaken zeggen zaterdag hoe dan ook hun deuren te openen, ongeacht wat het kabinet vrijdagavond gaat aankondigen in de coronapersconferentie. ‘Ik ga hoe dan ook open’, zegt Johan de Vos, uitbater van café Boerke Verschuren in Breda, bijvoorbeeld. Dennis Kaatman van café Het Vliegende Paard in Zwolle denkt er net zo over, net als volgens hem tientallen andere horecabazen in zijn stad.

In tal van plaatsen zijn al ondernemers naar voren getreden die aangeven hun de deuren weer open te doen, van Tubbergen tot Valkenburg en van Alblasserdam tot Ommen. Volgens voorzitter Robèr Willemsen van Koninklijke Horeca Nederland (KHN) klinkt de boodschap ‘door het land heen’. Het aantal ondernemers dat zegt open te gaan en boos is, is volgens hem ‘nog nooit zo groot geweest’, al kan hij geen cijfers noemen.

Dat laatste is ook heel lastig omdat veel ondernemers hun definitieve beslissing af willen laten hangen van hoe de overheid zich in hun plaats opstelt. De Vos, die in Breda ook aan het hoofd staat van de lokale afdeling van KHN, weet dat er veel meer ondernemers dit weekend al willen heropenen. Maar het is nog niet helemaal duidelijk hoe de autoriteiten in Breda er precies in staan.

Burgerlijke ongehoorzaamheid 

Kaatman gaat ervan uit dat de gemeente Zwolle een actie op zaterdag waarschijnlijk wel gedoogt. Of hij zijn café ook op zondag of daarna openhoudt, heeft hij nog niet besloten. Daarvoor wacht hij toch liever op wat premier Mark Rutte vrijdagavond zegt. Eerder stelde horecatycoon Laurens Meyer met verspreid over Nederland tientallen horecazaken, al dat zijn tenten weer opengaan in steden waar de burgemeesters meewerken.

Willemsen is naast zijn lobbywerk voor KHN tevens eigenaar van verschillende restaurants in de regio Rotterdam. Hij sluit ook niet uit dat die zaterdag de deuren openen, maar dat heeft hij nog niet besloten. Dat moet wel los gezien worden van zijn werk voor KHN. ‘Oproepen tot burgerlijke ongehoorzaamheid zal ik natuurlijk nooit doen’, benadrukt de branchevoorman.

Versoepelingen

Ook in Utrecht hebben verschillende ondernemers aangegeven open te gaan, weet Joris Daalhuisen. Hij is mede-eigenaar van café-restaurant Camping Ganspoort en is naar voren geschoven als een soort woordvoerder voor de branche in de stad. De meeste ondernemers in Utrecht doen volgens hem toch niet mee aan een actie. Een dag opengaan zou de problemen waar de horeca mee kampt niet oplossen. Het is ook lastig om op korte termijn nog veel eten en drinken in te kopen. Daarbij wordt in Utrecht gevreesd voor de controle van de lokale overheid.

De branche hoopt uiteindelijk dat rebelleren helemaal niet nodig is en het kabinet de horeca meeneemt in de golf van versoepelingen. Dat zou neerkomen op een gedeeltelijke heropening, in welke vorm dan ook. Ook is er volgens Willemsen perspectief nodig voor verdere versoepelingen in de komende weken. Als dat gebeurt dan kan de rust in de horeca waarschijnlijk nog terugkeren, heeft de KHN-baas Micky Adriaansens van Economische Zaken vrijdagochtend in een gesprek te kennen gegeven. Hij hoopt dat zij zijn pleidooi meeneemt naar de ministerraad.

Burgemeester van Amsterdam gedoogt opening horeca en cultuur niet

De gemeente Amsterdam verwacht dat ondernemers in de horeca- en cultuursector zich aan de coronaregels blijven houden en dus gesloten blijven. ‘Er is geen sprake van gedoogbeleid’, laat burgemeester Femke Halsema via haar woordvoerder weten.

Verschillende burgemeesters uit het land hebben laten weten dat ze opening van winkels, horeca en cultuurinstellingen zaterdag oogluikend zullen toestaan. Ze zien het als een demonstratie tegen de strenge lockdown. In Amsterdam is dat dus niet aan de orde.

‘We begrijpen heel goed dat dit een erg moeilijke tijd is voor veel sectoren, zoals de horeca en de cultuursector. Net als iedereen hopen we dat zij weer snel en veilig open kunnen. De veiligheid van ieders gezondheid is hierbij van groot belang’, aldus Halsema. ‘We verwachten tot die tijd dat ondernemers zich aan de regels houden en zullen dat ook in de gaten houden.’

Zonovergoten terrassen Valkenburg zitten vol

Veel mensen zitten vrijdag op een terras bij de geopende horeca in Valkenburg. Om 10.00 uur gingen de terrassen open, net als de café’s, restaurants en winkels in het Valkenburgse stadscentrum. Aanvankelijk bleef het nog even stil, maar na een half uur ontstond er een ware toeloop in het centrum van het Limburgse stadje.

Burgemeester Daan Prevoo had toestemming gegeven voor de opening. Volgens hem gaat het om een demonstratie en dat is een grondrecht.

Het hart van Valkenburg oogde enkele weken tijdens de lockdown verlaten, maar vrijdag was er weer leven in de brouwerij. Mensen liepen winkels binnen, onder meer om kleding te kopen. ‘Klanten zijn zó blij’, zegt Monique Diederen van modezaak Soons. Maxime Luijten van kledingzaak Jola heeft de handen vol aan afrekende klanten. Veel mensen kopen er kinderkleding. ‘Het is lastig om die online te kopen’, weet ze. ‘Over toeloop heb ik niet te klagen!’

Burgemeesters Zuid-Limburg staan opening horeca en cultuur toe

Vijftien burgemeesters uit Zuid-Limburg willen horeca en cultuurinstellingen zaterdag de ruimte geven om van 10.00 uur tot 20.00 uur open te gaan. Dat melden de burgemeesters van onder meer Maastricht, Sittard-Geleen en Heerlen in een gezamenlijk persbericht. ‘Op deze manier hebben zij de gelegenheid om een signaal af te geven dat de ernst van hun situatie onderschrijft’, aldus de burgemeesters.

De opening moet wel op een veilige manier gebeuren. Er moet 1,5 meter afstand worden gehouden, mondkapjes zijn verplicht en coronatoegangsbewijzen moeten worden gecontroleerd. ‘Wij vertrouwen hierbij op de eigen verantwoordelijkheid van onze ondernemers, inwoners en bezoekers.’

De groep benadrukt dat de coronaregels door de gemeenten gehandhaafd worden. ‘Wij, de burgemeesters, handhaven deze regels langs de weg van de geleidelijkheid; excessen zijn uit den boze. Onze medewerkers moeten te allen tijde veilig hun werk kunnen doen.’

Demonstratie

De animo voor acties waarbij horecagelegenheden ondanks lockdownregels toch opengaan groeit, nadat donderdag uitlekte dat deze branche nog op slot blijft wegens de aantallen coronabesmettingen. Waarschijnlijk worden de coronaregels voor winkels per aanstaande zaterdag wel versoepeld.

Burgemeesters gaan zelf over de handhaving van de coronaregels. Eerder lieten al andere burgemeesters uit het land weten dat ze opening van winkels en horeca zaterdag oogluikend zullen toestaan. Ze zien het als een demonstratie tegen de strenge lockdown. De voorzitters van de veiligheidsregio’s hebben donderdag in het zogenoemde Veiligheidsberaad wel met elkaar afgesproken dat het naleven van de coronaregels het uitgangspunt blijft.

Kuipers linkt toename zelfdodingen jongeren aan schoolsluitingen

Volgens zorgminister Ernst Kuipers ligt het toegenomen aantal zelfdodingen onder jongeren ook aan het sluiten van scholen waartoe het kabinet de afgelopen twee jaar enkele keren besloot om de verspreiding van het coronavirus te remmen. Kuipers noemt het ‘vreselijk, echt vreselijk’ dat er bij mensen onder de 30 jaar meer zelfdodingen zijn geregistreerd.

‘Dat heeft natuurlijk ook te maken met het sluiten, herhaald, van onderwijs’, zegt de kersverse bewindsman. ‘En daarmee het limiteren van contactmogelijkheden, in een fase van je leven dat dat bij uitstek belangrijk is.’ Ook andere maatregelen raken jongeren hard, zegt hij.

De Commissie Actuele Nederlandse Suïcideregistratie meldde vrijdag dat het aantal zelfdodingen onder Nederlanders onder de 30 jaar vorig jaar 15 procent hoger lag dan in andere jaren. De commissie zegt niet met zekerheid dat de coronamaatregelen hierop invloed hebben gehad. Wel zou het voor de hand liggen, omdat de maatregelen raken aan contact met leeftijdsgenoten, toekomstperspectief en het vormen van vriendschappen. Dat zijn belangrijke aspecten voor 30-minners.

Oudere generaties

Volgens Kuipers zijn sommige maatregelen beter te incasseren voor de oudere generaties. ‘Als je 62 bent zoals ik en je mag met twee mensen thuis... Ja, mijn echtgenote en ik komen prima het weekend door.’ Voor jongeren is dat lastiger. ‘Ik merk het echt bij mijn jongste: dat is echt anders’, zei Kuipers voorafgaand aan overleg over de coronamaatregelen.

