‘Sleepwagens’ gaan afval in de ruimte opzuigen
Parijs
Als een inktvis die een prooi vangt, maar dan hoog boven de aarde, in het duister van de ruimte. Zo ziet het er ongeveer uit wanneer een ruimtesleepwagen van de Zwitserse start-up ClearSpace een stuk ruimteafval uit de hemel trekt. De sleepwagen is nog in de ontwikkelingsfase. Het ESA betaalt 86 miljoen euro aan ClearSpace om rond 2025 de eerste puinruimmissie te lanceren.
kosmische vluchtstrook
Tijdens de eerste missie moet de takelwagen een deel van een Europese Vega-raket verwijderen dat 112 kilogram weegt, grofweg het formaat en gewicht van een reguliere satelliet. Dat afgedankte onderdeel vliegt momenteel in een zogeheten kerkhofbaan om de aarde, een kosmische vluchtstrook, waar de kans op botsingen met actieve satellieten en andere onderdelen het kleinst is. Dat ongebruikte delen daar geparkeerd worden, is internationaal via de VN afgesproken. In dergelijke banen kunnen de onderdelen in theorie miljoenen jaren blijven zitten.
Intussen zweven er echter bijna 30.000 stukken ongebruikt ruimtespul om de aarde, overigens niet alleen op dergelijke vluchtstroken geparkeerd. Steeds vaker moeten satellieten daarom koerscorrecties uitvoeren om botsingen te voorkomen. In 2019 weken ESA-satellieten bijvoorbeeld 21 keer uit en in 2020 tot nog toe 12 keer. Afgelopen september moest zelfs het internationale ruimtestation ISS zijn baan iets aanpassen om een botsing te voorkomen. Dergelijke manoeuvres komen vaker voor. Sinds het ruimtestation eind 1998 werd gelanceerd, gemiddeld iets vaker dan eens per jaar.
Nu bedrijven als SpaceX en Amazon de komende jaren duizenden internetsatellieten willen lanceren, neemt de kans op botsingen toe. Vandaar dat ruimtevaartorganisaties als ESA op zoek zijn naar puinruimopties. De hoop is dat ClearSpace daarin een belangrijke rol kan vervullen.
De ruimtesleepwagens van ClearSpace zijn ontworpen voor eenmalig gebruik. Na een vangst sleept het schip het afval én zichzelf terug naar de aarde. Bij het binnenvliegen van de atmosfeer worden sleepwagen en afval door wrijving zó heet dat ze opbranden voordat ze het oppervlak bereiken. <