Onder de plak van de overheid. Het onderwijs moest neutraal zijn, ‘algemeen christelijk’ heette dat toen
Achtergrond
De jeugd van toen is een historische serie over kind, kerk en school, met soms een actuele ondertoon. Aflevering 3: de komst van de ‘School met den Bijbel’.
De Nederlandse woordenschat kent verschillende uitdrukkingen waarvan de oorsprong in het klaslokaal ligt. De uitdrukking ‘onder de plak zitten’ is er zo een. Een plak was een korte stok met een houten schijf aan het einde waarmee de meester ondeugende leerlingen op de binnenkant van de hand sloeg of een tik op de vingers gaf. Zulke lijfstraffen bestaan niet meer, maar de uitdrukkingen leven voort. Een Kamerlid tikt een minister op de vingers, een man zit bij z’n vrouw onder de plak, of andersom.
Het gebruik van lijfstraffen op school werd gerechtvaardigd met een beroep op een tekst uit het bijbelboek Spreuken. ‘Die zijn roede inhoudt, haat zijnen zoon; maar die hem liefheeft, zoekt hem vroeg met tuchtiging’, staat er in Spreuken 13 vers 2..
