Islamic Relief heeft mogelijk banden met Moslimbroeders: wat betekent dat?

Den Haag

Islamic Relief Worldwide is een hulporganisatie die wereldwijd actief is en vestigingen heeft in veertig landen. Een van die afdelingen bevindt zich in Amsterdam. De organisatie is groot en doet respectabel werk: noodhulp, onderwijs, gezondheidszorg, allerhande projecten.

Critici stellen echter dat de hulporganisatie banden heeft met islamitisch extremisme. Al in 2014 hadden Israël en de Verenigde Arabische Emiraten Islamic Relief om die reden de toegang ontzegd. De Duitse regering trok vorig jaar de conclusie dat IRW ‘persoonlijke contacten van betekenis’ heeft met de Moslimbroederschap.

Deze week volgde minister Sigrid Kaag dat voorbeeld. Islamic Relief mocht aanvankelijk delen in een subsidie van 37 miljoen euro, maar nadat Kaag navraag had gedaan in Duitsland, trok ze die toezegging in. Islamic Relief heeft ‘mogelijk’ banden met de Moslimbroederschap en krijgt daarom geen geld van de overheid.

Islamic Relief noemt de suggestie van banden met de Moslimbroeders ‘feitelijk onjuist’. In april 2019 vaardigde de organisatie een verklaring uit, nadat Duitse media de connectie met de Moslimbroederschap legden. ‘Islamic Relief is een puur humanitaire organisatie, die geen enkele band heeft met enige politieke groep.’

Hamas

Islamic Relief Worldwide kwam vorig jaar in verlegenheid toen een bestuurslid moest opstappen vanwege antisemitische uitlatingen. Zijn opvolger, Almoutaz Tayara, kwam na een maand ook in opspraak. Hij had in 2014 en 2015 Hamas-terroristen als ‘helden’ betiteld. Hamas zou de ‘goddelijke en heilige oproep van de Moslimbroederschap’ volgen.

Al in 2017 was dit naar buiten gekomen en Tayara had toen van zijn ‘diepe schaamte’ getuigd en zijn sociale media-accounts verwijderd. Toen er afgelopen zomer opnieuw ophef ontstond rond de uitlatingen, reageerde Islamic Relief door het hele bestuur te vervangen. ‘We zullen niet aarzelen het juiste te doen als er legitieme zorgen ontstaan’, schreef algemeen directeur Naser Haghamed in september in The Guardian.

Haghamed voegde toe: ‘In de afgelopen tien jaar zijn er meer dan vijfhonderd audits geweest van onze programma’s, in veel gevallen in opdracht van overheden en andere institutionele donoren. Niet één keer is er ook maar een snipper bewijs gevonden van banden met extremisme of terrorisme, en dat is inclusief meer dan twintig audits in de Westelijke Jordaanoever en Gaza.’

sharia

VVD’ers Arne Weverling en Bente Becker, die de kwestie bij Kaag aankaartten, stellen dat de Moslimbroederschap ‘de sharia’ wil realiseren. Daarmee doelen ze waarschijnlijk op de wens civielrecht en mogelijk ook strafrecht te baseren op de regels uit islamitische jurisprudentie. Kaag ging hierin niet mee en omschreef de broederschap als een beweging die doet aan ‘missie-activiteiten, religieuze opvoeding en welzijnswerk’.

Joas Wagemakers, islamoloog en kenner van de Moslimbroederschap, stelde in deze krant dat de broederschap sinds de jaren zestig van de vorige eeuw is gederadicaliseerd. Democratische waarden zijn omarmd en de wens om sharia in te voeren is ‘in Europa - meer nog dan in het Midden-Oosten - volledig op de achtergrond geraakt’.

Critici van de broederschap baseren zich volgens Wagemakers op een beeld dat al een halve eeuw achterhaald is: ‘In plaats daarvan krijgt het activisme van de organisatie in Europa vorm in het behartigen van de belangen van moslims, het benadrukken van persoonlijke vroomheid en de bestrijding van islamofobie. Dit alles vindt plaats in een context waarin democratie en burgerlijke vrijheden welhaast vanzelfsprekend zijn, ook voor de Moslimbroederschap.’

Tot nu toe heeft IRW-baas Haghamed het gelijk aan zijn zijde. Er is geen bewijs voor banden met de Moslimbroeders - het blijft bij suggestie. Maar ook als die banden er wel zouden zijn, is dat getuige Wagemakers’ analyse nog geen bewijs dat Islamic Relief mogelijk niet deugt. <