Vanaf maandag vrije inloop boosterprik in Rotterdam-Rijnmond

Mensen van 18 jaar en ouder hoeven vanaf maandag geen afspraak meer te maken voor een boosterprik in de regio Rotterdam-Rijnmond. De vrije inloop geldt voor zeven locaties, waaronder drie in Rotterdam, meldt de GGD Rotterdam-Rijnmond vrijdag.

De vrije inloop is nu mogelijk, omdat de piek van de boostercampagne achter de rug is, aldus de GGD Rotterdam-Rijnmond. Mensen die een prik willen krijgen, moeten wel een legitimatiebewijs en mondkapje meenemen. Wie al een afspraak heeft staan, blijft welkom op het afgesproken tijdstip. Een afspraak maken is ook nog steeds mogelijk.

In alle provincies worden voorbereidingen getroffen om komende tijd op diverse locaties een booster te kunnen halen zonder afspraak. Op veel plekken kan dat ook al. De boostervaccinatie is bedoeld om de afweer tegen het coronavirus op te peppen. De overheid wil dat iedere volwassene die in aanmerking komt voor de vaccinatie deze voor het einde van januari heeft kunnen halen.

Een op zes scholen moest deze week zeker één klas wegsturen

In de eerste week na de kerstvakantie heeft op 17 procent van de scholen één of meerdere klassen thuisgezeten, in vrijwel alle gevallen doordat een leraar afwezig was. Dat laat de Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS) weten op basis van een peiling onder bijna duizend schooldirecteuren.

Toch is het ondanks de oprukkende omikronvariant van het coronavirus volgens de AVS deze week nog goed verlopen op scholen. In totaal was gemiddeld 92 procent van de leerlingen op school en 91 procent van de leraren. Geen enkele directeur heeft de school deze week helemaal hoeven sluiten.

Deze cijfers gaan over de start van het onderwijs na de kerstvakantie en zeggen nog niets over de besmettingen die op scholen plaatsvinden, aldus de AVS. Om het onderwijs de komende tijd open te kunnen houden is het noodzakelijk om coronagevallen onder leraren te voorkomen, stelt de vereniging.

Precies daarover maken schoolleiders zich volgens de peiling dan ook de meeste zorgen. De helft van de scholen kan momenteel geen vervanging regelen als er personeel uitvalt. ‘De verwachting is dat er de komende tijd steeds vaker klassen naar huis moeten worden gestuurd, want er is nauwelijks personeel te vinden’, aldus AVS-voorzitter Ingrid Doornbos. ‘We roepen het nieuwe kabinet op om het schrijnende personeelstekort en het ventilatievraagstuk snel op te pakken.’

Horeca en winkels mogen open van burgemeester Valkenburg

Horeca en winkels in het Limburgse heuvellandstadje Valkenburg mogen vrijdag van burgemeester Daan Prevoo open. Prevoo ziet de opening als een demonstratie en dat is een grondrecht, vindt hij.

Om 10.00 uur openen de winkels, restaurants en kroegen hun deuren. Klanten zijn er tot 16.00 uur welkom, mogen van de burgemeester inkopen doen en wat nuttigen. Klanten zijn volgens Prevoo sympathisanten die hun solidariteit met de demonstratie laten blijken en ook dat mag, vindt de burgemeester.

Hij gaat dan ook niet ingrijpen. Er komen volgens hem geen waarschuwingen, laat staan een boete, mits deelnemers zich aan de coronaregels houden, dus 1,5 meter afstand houden en een mondkapje dragen. En ja, dat mondkapje mag er af als je aan een tafeltje zit om een kopje koffie te drinken, aldus Prevoo.

Valkenburg wil nog vóór de persconferentie vrijdagavond alvast een schot voor de boeg geven: het water staat de ondernemers tot aan de lippen, temeer omdat ze behalve van corona ook te lijden hadden van de watersnood in juli.

Kabinet komt met aankondiging om harde lockdown te versoepelen

Het nieuwe kabinet zal op zijn eerste coronapersconferentie aankondigen dat de harde lockdown wordt versoepeld. Het wordt het eerste gezamenlijke optreden van premier Mark Rutte en de nieuwe minister van Volksgezondheid, Ernst Kuipers.

Donderdag lekten zoals gebruikelijk al vroegtijdig de hoofdlijnen van het nieuws uit waarmee het kabinet komt. De coronaregels voor het hoger onderwijs, detailhandel, contactberoepen en sport worden vanaf zaterdag versoepeld.

De druk vanuit de samenleving om te versoepelen neemt steeds verder toe. Vrijdag wordt in de eerste reguliere ministerraad een besluit genomen over het afschalen van de coronamaatregelen. Om 19.00 uur is dan de persconferentie van Rutte en Kuipers.

Er is sinds 19 december een harde lockdown van kracht. Die werd ingesteld omdat het aantal ziekenhuisopnames en besmettingen snel steeg door de omikronvariant. Het aantal besmettingen is inmiddels ongekend hoog, maar het aantal ziekenhuisopnames en de ic-bezetting nemen juist af.

De persconferentie zal wel anders zijn dan in het verleden. Kuipers zal een scherm gebruiken om met onder meer grafieken zijn verhaal te ondersteunen. De gebarentolken zijn er niet meer bij. Zij zitten in een andere kamer en worden via een kleiner schermpje in beeld gebracht.

WHO keurt twee nieuwe behandelingen COVID-19 goed

De Wereldgezondheidsorganisatie WHO heeft vrijdag twee nieuwe behandelingen goedgekeurd voor Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt.

Experts van de organisatie schrijven in het Britse medische tijdschrift British Medical Journal dat een combinatie van corticosteroïden en het middel baricitinib, dat bij reumatoïde artritis wordt voorgeschreven, de overlevingskansen van ernstig zieke mensen helpt verbeteren. Ook hebben ze dan minder lang beademing nodig, waardoor de druk op ic’s verlicht wordt.

Mensen die niet ernstig ziek zijn maar wel een hoog risico lopen om in het ziekenhuis te belanden, zoals ouderen en mensen met onderliggende aandoeningen, zijn volgens de WHO gebaat bij een behandeling met het medicijn sotrovimab, dat afkomstig is van de farmaceut GlaxoSmithKline. In december keurde het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) dit middel ook al goed.

Of de beide behandelingen effectief zijn bij de omikronvariant van het coronavirus, die inmiddels in veel landen de dominante variant is, is volgens de WHO nog onzeker. Tot nu toe heeft de organisatie aan drie andere behandelwijzen haar goedkeuring gegeven.

DONDERDAG

Omikronvariant is dominant in Duitsland

De omikronvariant is de dominante variant van het coronavirus geworden in Duitsland. Het Robert Koch Instituut, de Duitse evenknie van het RIVM, meldt dat momenteel 73,3 procent van coronabesmettingen met omikron is. Een week eerder was dat percentage nog 44,3 procent.

Voorheen gold delta als de dominante virusvariant in Duitsland. Delta is nu nog goed voor 25,9 procent van de besmettingen. Het RKI verwacht in de komende weken een grote stijging van besmettingen met omikron te zien. Duitsland ziet het aantal coronagevallen snel oplopen en maakte donderdag melding van 81.000 nieuwe besmettingen, het hoogste aantal sinds het begin van de pandemie.

Van Ranst: omikron verdringt de deltavariant niet helemaal

Verschillende kenners denken dat de nieuwe omikronvariant de deltavariant helemaal zal verdringen. Maar dat is in België nog niet het geval, hoewel omikron daar al enige tijd rondgaat. De Belgische viroloog Marc van Ranst denkt dan ook dat delta weleens zou kunnen blijven bestaan. Arts-viroloog Menno de Jong van het Amsterdam UMC verwacht wel dat de omikronvariant uiteindelijk overal - ook in België - de deltavariant zal verdringen. In Amsterdam zorgt omikron in bijna 100 procent van de gevallen voor een coronabesmetting.

Het Amsterdamse ziekenhuis test nu ook patiënten die binnenkomen op de spoedeisende hulp vanwege een coronabesmetting op hun coronavariant. 'We zien daar in toenemende mate infecties door omikron, maar ook nog wel door delta. Hierbij is opvallend dat een beduidend groter aandeel van de deltapatiënten daadwerkelijk wordt opgenomen op de verpleegafdelingen', vertelt De Jong. 

Van Ranst ziet in het universitair ziekenhuis in Leuven dat het overgrote deel van de ernstig zieke coronapatiënten de deltavariant nog heeft. 'Bij de patiënten met geen of lichte klachten zien we ongeveer de afspiegeling zoals die is in de samenleving: zo'n 85 procent heeft omikron en 15 procent heeft delta', vertelt Van Ranst. 'Bij patiënten met zwaardere klachten is dit omgedraaid.' <

Burgemeesters: naleving van coronaregels blijft uitgangspunt

De 25 burgemeesters van het Veiligheidsberaad vinden dat de geldende coronaregels altijd het uitgangspunt blijven. Het is ieders eigen verantwoordelijkheid om die regels na te leven. Dat betekent dat winkeliers en horecaondernemers hun zaken zaterdag in principe niet mogen openen, als het kabinet dat vrijdag niet toestaat.

Dat hebben de burgemeesters van het beraad donderdagavond met elkaar vastgesteld, aldus beraadsvoorzitter Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen. De laatste dagen heeft een aantal burgemeesters laten weten dat ze opening van winkels en horeca zaterdag oogluikend zullen toestaan, omdat het om een demonstratie tegen de strenge lockdown gaat. De ondernemers moeten dan wel veilig en verantwoord handelen.

