Een reisje door de harmoniumwereld
Dirk Luijmes. Quintone (4cd)
In de negentiende eeuw was het harmonium niet alleen het ‘orgel voor de armen’, voor kleine kerkjes die een pijporgel niet konden betalen. En er werden ook niet alleen psalmen en gezangen in huiskamers mee begeleid. Het was een instrument dat in veel salons en hier en daar in concertzalen te horen was.
Bekende componisten, als César Franck, Saint-Saëns, Guilmant, maar ook niet-Fransen als de Tsjech Janácek, de Engelsman Elgar, de Fin Sibelius, de Rus Stravinsky en de Oostenrijker Karg-Elert schreven voor het instrument.
Dirk Luijmes is wereldwijd een van de bekendste harmoniumbespelers. In deze set laat hij werken uit allerlei Europese landen plus Amerika horen. Dat levert een boeiend, afwisselend geheel op. Ook omdat hij al die werkjes – de meeste zijn niet erg lang – op diverse instrumenten speelt. Van een physharmonica uit 1859, een wat dof klinkende voorloper van het harmonium, tot een Noors instrument uit 1952.
Het harmonium wordt onder de handen van Luijmes een beweeglijk instrument. Luister bijvoorbeeld het Alla Burka van Karg-Elert of naar de merkwaardige Marsch der Aethiopier van Arthur Bird, waarbij tegelijk heel hoge en heel lage tonen te horen zijn. Opvallend is ook een deeltje uit de Wolkengedichte van de verder onbekende Zweed Bror Beckman.
Curieus zijn twee werkjes van de Belg James Ensor. Hij is eigenlijk alleen als schilder bekend, maar meende zelf dat hij nogal muzikaal was. De twee werkjes zijn afkomstig uit een ‘ballet’, waarvoor hij tevergeefs choreografen probeerde te interesseren. Nederlandse componisten komen er met alleen Kint, Zagwijn en Brandt Buys wat bekaaid af. Er zijn twee ‘echte’ Belgen, Lemmens en Jongen, maar Luijmes heeft ook César Franck bij de Belgen gerekend, omdat die in Luik is geboren. Tja, maar hij heeft wel zijn hele muzikale leven in Frankrijk gewerkt. Luijmes maakte een mooi overzicht met afwisselende muziek, die bovendien prachtig gespeeld is.
+ afwisselend repertoire
+ prima uitgevoerd