Een wolf en een naakte fee
In een piepklein gehuchtje in de bergen van Afghanistan worden de lokale mores getoond door een verhaal te vertellen over de kinderen. Tijdens het hoeden van de geiten roddelen de meisjes en meten de jongens hun krachten. Hoofdpersonen in het minieme verhaal zijn Qodrat en Sediqa, twee buitenbeentjes van een jaar of elf die vriendschap sluiten omdat ze allebei buiten de groep vallen. Qodrats moeder is net weduwe geworden van een veel oudere man en zijn nieuwe stiefvader wil niets van hem en zijn zusje weten. Sediqa valt buiten de groep meisjes omdat ze een Einzelgänger is. Haar oma is blind geworden nadat ze een betoverde slang borstvoeding heeft gegeven, zo wordt stiekem gefluisterd. Niemand durft hun huis voorbij te lopen en Sediqa slijt haar dagen als geitenhoedster alleen.
In de kleine gemeenschap van een stuk of twaalf gezinnen worden de sociale verhoudingen in stand gehouden door het vertellen van verhalen. Het zijn legendes van mythische proporties die van generatie op generatie worden doorgegeven. De jongens in het dorp zijn vooral geïnteresseerd in de legende van een wolf op twee benen, die op zeker moment zijn vacht aflegt. Onder de wolfsvacht komt een naakte groene fee tevoorschijn. Op donkere nachten dwaalt zowel wolf als fee rond in de bergen rondom het dorp. Het zijn dit soort magisch-realistische tinten die Wolf and Sheep kleur geven. Het intieme verhaal wordt heel klein verteld: de camera blijft in de eerste scènes dicht bij de personages, zodat de sociale controle in het dorp ook voor de kijker te voelen is. Het plot begint bij de begrafenis van Qodrats vader en direct zijn de patronen duidelijk. De mannen zijn buiten en zorgen voor de rituele slacht van een schaap, het afleggen van de overledene en de eigenlijke begrafenis buiten het dorp. De vrouwen zitten binnen en troosten de jonge weduwe: ‘Maak je geen zorgen. Je hebt goed voor hem gezorgd, zijn familie heeft niets over je te klagen.’
documentair
De film doet door de stijl van filmen documentair aan — het is weinig meer dan een registratie van het dagelijks leven en alle rollen worden gespeeld door niet-professionele acteurs die een versie van zichzelf spelen. Dit is deels een artistieke keuze en deels een manier om de kosten laag te houden. Er is weinig geïnvesteerd in de aankleding van de film: de acteurs dragen hun eigen kleding zodat het gevoel van authenticiteit en realisme alleen maar versterkt wordt. De 26-jarige regisseusse Shahrbanoo Sadat nam de film op in het naburige Tadzjikistan omdat het in Afghanistan zelf te gevaarlijk was.
Sadat baseerde het scenario op haar eigen dagboek: als kind groeide ze op in een soortgelijk dorpje. Op haar achttiende trok ze naar Kabul en kwam ze in de filmindustrie terecht. Cinema bood aan Sadat een artistieke manier om de rijke culturele historie, de beeldende symboliek en de verhalende tradities van haar jeugd te verwerken. Tegelijkertijd geeft ze met haar film ook een antropologische kijk op kleine gemeenschappen en reflecteert ze op de politieke situatie van het land. Aan het einde van de film blijkt de legende van de wolfsman die een fee herbergt ook een metafoor voor het geweld in Afghanistan: plotseling moet het dorp op de vlucht slaan voor een bende gewapende mannen. Gezamenlijk binden de dorpsbewoners alle huisraad, dekens en gebakken broden op de ruggen van de ezels en weg zijn ze. ‘Waar moeten we vannacht slapen? God help ons!’ verzucht iemand. Zo verbindt Sadat subtiel een microscopisch, persoonlijk verhaal aan het grote maatschappelijke geheel. Wolf and Sheep is waarschijnlijk te traag voor het grote publiek, maar wel een aanrader voor liefhebbers van wereldcinema in de traditie van de Iraanse familie Makmalbaf (Kandahar, Blackboards, Buddha collapsed out of shame). ¦
?????
regie: Shahrbanoo Sadat. met: Qodratollah Qadiri, Sediqa Rasuli e.a. 86 minuten, kijkwijzer vanaf 12 jaar. In 11 bioscopen.
+ authentiek en realistisch
- traag