Het Veiligheidsberaad vindt dat iedereen zich aan de regels moet houden. ‘Al kunnen we de lokale situatie in bijvoorbeeld Aalten of Leeuwarden natuurlijk niet beoordelen’, aldus Bruls. Het beraad raadt aan om ondernemers die hun zaak openen te waarschuwen. Als dat echt niet helpt kan een boete worden uitgedeeld. In het uiterste geval kan een zaak gedwongen gesloten worden. Volgens Bruls onderschrijven het kabinet en het Openbaar Ministerie deze gedragslijn.

Het Veiligheidsberaad onderschrijft wel de hele grote zorgen die er zijn over hoe het gaat in de samenleving. De burgemeesters hebben er bij justitieminister Dilan Yesilgöz op aangedrongen dat het kabinet vrijdag een doorkijkje geeft naar versoepelingen op de korte termijn. ‘We hopen dat het kabinet uitlegt wat er in de komende vier weken wel kan en wanneer dan, als het vrijdag nog niet kan. Want versoepelingen moeten er echt, echt komen’, aldus Bruls.

Helft van volwassenen heeft extra prik gehad

Iets meer dan 7 miljoen volwassenen hebben een boosterprik of aanvullende prik tegen het coronavirus gekregen. Dat komt neer op 49,6 procent van de bevolking, meldt de overheid op het coronadashboard.

De cijfers lopen tot en met woensdag. Het betekent dat er in de eerste drie dagen van deze week bijna 620.000 extra prikken zijn gezet. In een week tijd steeg het aantal prikken met ongeveer 1,6 miljoen.

Dat is iets lager dan het priktempo over de hele vorige kalenderweek. Toen werden in zeven dagen tijd 1,86 miljoen oppepprikken toegediend. Nog nooit waren er in een week zo veel mensen geboosterd. Voor de komende weken hebben iets meer dan 600.000 mensen een boosterafspraak staan. Dat aantal kan veranderen, doordat steeds meer regio’s overstappen op vrije inloop.

Griekenland beboet ongevaccineerde 60-plussers

Niet-gevaccineerde 60-plussers in Griekenland krijgen vanaf 16 januari een boete van 100 euro per maand zolang ze niet zijn ingeënt. De Griekse regering benadrukt dat een vaccinatie tegen Covid-19 dan verplicht is voor deze leeftijdsgroep.

Het besluit is genomen omdat negen op de tien doden door het coronavirus 60-plussers zijn, aldus de regering in Athene. Zeven van de tien coronapatiënten die moeten worden geïntubeerd voor beademing, zijn ouder dan 60 jaar. Acht van de tien zijn ongevaccineerd.

Om het vaccineren aan te moedigen, was eind november de verplichting voor 60-plussers aangekondigd. Zij kregen tot 16 januari de tijd een afspraak te maken. Volgens officiële gegevens van eind november was toen bijna 67 procent van de Griekse bevolking gevaccineerd, oftewel 79 procent van de volwassenen.

Meer dan 33.000 nieuwe coronagevallen, een na hoogste aantal ooit

Het aantal coronagevallen loopt nog verder op. Tussen woensdagochtend en donderdagochtend zijn 33.436 positieve tests geregistreerd. Dat is het op een na hoogste aantal ooit. En het cijfer had nog hoger kunnen zijn. Door een storing zijn namelijk niet alle bevestigde besmettingen goed binnengekomen.

Het absolute record werd vorige week vrijdag gevestigd, toen het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) bijna 35.000 nieuwe gevallen in een dag tijd meldde.

In de afgelopen zeven dagen kreeg het RIVM bericht dat het coronavirus 217.818 keer is vastgesteld. Dat komt neer op gemiddeld 31.117 gevallen per dag. Voor het eerst sinds het begin van de coronacrisis bijna twee jaar geleden komt dat gemiddelde boven de 30.000 uit. Het gemiddelde stijgt voor de zestiende dag op rij.

Sterfgevallen

Het aantal meldingen van sterfgevallen blijft juist relatief laag. In de afgelopen dag kreeg het RIVM bericht dat dertien mensen aan de gevolgen van hun besmetting zijn overleden. Dat hun overlijden nu is gemeld, wil niet zeggen dat ze in de afgelopen dag zijn overleden. Bovendien kan het werkelijke aantal doden hoger liggen, omdat het niet verplicht is om te melden dat een coronapatiënt is gestorven.

In de afgelopen zeven dagen zijn 86 sterfgevallen genoteerd, gemiddeld zo’n 12 per dag. Het sterftecijfer is daarmee gezakt tot het niveau eind oktober, toen de huidige golf net was begonnen.

INretail 'hoopvol' over uitgelekte versoepelingen voor winkels

Winkeliersvereniging INretail is hoopvol over de uitgelekte versoepelingen van de coronamaatregelen die het kabinet vrijdag mogelijk bekend zal maken. Eerder op de dag bevestigden bronnen dat men vanaf zaterdag op afspraak mag winkelen. Er zullen dan wel aanvullende voorwaarden gelden, zoals een maximaal aantal klanten per vierkante meter. De voorwaarden worden vrijdag bekendgemaakt tijdens de coronapersconferentie.

‘Er lijken zaken mogelijk te worden die niet mogelijk waren’, zegt een woordvoerder van INretail over de uitgelekte versoepelingen. ‘Het is in ieder geval hoopvol dat in Den Haag lijkt te zijn geland dat mensen terug willen naar een normaler leven.’

INretail vindt dat winkels veilig open kunnen. De branchevereniging snapt dat wordt gedacht aan een maximaal aantal klanten per vierkante meter. Zij zet zelf in op een klant per vijf vierkante meter. ‘Daar kan iedereen mee uit de voeten’, aldus de zegsman. ‘We moeten naar een systeem waarmee we naargelang de situatie mee kunnen schuiven en meer open of dicht gaan. We willen niet meer van crisis naar crisis hobbelen.’

De winkelbranche startte woensdag nog een landelijke campagne om de winkels weer open te krijgen. Niet-essentiële winkels, circa 56.000, zijn vanwege de coronapandemie momenteel gesloten. Dat is volgens de winkeliers onnodig omdat volgens hen veilig kan worden geshopt met inachtneming van maatregelen als het dragen van mondkapjes en het houden van afstand.

Horeca hekelt ongelijke verdeling coronaversoepelingen

De ruimte die er is om coronabeperkingen te versoepelen moet eerlijker verdeeld worden. Dat zegt voorzitter Robèr Willemsen van brancheorganisatie Koninklijke Horeca Nederland (KHN) in een reactie op uitgelekte kabinetsplannen. Volgens ingewijden blijven restaurants en cafés na de persconferentie van vrijdag dicht, terwijl de lockdown voor winkeliers, contactberoepen, het onderwijs en sport wel worden versoepeld. Veel horecaondernemers zullen rebelleren en zaterdag hun zaak toch opengooien, voorspelt Willemsen.

‘De ruimte die er is voor versoepelingen moet gelijk worden verdeeld. Winkels kunnen op afspraak klanten ontvangen. Bij ons bestaat dat ook en heet het reserveren, wat één op één veilig in te voeren is’, zegt de KHN-voorzitter. Dat het kabinet de horecabranche nog niet van het slot haalt ‘zorgt voor veel maatschappelijke onrust’. ‘Ik vrees dat er veel kikkers zullen zijn die we niet in de kuip kunnen houden’, zegt Willemsen over horecaondernemers die uit wanhoop toch hun zaak openen. De brancheorganisatie zelf zal nooit oproepen tot burgerlijke ongehoorzaamheid, voegt hij daaraan toe.

Aantal coronapatiënten in ziekenhuizen blijft dalen

Het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen is donderdag opnieuw afgenomen. In totaal liggen er nog 1360 mensen met Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat zijn er 72 minder dan woensdag en het laagste aantal in meer dan 2 maanden, zo valt op te maken uit de meest recente cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Op de intensive cares liggen nog 358 coronapatiënten, 17 minder dan een dag eerder. Het aantal mensen met corona op ic’s daalt al weken, bijna onafgebroken. Precies een maand geleden lagen er nog 630 coronapatiënten op deze afdelingen.

Op de verpleegafdelingen nam het aantal coronapatiënten afgelopen etmaal af met 55 tot 1002. Dat is minder dan de helft ten opzichte van de 2118 die er één maand geleden lagen. In de afgelopen 24 uur werden er 12 nieuwe coronapatiënten opgenomen op de ic’s. Op de verpleegafdelingen werden 100 nieuwe patiënten binnengebracht.

Duitse experts adviseren boosterprik voor 12- tot 18-jarigen

Duitse jongeren van 12 tot 18 jaar moeten een boosterprik kunnen halen, adviseert de vaccinatiecommissie STIKO. De extra inenting met het vaccin van Pfizer/BioNTech zou op zijn vroegst drie maanden na de vorige prik moeten worden toegediend om het immuunsysteem een oppepper te geven, aldus de experts.

De boosterprik voor de tieners moet de sterke stijging van het aantal coronabesmettingen een halt toeroepen. De vrees is dat het zorgstelsel daaronder bezwijkt.

In Nederland komt de Gezondheidsraad binnenkort met een advies over het boosteren van jongeren van 12 tot en met 17 jaar. De Amerikaanse gezondheidsdienst CDC maakte vorige week de weg vrij voor een boosterprik voor deze leeftijdsgroep.

De bescherming die vaccins bieden tegen corona-infecties neemt na enkele maanden af. Een boosterprik verhoogt die bescherming en verkleint de kans op overdracht.

Grote winkelketens kunnen snel open, doen niet mee aan protesten

Grotere winkelketens zoals IKEA, MediaMarkt, Blokker en Action kunnen open als het kabinet daarvoor toestemming geeft. Het kabinet gaat volgens bronnen de coronaregels voor winkels per aanstaande zaterdag versoepelen. Wanneer vrijdag tijdens de coronapersconferentie blijkt dat dit niet het geval is, dan gaan ze niet uit protest toch de deuren openen.

In verschillende regio’s in het land hebben winkels en horeca aangekondigd zaterdag open te gaan, ongeacht de besluiten van het kabinet. Een aantal burgemeesters heeft al gezegd daar niet op te zullen handhaven.

IKEA laat weten rekening te houden met verschillende scenario’s in de aanloop naar de coronapersconferentie van vrijdag. ‘Mochten de winkels weer open mogen zaterdag en we besluiten dat ook direct te doen, hebben we voldoende bezetting’, zegt een woordvoerster. De meubelwinkel wilde niet reageren op uitgelekte maatregelen die het kabinet vrijdag mogelijk bekend zal maken. ‘Zodra we weten en besloten hebben wat het praktisch inhoudt voor IKEA, brengen we eerst onze medewerkers op de hoogte en vervolgens uiteraard ook onze klanten’, zegt een woordvoerster.

Kappers ‘dolblij’ weer open te kunnen

Kappers laten weten ‘dolblij’ te zijn als ze weer open zouden mogen. Bronnen hebben na berichtgeving van onder meer De Telegraaf en RTL Nieuws bevestigd dat er per zaterdag versoepelingen komen van de coronaregels voor het hoger onderwijs, detailhandel, contactberoepen en sport. ‘Hier hebben we de afgelopen weken keihard voor gestreden’, zegt een woordvoerster van kappersbrancheorganisatie ANKO.

‘We hebben steeds gezegd dat we veilig kunnen werken, met mondkapjes en op afspraak bijvoorbeeld. We weten het natuurlijk pas zeker als premier Rutte het uitspreekt, maar dit zou fantastisch zijn. We hebben het gevoel dat we gehoord zijn. We zijn heel blij dat er nu hoop gloort. Voor ons ondernemers is dit de lifeline’, aldus de woordvoerster.

Kabinet versoepelt coronaregels voor onderwijs, winkels en sport

Het kabinet gaat de coronaregels voor het hoger onderwijs, detailhandel, contactberoepen en sport versoepelen per aanstaande zaterdag. Bronnen bevestigen na berichtgeving van onder meer De Telegraaf en RTL Nieuws dat men op afspraak mag winkelen, weer naar de sportschool kan en dat het hoger onderwijs opengaat.

Wel gelden er voorwaarden, zoals een maximaal aantal klanten per vierkante meter. De horeca- en cultuursectoren blijven waarschijnlijk dicht.

Ook koning niet in quarantaine na coronabesmetting Hoekstra

Koning Willem-Alexander gaat niet in quarantaine ondanks dat hij maandag in contact is geweest met minister Wopke Hoekstra, die woensdag besmet bleek met het coronavirus. Dat heeft de Rijksvoorlichtingsdienst desgevraagd laten weten.

Een woordvoerder van de RVD zegt dat bij het gehele programma van de beëdiging 1,5 meter afstand is gehanteerd en dat quarantaine dus niet nodig is. Of de koning zichzelf getest heeft, wil de RVD niet zeggen omdat dat tot ‘het privédomein’ behoort.

Geen andere politici in quarantaine na besmetting Hoekstra

De coronabesmetting van minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) is geen reden voor andere politici waar hij de afgelopen dagen contact mee had om ook in quarantaine te gaan. Hoekstra was maandag bij de eerste ministerraad van het nieuwe kabinet en dinsdag bij de fractievergadering van het CDA.

Volgens de huidige regels hoeft iemand na contact met een besmet persoon pas in quarantaine als dat langer dan 15 minuten duurde en op minder dan 1,5 meter afstand was. De ministerraad vergadert al sinds vorig jaar in de grotere Rolzaal in plaats van de Trêveszaal, omdat daar wel voldoende afstand kan worden gehouden.

De ministers Dilan Yesilgöz (Justitie en Veiligheid) en Carola Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) hebben zich wel uit voorzorg laten testen, laten hun woordvoerders weten. Zij zaten maandag direct naast Hoekstra, maar bleken allebei niet besmet.

Politievakbond: korte werkonderbreking voor coronapersconferentie

De politie is van plan vrijdagavond, voorafgaand aan de nieuwe coronapersconferentie, in Den Haag het werk korte tijd neer te leggen. ‘De politiebonden roepen de dienstdoende collega’s op om voorafgaand aan hun inzetbriefing van de komende coronapersconferentie bijeen te komen voor een vakbondsbijeenkomst’, laten de bonden donderdag weten.

Tijdens deze bijeenkomst van maximaal een uur worden de agenten bijgepraat over het gesprek met de nieuwe minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yeşilgöz, waarin de bonden ‘harde toezegging op een aantal thema’s’ hebben geëist. Voor 6 februari moet daar een reactie op komen van het kabinet. ‘Op basis van deze reactie worden verdere besluiten genomen over de voortgang van het actietraject.’

Bewindslieden bespreken lockdown donderdag op Catshuis

De bewindslieden in het nieuwe kabinet die over corona gaan, spreken donderdagochtend op het Catshuis met deskundigen over de coronamaatregelen. Ze bespreken het laatste advies van het Outbreak Management Team (OMT). Het kabinet beslist dan vrijdag of de lockdown versoepeld zal worden.

De weerstand tegen de harde lockdown lijkt te groeien. Werkgevers pleiten voor aanpassing van de regels omdat bedrijven steeds meer in de knel komen. Winkeliers in verschillende steden zeggen dit weekend open te gaan, ook als de maatregelen worden verlengd. De instellingen van het mbo en het hoger onderwijs willen ook weer open.

Minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid) was eerder deze week nog somber over versoepeling van de maatregelen. Het aantal besmettingen zal vermoedelijk nog verder stijgen. ‘In die setting, in het hier en nu, heb je weinig mogelijkheden om heel veel te versoepelen’, zei Kuipers maandag.

Ook Franse Senaat stemt in met vaccinatiepas

Ook het hogerhuis van het Franse parlement heeft ingestemd met nieuwe coronamaatregelen, waaronder een wet voor de vaccinatiepas. Die wordt binnenkort verplicht voor 18-plussers als ze restaurants, cafés, evenementen of voorstellingen willen bezoeken. Wie recent is hersteld komt ook in aanmerking voor zo’n pas. Een negatief testbewijs volstaat niet langer.

Voor vluchten en het openbaar vervoer over langere afstanden wordt de pas ook verplicht, hoewel uitzonderingen mogelijk zijn. 249 senatoren stemden voor en 63 tegen. Het lagerhuis was na dagen van debatteren eerder deze maand akkoord gegaan. De regering wil met de maatregelen de golf van omikronbesmettingen tegengaan en de 5 miljoen ongevaccineerden overhalen een prik te halen.

De Senaat bepaalde wel dat de regels alleen gelden als er meer dan 10.000 coronapatiënten in de ziekenhuizen liggen. Het zijn er nu ongeveer 24.000. De senatoren legden ook vast dat restauranthouders niet worden verplicht de identiteit van hun gasten te controleren; dat is een taak van de politie.

Corona ontregelt scheepvaart China, haven Shanghai slibt dicht

Door corona is de scheepvaart in Chinese havens weer flink ontregeld. Veel schepen kiezen ervoor koers te zetten naar Shanghai, de grootste containerhaven van de wereld, om maar aan coronavertragingen in andere havens te ontkomen. Maar ook Shanghai krijgt daardoor steeds meer te maken met opstoppingen. Daarbij zijn vaarschema’s met ongeveer een week vertraagd. Ook in Europese havens, die ook al overbelast zijn, werkt dit op termijn door.

In de nabijgelegen haven van Ningbo zijn verschillende vrachtdiensten opgeschort vanwege coronabesmettingen. Schepen worden ook omgeleid naar het zuidelijk gelegen Xiamen, blijkt uit scheepvaartgegevens. Dit veroorzaakt weer nieuwe problemen in de leveringsketen die door Covid-19 toch al onder druk stond.

Op de vaccinatielocaties worden nu in de praktijk bijna alleen boosterprikken gezet

Burgemeesters buigen zich over lockdown

De 25 burgemeesters die samen het Veiligheidsberaad vormen horen donderdagavond digitaal welke coronamaatregelen het kabinet vrijdag wil aankondigen. Ze zullen zich naar alle waarschijnlijkheid vooral buigen over een eventuele verlenging van de strenge lockdown. Een aantal gemeentebesturen heeft het deze week voor de ondernemers opgenomen en gepleit voor in elk geval gedeeltelijke heropening van de winkels, horeca en cultuursector. Ook zouden er ruimhartiger compensatiemaatregelen moeten komen.

Overal schieten coronacijfers omhoog, Nederland weer donkerrood

Overal in Nederland stijgt het aantal nieuwe coronagevallen razendsnel, en dat is donderdag ook te zien op de wekelijkse kaart van de Europese gezondheidsdienst ECDC. Vorige week was in een paar provincies nog een lichte daling te zien, maar dit is voorlopig verleden tijd. Het hele land zal weer donkerrood kleuren, voor de negende week op rij. Dit is het hoogste waarschuwingsniveau dat het ECDC heeft.

Noord-Holland is opnieuw de grootste brandhaard. In de provincie zijn in de afgelopen twee kalenderweken meer dan 59.000 inwoners positief getest. Dat komt neer op 2057 nieuwe gevallen op elke 100.000 mensen, een toename van bijna 63 procent ten opzichte van een week geleden. In Amsterdam zelf steeg het aantal gevallen met bijna 87 procent. Op elke 38 inwoners van de hoofdstad is er één besmet.

Achter Noord-Holland staat de provincie Utrecht. Daar zijn in de afgelopen twee weken 1771 op elke 100.000 inwoners positief getest.

Start liveblog donderdag 13 januari. Welkom!

Coronacijfers in infographics

Het aantal nieuwe coronagevallen blijft ongeremd oplopen nu de omikronvariant het meest voorkomt. Tussen dinsdagochtend en woensdagochtend zijn 32.149 positieve tests gemeld. Voor een woensdag is dat het hoogste aantal ooit.

Sjoerd Mouissie zette de coronacijfers in interactieve infographics:

Studie: ziekteverloop omikron vaak minder ernstig dan bij delta

Patiënten met de omikronvariant van het coronavirus lopen aanzienlijk minder risico op een ernstig ziekteverloop dan mensen die delta oplopen. Dat komt volgens nieuwssite The Hill naar voren uit een grote Amerikaanse studie, die nog niet is beoordeeld door andere wetenschappers.

Onderzoekers gebruikten gegevens van ruim 52.000 patiënten met omikron en bijna 17.000 met delta in ziekenhuizen van Kaiser Permanente in de staat Californië. Het gaat om informatie van eind 2021, toen beide varianten nog op grote schaal rondgingen. De resultaten waren bemoedigend. Geen enkele patiënt met de omikronvariant hoefde aan de beademing te worden gelegd, tegenover elf deltapatiënten.

Patiënten met omikron komen volgens de onderzoekers ook maar half zo vaak in het ziekenhuis terecht. Ze lopen bovendien 74 procent minder risico om op de intensive care te belanden. Wie toch moet worden opgenomen, heeft een grote kans sneller buiten te staan dan iemand met delta. Ook lag het sterftecijfer veel lager. Er overleed één patiënt met omikron en veertien met delta.

Andere internationale onderzoeken deden al vermoeden dat omikron een minder ernstig ziekteverloop kent. CDC-topvrouw Rochelle Walensky waarschuwde dat de jongste resultaten niet mogen leiden tot gemakzucht. Ze wees erop dat omikron zeer besmettelijk is. Daardoor staan de ziekenhuizen in de Verenigde Staten nog steeds onder grote druk.

Omikron was tijdens de studie bezig aan een opmars in de VS. Daar loopt ook het aantal besmettingen snel op. Er worden dagelijks zo’n 750.000 nieuwe coronagevallen vastgesteld. De gezaghebbende medische expert Anthony Fauci sprak onlangs het vermoeden uit dat vanwege de hoge besmettelijkheid uiteindelijk ‘ongeveer iedereen’ zal worden blootgesteld aan omikron.

Valkenburg staat openen winkels en horecazaken vrijdag toe

Winkels en horecagelegenheden in Valkenburg aan de Geul gaan vrijdag tussen 10.00 en 16.00 uur open, met toestemming van burgemeester Daan Prevoo. Dat heeft de woordvoerster van Prevoo woensdagavond laten weten na berichtgeving in Dagblad de Limburger.

De burgemeester beschouwt de actie van de winkels en horeca als een demonstratie, zei ze. De ondernemers in de binnenstad hebben melding gemaakt van een demonstratie, en in ons land is demonstreren een grondrecht, aldus Prevoo.

Hij zal dan ook niet ingrijpen als de winkels en kroegen opengaan: geen boetes en geen waarschuwingen. Wel verwacht hij dat deelnemers aan het protest zich houden aan de coronamaatregelen zoals het handhaven van anderhalve meter afstand en het dragen van mondkapjes.

 'Als er iemand is die verschillende soorten pijn kan onderscheiden, dan moet het Ernst Kuipers zijn'

We rekenen er bijna allemaal op. Zeggen we. Al klinkt het eerder als bezweren. Dat er vrijdag voor ONZE sector een einde gemaakt zal worden aan de lockdown, schrijft André Zwartbol.

Bloomberg: 3 miljoen Britten 1e week januari niet naar hun werk

De snelle verspreiding van de omikronvariant van het coronavirus heeft ervoor gezorgd dat 3 miljoen Britten in de eerste week van dit jaar niet op hun werk verschenen. Dat meldt persbureau Bloomberg op basis van data van de Britse arbo-onderzoeker GoodShape. In die eerste werkweek piekte het aantal besmettingen en daardoor moesten ook veel mensen in quarantaine.

GoodShape schat dat de massale afwezigheid Groot-Brittannië ook veel geld kostte. Er zou 1,3 miljard pond, omgerekend zo’n 1,6 miljard euro, verloren zijn gegaan. Dat komt onder meer doordat bedrijven en de overheid minder werk gedaan kregen.

Het Verenigd Koninkrijk overweegt de regels voor zelfisolatie na contact met iemand met een coronabesmetting te versoepelen. Dat wordt mede ingegeven door het feit dat onder meer de zorg en het onderwijs in de problemen komen qua personele bezetting. Ook zouden mensen met de omikronvariant minder lang besmettelijk zijn, waardoor die verkorting ook verantwoord mogelijk is.

In 90 landen is WHO-doel voor coronavaccinaties niet gehaald

In 90 landen is nog geen 40 procent van de bevolking gevaccineerd tegen het coronavirus. Dat betekent dat een belangrijk doel van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) niet is gehaald. In 36 landen is minder dan 10 procent van de inwoners ingeënt, meldde WHO-chef Tedros Adhanom Ghebreyesus tijdens een persconferentie.

De WHO wilde dat eind september 2021 in elk land 10 procent van de bevolking een coronaprik had gehad. Dat moest eind december al minstens 40 procent zijn. Halverwege 2022 moet de teller op 70 procent staan.

In december leek het er al op dat landen het doel van de WHO niet zouden halen. Vooral in Afrika liep de vaccinatiecampagne achter. Daar heeft momenteel 85 procent van de inwoners nog geen enkele coronaprik gehad.

Ghebreyesus benadrukt het belang van vaccinaties in de strijd tegen het coronavirus. Volgens hem is de ‘overweldigende meerderheid’ van coronapatiënten in ziekenhuizen wereldwijd ongevaccineerd.

Ook binnen partij Britse premier klinkt roep om zijn vertrek

De positie van de Britse premier Boris Johnson staat onder druk door een rel over een tuinfeest bij zijn ambtswoning tijdens de eerste coronalockdown. Ook binnen zijn eigen conservatieve partij wordt nu opgeroepen tot zijn vertrek. De voorman van de Schotse conservatieven noemde de positie van de minister-president ‘onhoudbaar’.

Johnson erkende woensdag in het parlement de bijeenkomst in 2020 te hebben bijgewoond. Hij bood excuses aan, maar stelde ook dat hij destijds dacht naar een ‘werkbijeenkomst’ te gaan. De premier zei dat hij medewerkers kwam bedanken, maar vond dat hij ‘achteraf gezien’ iedereen had moeten wegsturen.

De affaire, die Partygate wordt genoemd, leidt ook binnen de partij van Johnson tot verontwaardiging. De premier ging na zijn verontschuldiging naar de theekamer van het parlement om zich te verzekeren van de steun van zijn partijgenoten, schrijft de BBC. Als genoeg conservatieve parlementariërs Johnson opzij willen schuiven, kunnen ze een procedure starten om hem af te zetten als partijleider.

Geen vertrouwen

Een prominente partijgenoot liet alvast weten dat van plan te zijn. Douglas Ross, leider van de Schotse tak van de partij van Johnson, heeft geen vertrouwen meer in de premier. ‘Hij is de minister-president. Het is zijn regering die deze regels heeft gemaakt en hij moet verantwoordelijk worden gehouden voor zijn daden.’

Het conservatieve parlementslid Roger Gale, die vaker kritisch is over Johnson, zei dat de premier politiek ten dode is opgeschreven. Hij noemde Johnson een ‘dead man walking’. Het overgrote deel van de partijgenoten van de premier heeft zich nog niet publiekelijk uitgesproken over de vraag of hij moet vertrekken. De oppositie heeft al wel duidelijk gemaakt van hem af te willen.

Niet handhaven bij openen winkels is volgens branche fantastisch

Winkelbranchevereniging INretail noemt het ‘fantastisch’ dat de Achterhoekse gemeente Oude IJsselstreek zaterdag niet gaat handhaven als winkels daar opengaan. Het geeft aan dat Nederland klaar is met de lockdown, aldus een woordvoerder. Volgens hem is er steeds meer begrip en draagvlak dat de samenleving weer wat meer open moet.

‘Dit onderstreept wat in het hele land gaande is. Dit moeten veel meer burgemeesters doen. Niet om burgerlijk ongehoorzaam te zijn, maar om te laten zien dat we weer naar de oude situatie toe moeten.’ De vereniging roept al langer dat winkels veilig open kunnen en hoopt dat dat vanaf zaterdag van het kabinet weer mag.

Maar mocht de lockdown vrijdag bij het beslismoment verlengd worden en niet-essentiële winkels gesloten blijven, roept INretail ondernemers niet op alsnog hun zaak te openen. ‘Maar we begrijpen het wel.’ De afgelopen weken zag de vereniging dat in verschillende plaatsen al gebeuren. ‘En ons beeld is ook dat lang niet alle gemeenten en boa’s goed handhaven.’

Dat juist nu een burgemeester zegt niet in te gaan grijpen als winkeliers regels overtreden, is volgens de woordvoerder een belangrijk teken. ‘Burgemeesters staan midden in de lokale samenleving. Zij weten wat mensen daar echt willen.’

'Macron wakkert Franse onvrede aan'

Niet-gevaccineerden dwars zitten, zoals de Franse president Emmanuel Macron doet, is in een aantal opzichten politiek functioneel, schrijft historicus Niek Pas.

Dagelijks nog tienduizenden nieuwe afspraken voor boosterprik

Dagelijks plannen nog steeds tienduizenden mensen een afspraak voor een boosterprik tegen het coronavirus. Dinsdag werden er 56.000 nieuwe afspraken voor een oppepprik bij een GGD gemaakt, de dag daarvoor 69.000, zo meldt koepelorganisatie GGD GHOR Nederland.

Volgens het coronadashboard van de Rijksoverheid staan er voor deze week ruim 950.000 boosterprikken gepland. Dat aantal loopt nog op.

Toch is de piek van de boosterprikcampagne duidelijk voorbij. Het aantal afspraken dat er voor komende weken gepland staat is volgens een woordvoerster van de GGD ‘aanzienlijk minder’. Hoeveel minder kan ze niet zeggen, juist omdat het aantal afspraken wel nog elke dag oploopt. ‘Er zijn bijvoorbeeld mensen die op vakantie waren en zich bij terugkomst alsnog willen laten prikken.’

Geen afspraak nodig

Vorige week zijn in totaal 1,86 miljoen boosterprikken gezet. De overheid wil dat alle volwassenen die volledig zijn gevaccineerd en ervoor in aanmerking komen, voor eind januari de kans hebben gehad een boosterprik te halen. Alleen mensen die langer dan drie maanden geleden hun laatste coronaprik kregen of een besmetting doormaakten, kunnen al een oppepprik krijgen. Om iedereen die voor een boosterprik in aanmerking komt te prikken voor het einde van de maand, moet komende weken eigenlijk het huidige priktempo worden aangehouden. Momenteel heeft zo’n 45 procent van de volwassenen een boostervaccinatie gehad.

Omdat het aantal prikafspraken terugloopt, gaan GGD’en in alle provincies boosterprikken aanbieden zonder dat mensen een afspraak nodig hebben. Volgens de woordvoerster van GGD GHOR Nederland wordt momenteel 15 procent van de boosterprikken gezet zonder dat daar een afspraak voor nodig was.

XXL-priklocaties

De XXL-vaccinatielocatie in het World Forum in Den Haag sluit binnenkort, vanwege de daling van het aantal prikafspraken. Of ook de andere XXL-priklocaties in het land zullen sluiten, is volgens de GGD-woordvoerster lastig te zeggen. De extra grote vaccinatiehallen zijn geopend om snel heel veel boosterprikken te kunnen zetten. ‘Het is logisch dat als we over de piek heen zijn, GGD’en dan hun locatiebeleid aanpassen.’ Maar hoe regio’s dat aanpakken is aan henzelf.

Als het aantal prikafspraken afneemt, ontstaat ook weer ruimte voor ‘fijnmaziger’ prikken, vertelt de woordvoerster. Dat wil zeggen dat GGD’en bijvoorbeeld in bepaalde wijken met een lage vaccinatiegraad boosterprikken gaan aanbieden.

Lareb krijgt zo’n 1000 meldingen per dag over bijwerkingen

Bijwerkingencentrum Lareb ontvangt momenteel zo’n duizend meldingen per dag van mensen die een reactie krijgen na de boosterprik. Op sommige dagen is de piek met meldingen hoger, tot zo’n 2500. Dat zijn er meer dan vorig jaar op het hoogtepunt van de vaccinatiecampagne, ‘maar dat komt mogelijk ook doordat er nu meer mensen tegelijkertijd geprikt worden’, zegt Agnes Kant, directeur van Lareb.

Voorlopig is nog niet te zeggen of het aantal meldingen van een bijwerking, in vergelijking met het aantal mensen dat een prik heeft gehaald, relatief veel is. Vorig jaar kwamen er op de hoogtepunten van de vaccinatiecampagne zo’n duizend meldingen per dag binnen, met uitschieters naar 1500. Volgens Kant was het bijwerkingencentrum verder wel voorbereid op de aantallen meldingen die nu binnenkomen.

Het meest opmerkelijke vindt de directeur het aantal mensen dat melding maakt van opgezwollen lymfeklieren. ‘Het lijkt meer, maar dat kunnen we nog niet met zekerheid vaststellen. Maar het valt wel op’, aldus Kant. Het bijwerkingencentrum doet hier onderzoek naar.

Lareb bestudeert alle meldingen van bijwerkingen die binnenkomen na een coronavaccinatie. Bij een prik met Moderna staat opgezette lymfeklieren al tussen de meest gemelde bijwerkingen. Bij Pfizer/BioNTech is dat vooralsnog niet het geval. Wel werd bijvoorbeeld spierpijn of zwelling op de prikplek al als een veelvoorkomende bijwerking genoemd.

Overijssel vindt huidige coronalockdown niet langer verantwoord

De huidige koers van de coronamaatregelen met de strenge lockdown is ‘niet langer verantwoord.’ ‘Het is niet verwonderlijk dat het draagvlak voor de maatregelen wegebt’, schrijft de Overijsselse commissaris van de Koning Andries Heidema woensdag in een brief aan minister-president Mark Rutte. Heidema pleit namens Gedeputeerde Staten van Overijssel voor een beleid dat als uitgangspunt heeft ‘we gaan open’.

Het Overijsselse provinciebestuur breekt vooral een lans voor de winkeliers, horeca, cultuursector en de evenementenbranche. ‘De kosten lopen snel op. De zorgen nog sneller’, aldus Heidema. ‘Ondernemers nemen het heft in eigen handen en openen toch hun zaak. Dat is niet toegestaan, maar wel goed voorstelbaar. Zeker als je met lede ogen moet aanzien dat de winkels en horeca vlak over de grens wel geopend zijn, waardoor de omzet bij Duitse collega’s terechtkomt.’

Het is tijd om een andere weg in te slaan, nu de vaccinatiegraad toeneemt en er een virusvariant lijkt te zijn met mildere klachten, aldus de provinciebestuurders. ‘Er zijn geen lessen getrokken uit de fieldlabs en andere experimenten die laten zien dat activiteiten onder bepaalde voorwaarden verantwoord en veilig kunnen plaatsvinden. We vinden dat zeer opmerkelijk.’ Overijssel wil dat het kabinet die kennis en ervaring nu inzet. En dat er samen met ondernemers, werknemers, scholen, culturele instellingen en anderen een plan gemaakt wordt dat ‘perspectief biedt op een leven met het virus’.

Oude IJsselstreek gaat niet handhaven als winkels zaterdag openen

Burgemeester Otwin van Dijk van de Achterhoekse gemeente Oude IJsselstreek zal niet gaan handhaven als de winkeliers en de horeca in zijn gemeente zaterdag hun deuren openen. Het is de vraag of het kabinet vrijdag aankondigt dat dat weer mag. Maar ook als het niet mag, wil de burgemeester de demonstratieve opening ‘als een soort statement’ ondersteunen, zei zijn woordvoerder woensdag.

Voorwaarde is dat ondernemers die hun zaak openen dat op een veilige en verantwoorde manier doen, aldus Van Dijk. Hij wil net als veel meer burgemeesters dat er plannen worden gemaakt om de samenleving gecontroleerd weer te openen. Ook andere gemeenten in de Achterhoek overwegen zaterdag eenmalige illegale opening van winkels en restaurants toe te staan.

Effectiviteit meest genoemde reden voor twijfel over booster

De effectiviteit van het boostervaccin is de meest genoemde reden waarom gevaccineerde mensen twijfelen over de extra prik. Dat komt naar voren uit een peiling van onderzoeksbureau Motivaction, in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid.

Het onderzoek is gebaseerd op een representatieve steekproef van 1718 mensen, die al ten minste één coronavaccinatie hebben gehad. Van alle ondervraagden geeft 20 procent aan te twijfelen. Daarnaast wil 10 procent geen booster.

Een kwart van de twijfelaars zegt zich gedwongen te voelen een booster te nemen, dat is de op één na vaakst genoemde reden. Andere vaak genoemde zorgen zijn de veiligheid van de booster (25 procent) en mogelijke bijwerkingen (20 procent).

Mannen twijfelen vaker over de effectiviteit van de boosterprik, vrouwen noemen vaker de veiligheid en mogelijke bijwerkingen als reden voor hun zorgen.

Mensen werden ook gevraagd naar hun redenen om juist wel de booster te nemen. Het meest genoemd werd de eigen gezondheid, 66 procent van de ondervraagden gaf dat als reden, gevolgd door de gezondheid van vrienden en familie (60 procent). Ongeveer de helft van de ondervraagden zei de booster te nemen om de verspreiding van het virus te tegen te gaan.

Ruim 32.000 nieuwe coronagevallen, stijging gaat door

Het aantal nieuwe coronagevallen blijft ongeremd oplopen nu de omikronvariant het meest voorkomt. Tussen dinsdagochtend en woensdagochtend zijn 32.149 positieve tests gemeld. Voor een woensdag is dat het hoogste aantal ooit.

In de afgelopen zeven dagen kreeg het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) bericht dat het coronavirus 209.073 keer is vastgesteld. Dat komt neer op gemiddeld 29.868 positieve tests per dag, het hoogste niveau ooit. Dat gemiddelde stijgt voor de vijftiende dag op rij.

Amsterdam telde opnieuw de meeste positieve tests. In de hoofdstad werd het coronavirus vastgesteld bij 2521 inwoners. In Rotterdam zijn 1548 bevestigde besmettingen geregistreerd en in Den Haag 1441. Daarna volgen Utrecht (901), Eindhoven (541) en Breda (502). Alleen op Ameland testte niemand positief.

Sterfgevallen

Het aantal meldingen van sterfgevallen blijft dalen. In de afgelopen dag kreeg het RIVM te horen dat acht mensen aan de gevolgen van hun besmetting zijn overleden. Voor een woensdag is dat het laagste aantal sinds 6 oktober. Het gaat om twee mensen uit Rotterdam en verder om inwoners van Almere, Wageningen, Lisse, Wijchen, Deurne en Alblasserdam. Dat hun overlijden nu is gemeld, wil niet zeggen dat ze in de afgelopen dag zijn overleden.

In de afgelopen zeven dagen zijn 85 sterfgevallen genoteerd, gemiddeld 12 per dag. Dat is het laagste niveau sinds 30 oktober.

Ook aantal nieuwe corona-opnames verpleegafdelingen schommelt

Het aantal nieuwe opnames van coronapatiënten op de verpleegafdelingen schommelt de laatste dagen. Werden er tussen maandag en dinsdag nog 146 nieuwe mensen met Covid-19 in de ziekenhuizen opgenomen, afgelopen etmaal waren dat er 94. Ook het totale aantal coronapatiënten dat een ziekenhuisbed bezet houdt, daalt en stijgt, zo valt op te maken uit de meest recente cijfers van het Landelijke Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Woensdag liggen er nog 1432 mensen met Covid-19 in de Nederlandse ziekenhuizen. Dat zijn er 56 minder dan een etmaal geleden. Van maandag op dinsdag nam het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen ook af, maar de dag ervoor was er juist sprake van een stijging.

Kuipers wil van OMT weten of quarantaineregels nog passend zijn

Minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid) heeft het OMT om advies gevraagd over de quarantaineregels. Hij wil weten of de geldende regels nog passen nu de besmettelijkere omikronvariant oprukt. Het gevaar dreigt dat te veel mensen in quarantaine moeten en niet meer kunnen werken, bijvoorbeeld omdat ze in de buurt waren van een besmet persoon. Hele sectoren kunnen vastlopen, waarschuwt de minister.

Vakbond FNV liet aan het AD weten dat sommige werknemers in quarantaine onder druk worden gezet door hun werkgevers om toch aan het werk te gaan. Medewerkers die weigeren, zouden vervolgens vakantiedagen moeten inleveren, aldus het AD. Sinds 1 december zijn daar volgens de vakbond tachtig meldingen over binnengekomen.

Kuipers tegen winkeliers: regels zijn er niet voor niets

Minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid) begrijpt dat winkeliers de coronamaatregelen ‘zat zijn’ en open willen, maar ‘de regels zijn er niet voor niets’. Hij benadrukt dat de coronacrisis alleen maar erger wordt als iedereen een eigen weg kiest en zich niet aan de regels houdt.

Winkeliers in verschillende steden dreigen om aankomend weekend, of zelfs al eerder, hun deuren weer te openen. Ook als het kabinet vrijdag besluit om de huidige lockdown voort te zetten. ‘We zouden allemaal dolgraag terug willen naar de situatie van voor corona’, zegt Kuipers daarover. ‘Maar de werkelijkheid is, dat dit niet kan.’ Hoewel de omikronvariant weliswaar minder ziekmakend lijkt, raken mensen er veel sneller door besmet. Nu er veel mensen vanwege omikron in quarantaine moeten en dus niet kunnen werken, dreigen volgens Kuipers sectoren vast te lopen.

Minister Hoekstra in quarantaine na positieve test in gezin

Minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra gaat in quarantaine vanwege een positieve coronatest bij een van zijn kinderen. Zelf heeft de bewindsman negatief getest, laat hij op Twitter weten.

‘Een van mijn kinderen heeft een positieve zelftest. Andere familieleden testten negatief. Ik ga in afwachting van zijn PCR-test uit voorzorg in quarantaine’, aldus Hoekstra, die dinsdag nog in Brussel was. Het was zijn eerste reis in zijn nieuwe functie. Hij sprak in Brussel met de buitenlandchef van de Europese Unie, Josep Borrell, en zijn Belgische ambtgenoot Sophie Wilmès.

Een van mijn kinderen heeft een positieve zelftest. Andere familieleden testten negatief. Ik ga in afwachting van zijn PCR-test uit voorzorg in quarantaine.

— Wopke Hoekstra (@WBHoekstra) January 12, 2022

Theatersector klaagt over ‘onwerkbare’ planning kabinet

De cultuursector wordt ‘horendol’ van de gebrekkige planning en communicatie van het kabinet over mogelijke versoepelingen van de coronamaatregelen. De huidige restricties, waardoor alle theaters gesloten zijn, lopen vrijdag af. Pas vrijdag maakt het kabinet bekend hoe de situatie na vrijdag zal zijn.

‘We hebben dit al zo vaak aangekaart de afgelopen twee jaar’, stelt waarnemend directeur Siebe Weide van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD). ‘Maak een duidelijk overzicht van welke maatregelen en welk steunpakket je aan welk besmettingsrisico koppelt. We snappen dat het kabinet bij het nemen van besluiten vooral kijkt naar de epidemiologische criteria. Maar denk alsjeblieft ook aan de haalbaarheid en de uitvoerbaarheid voor de verschillende sectoren.’

 Studie: cannabis kan corona-infectie voorkomen

Componenten in cannabis kunnen voorkomen dat het coronavirus gezonde cellen binnendringt, blijkt uit een laboratoriumstudie die is gepubliceerd in het Journal of Nature Products. Twee stoffen in hennep, CBGA en CBDA, kunnen het virus volgens onderzoekers van de Universiteit van Oregon tegengaan.

De betreffende stoffen bonden zich aan uitsteeksel van eiwitdelen op het virus en blokkeerden een stof die de ziekteverwekker gebruikt om mensen te infecteren. De wetenschappers deden laboratoriumtesten met de alfa- en bètavariant van het virus, maar hebben geen onderzoek gedaan bij mensen.

Hennep wordt gebruikt in allerlei producten, ook in voedsel. ‘Deze componenten, die oraal kunnen worden ingenomen, hebben een lange geschiedenis van veilig gebruik bij mensen’, aldus onderzoeker Richard van Breemen van het Hennep Innovatie Centrum van de universiteit. ‘Zij hebben het potentieel een infectie door het coronavirus te voorkomen en behandelen.’

Winkelbranche komt met landelijke campagne voor openen winkels

Winkels kunnen veilig open. Dat is in het kort de boodschap die de winkelbranche in een landelijke campagne geeft aan het nieuwe kabinet. Met een landelijke campagne willen organisaties als INretail, Vakcentrum en de Raad Nederlandse Detailhandel het kabinet overtuigen winkels na vrijdag van het slot te halen.

Niet-essentiële winkels, circa 56.000, zijn vanwege het rondwarende coronavirus momenteel gesloten. Dat is volgens de organisaties onnodig omdat winkelen volgens hen veilig kan met inachtneming van maatregelen als het dragen van mondkapjes en het houden van afstand. Als de situatie er om vraagt, kan met een maximering van het aantal bezoekers per winkel gewerkt worden, zo klinkt het.

In aanloop naar de persconferentie vrijdag doen winkels volgens de organisaties massaal mee met de campagne en de oproep dat ze weer veilig open kunnen. Met posters op winkelruiten en onder meer berichten op sociale media laten de ondernemers dit aan Nederland weten. ‘Iedereen wil weer terug naar het normale leven. Consumenten willen zelf weer de regie hebben over waar en wanneer ze de aankopen doen in Nederland’, aldus de winkelbranche

Onderwijsinstellingen pleiten voor openen mbo en hoger onderwijs

Het hoger onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs moeten weer zo snel mogelijk fysiek plaatsvinden. Hiervoor pleiten de studentenbonden en de onderwijsinstellingen in een brief aan het Outbreak Management Team (OMT).

‘Dat is van groot belang voor de kwaliteit van het onderwijs én het welzijn van studenten’, aldus onder meer de studentenbonden, de Vereniging Hogescholen, de Nationale Jeugdraad en de Universiteiten van Nederland.

Ruim 1,3 miljoen studenten op het mbo, hbo en wo volgen inmiddels al 22 maanden een groot deel van het onderwijs vanaf hun beeldscherm. Veel lessen kunnen digitaal doorgaan, maar onderwijs is veel meer dan het overbrengen van kennis, stellen de organisaties. ‘Het dagelijks contact tussen studenten onderling en met docenten is van groot belang voor de kwaliteit van het onderwijs en het welzijn van studenten.’

Volgens de organisaties gaan juist jongvolwassenen het meest achteruit in hun mentale gezondheid. De Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie pleit daarom in de brief voor opening van het middelbaar- en hoger onderwijs.

Evangelische Alliantie keert zich tegen Duitse prikpricht en ‘lasteren van niet-gevaccineerden’

In een verklaring noemt de Duitse Evangelische Alliantie de op handen zijnde vaccinatieverplichting ‘niet effectief’. ‘Het lijkt bij te gaan dragen aan een verdere verharding van de fronten in de samenleving.’

Moedig mensen aan om zich vrijwillig te laten vaccineren, stellen de kerkleiders die de verklaring ondertekenden. Maar in de brief benadrukken zij dat er redenen zijn ‘om niet te worden gevaccineerd en deze beslissing voor of tegen de vaccinatie is aan het individu. Mensen die niet zijn ingeënt, mogen niet worden uitgesloten van het openbare en kerkelijke leven in het algemeen.’ 

Snelrechtzitting over belagen ME bij Museumplein

Ruim een week na de verboden demonstratie op het Museumplein in Amsterdam staan drie opgepakte verdachten woensdagmiddag voor de politierechter. De mannen zijn afkomstig uit Rotterdam, Haarlem en Gouda.

De drie verdachten staan terecht voor openlijke geweldpleging dan wel mishandeling van een ambtenaar in functie tijdens de demonstratie tegen het coronabeleid. Duizenden mensen kwamen op zondag 2 januari in Amsterdam betogen, terwijl burgemeester Femke Halsema de demonstratie had verboden. Dertig demonstranten werden opgepakt.

De verdachten uit Rotterdam (34 jaar), Haarlem (57 jaar) en Gouda (60 jaar) zitten nog vast. Ze zouden ME’ers hebben geschopt en geslagen.

De politierechter veroordeelde vorige week al een 56-jarige man uit Almere tot een celstraf van zes weken, waarvan drie voorwaardelijk, voor het trappen tegen een schild van een ME’er. Hij kreeg ook een taakstraf van veertig uur opgelegd. Hij ging in hoger beroep.

OMT praat over coronaregels bij recordaantallen positieve tests

Het Outbreak Management Team (OMT), dat de overheid adviseert over de aanpak van de corona-epidemie, komt woensdag weer bij elkaar. De leden bekijken dan welke maatregelen nodig zijn nu het aantal positieve tests is gestegen tot recordhoogte. De huidige regels lopen tot en met vrijdag. Op die dag is er waarschijnlijk een nieuwe persconferentie.

Het wordt de eerste keer dat het OMT een advies geeft aan het nieuwe kabinet. Premier Mark Rutte is aangebleven, maar de belangrijkste ministers zijn vervangen. Zo is Ernst Kuipers nu de minister van Volksgezondheid, en niet langer Hugo de Jonge. Kuipers was eerder bestuursvoorzitter van academisch ziekenhuis Erasmus MC in Rotterdam en voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) en het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Hij zat zelf nooit in het OMT, maar enkele mensen met wie hij nauw contact had wel.

Het OMT had eind vorige week ook een overleg. Dat advies is maandag naar buiten gebracht. Het OMT oppert dat mensen op meer plekken medische mondneusmaskers zouden moeten dragen. Dat zou niet alleen binnen moeten, zoals op kantoor, in de horeca, bij evenementen en op universiteiten en hogescholen, maar ook op drukke plekken buiten, zoals bij demonstraties en markten en in drukke winkelstraten.

Woensdag 12 januari:

Minister ontvangt 300.000 handtekeningen voor openen sportlocaties

Met een petitie, aangeboden aan de kersverse minister voor Sport Conny Helder, hebben diverse aan sport gerelateerde organisaties zoals NOC*NSF nogmaals duidelijk gemaakt dat wat hun betreft er zo snel mogelijk weer volop gesport kan worden. De petitie ‘Sport van het slot’ is door ruim 300.000 mensen van een handtekening voorzien. ‘We willen dat het kabinet erkent dat de sportsector zorgt voor een energieke en weerbare samenleving. En zo de druk op de zorg juist verlicht’, zegt algemeen directeur Marc van den Tweel van NOC*NSF. De sportkoepel is samen met NL Actief, het Platform Ondernemende Sportaanbieders (POS) en de sportbonden initiatiefnemer van de actie.

Betrokkenen willen dat sport erkend wordt als een essentiële dienstverlening en dat de sportlocaties, zowel binnen als buiten, weer open gaan. ‘Mensen zijn door de coronamaatregelen minder gaan bewegen en we verkeren in een vitaliteits- en beweegcrisis. Sport is daarbij een deel van de oplossing’, aldus Van den Tweel, die in Den Haag werd vergezeld door voorzitter Anneke van Zanen-Nieberg. ‘We roepen het kabinet ook op om met ons in gesprek te blijven om samen te kijken hoe de sport haar essentiële rol voor een gezonde samenleving het beste kan vervullen, zodat deze optimaal bijdraagt aan de bestrijding van het coronavirus.’

Gemeenten vragen Rutte niet-essentiële winkels weer te openen

Meerdere gemeenten hebben een brandbrief gestuurd naar het kabinet om niet-essentiële winkels weer te openen. Ze vrezen voor de gevolgen voor de winkeliers als de lockdown nog langer aanhoudt.

De gemeente Barneveld was vorige week een van de eerste die een open brief stuurde naar minister-president Rutte. Ze vroeg daarin ‘om zo spoedig mogelijk de niet-essentiële sector te openen met gepaste veiligheidsmaatregelen’. Intussen hebben veel andere gemeenten een brief van gelijke strekking naar politiek Den Haag gestuurd.

In dezelfde regio verstuurden Veenendaal, Nijkerk, Putten, Ede, Overbetuwe en Wageningen al een brandbrief en ook in andere delen van het land wordt de oproep gedeeld. Zo hebben ook de Zuid-Hollandse gemeenten Krimpenerwaard en Sliedrecht en de Noord-Hollandse gemeenten Opmeer en Bergen bij de premier om aandacht gevraagd voor de gevolgen van de lockdown voor de ondernemers.

Aura Timen (RIVM): top van deze coronagolf nog niet bereikt

Nederland zit nog niet op de top van de huidige coronagolf, het aantal besmettingen gaat de komende weken nog stijgen. Daarvoor waarschuwt Aura Timen, hoofd infectieziektebestrijding van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het instituut kreeg in de afgelopen zeven dagen meer dan 200.000 meldingen van positieve tests. Voor het eerst sinds de epidemie twee jaar geleden begon wordt die grens gepasseerd.

De piek wordt volgens het RIVM waarschijnlijk pas eind januari bereikt. ‘En het is onvermijdelijk dat we een toename van het aantal ziekenhuisopnames gaan zien. Hoe ver het kan oplopen, is nu nog niet met zekerheid te zeggen’, aldus Timen. Ze wil nu nog niets zeggen over de gunstigste en ongunstigste scenario’s.

De nieuwe golf kan grote gevolgen hebben voor de samenleving, zegt Timen. ‘Er zullen meer gevallen gekomen, hun contacten moeten in quarantaine, mogelijk wordt het personeelstekort in de zorg groter. De stijging van het aantal besmettingen door omikron is zorgwekkend.’

WHO-experts: liever aangepast vaccin dan boosterherhaling

Het steeds herhalen van boosterprikken is geen levensvatbare strategie, stellen experts van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). In plaats daarvan heeft het de voorkeur nieuwe vaccins te ontwikkelen die overdracht van het coronavirus beter tegengaan.

Tot nu toe is de WHO afwachtend met haar oordeel over het aanpassen van bestaande vaccins om de dominante omikronvariant tegen te gaan. Die is een stuk besmettelijker dan de deltavariant, hoewel de ziektesymptomen wel milder zijn.

Coronavaccins die besmetting en overdracht goed kunnen tegengaan, evenals ernstige ziekteverschijnselen en sterfgevallen, zijn nodig en moeten worden ontwikkeld, aldus de expertgroep. Die moeten een krachtige reactie van het immuunsysteem oproepen om de noodzaak voor een herhaling van boosterprikken te verminderen.

De farmaceuten Pfizer en BioNTech denken hun aangepaste vaccin in maart klaar te kunnen hebben. Moderna mikt met zijn omikronvaccin op de herfst.

Bijna de helft van alle volwassenen heeft boosterprik gehaald

Bijna 6,5 miljoen volwassenen in Nederland hebben inmiddels een boosterprik tegen het coronavirus gekregen. Dat is 45,2 procent van alle volwassenen.

Vaccineerders hebben vorige week 1,86 miljoen mensen een boosterprik tegen het coronavirus gegeven. Daarnaast kregen bijna 40.000 mensen een eerste, tweede of aanvullende inenting. Nog nooit zijn er in een week tijd zoveel mensen ingeënt.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft nog geen informatie over hoeveel mensen in elke leeftijdsgroep een boosterprik hebben gekregen

Start liveblog.