Luister naar

Vanavond op tv: Kunstenaar laat je dichterbij komen, maar alleen wanneer hij dat wil

Recensie
Soms kan de toelichting van een kunstenaar op de bedoelingen achter zijn of haar werk je als toeschouwer op een heel ander spoor zetten dan je eigen interpretatie. Dat kan verhelderend zijn, maar ook verwarrend. Of allebei tegelijk, zoals in deze aflevering van Close Up over de Vlaamse kunstenaar Luc Tuymans.
Astrid van den Hoek Astrid van den Hoek
woensdag 24 februari 2021 om 03:00 aangepast 08:22
Luc Tuymans
Luc Tuymans beeld nd

Regisseur John Albert Jansen volgt Tuymans bij het inrichten van een expositie in Venetië getiteld La Pelle, huid in het Italiaans. Het gaat over iets dat onderhuids gevoeld wordt. Iets zien, maar niet volledig begrijpen wat je nou eigenlijk ziet. De titel van deze docu is dan ook In het licht van de argwaan. Tuymans’ werk draait om wat onschuldig lijkt, maar het misschien niet is. Zoals een keurig opgeruimde, lege ziekenhuiskamer. Wie verder kijkt, verder denkt, krijgt oog voor de andere kant. Er is schoongemaakt, wat betekent dat er blijkbaar iets was om schoon te maken ... Sporen van ziekte, ellende of verdriet zijn niet letterlijk te zien op het schilderij, maar dringen zich figuurlijk aan je op. Tuymans vertelt dat het ‘getormenteerde’ uit zijn eerste zelfportretten nu wel voorbij is, maar vertelt en passant wel ook nu nog veel twijfels te hebben. Op zijn eerste tentoonstelling, in een leeg zwembad, kwamen alleen zijn moeder en een handjevol andere mensen.

Werkt die ervaring nog altijd door? Daar gaat hij niet met veel woorden op in en dat kenmerkt deze docu: hij laat ons kijkers dichtbij komen, maar alleen waar en wanneer hij dat zelf wil.

Hij vertelt over zijn inspiratiebronnen: andere kunstenaars, film, muziek, bepaalde plekken of verhalen uit de geschiedenis, waaronder oorlogservaringen uit de families van zijn vader en moeder. Gewelddadige scènes, of de suggestie dat er iets vreselijks heeft plaatsgevonden, lijken een terugkerend thema in zijn werk. Hij zegt dat hij zelf altijd een zeker gevoel van alertheid heeft en een angst dat er iets zou kunnen gebeuren. Dat wantrouwen verwerkt hij in zijn schilderijen. Dat iets anders zou kunnen zijn dan je nu ziet.

Zoals een kort zwart-witfilmpje van een grasveld. Vanuit de bosjes rolt een bal het veldje op. Je verwacht een spelend kind dat erachteraan komt, of iets dergelijks. Maar dat gebeurt niet. De bal blijft stil op het gras liggen. Zo bereikt Tuymans dat je wantrouwig wordt en je dingen gaat afvragen en inbeelden. Ik krijg er een unheimisch gevoel van, wat deels ook komt door de gebruikte muziek in de documentaire. Het past bij het filmisch verloop dat Tuymans ook opzoekt in zijn werk. Hij is daarnaast zeer analytisch en gaat te werk met bijna chirurgische focus op elk detail. Interessant om dat te zien en hem daarover te horen vertellen, maar je moet je aandacht er wel goed bij houden om chocola te kunnen maken van het wat vage en breedsprakige kunstenaarsjargon.

Close Up: Luc Tuymans - In het licht van de argwaan, avrotros, npo 2, 23.00-00.00 uur

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Pieter Derks tijdens zijn voorstelling 'Zo goed als nieuw'.

Pieter Derks doet dit jaar de oudejaarsconference op NPO 1. 'Altijd een droom geweest'

Het is de eerste keer dat Derks op televisie een oudejaarsconference verzorgt. De 39-jarige komiek schreef één keer eerder een conference. Dat was in 2013 voor NPO Radio 1.

Het mediapark in Hilversum. In het plan van aanpak erkent de NPO dat de omroepwereld niet voor iedereen een veilige werkplek is geweest.

NPO gaat slachtoffers grensoverschrijdend gedrag nazorg bieden met psychologen en coaches

De NPO reageert met het plan van aanpak op het in februari verschenen onderzoeksrapport van de commissie-Van Rijn. Zo krijgen slachtoffers van grensoverschrijdend gedrag nazorg.

Hilbrand Rozema.

ND-journalist Hilbrand Rozema genomineerd voor journalistieke prijs De Tegel. 'Ben er beduusd van'

Journalist Hilbrand Rozema van het Nederlands Dagblad is genomineerd voor De Tegel, de belangrijkste Nederlandse prijs voor journalistiek.

De Britse prinses Catherine heeft een foto van haar en haar kinderen gemanipuleerd. 'Het grote gevaar van nepbeelden is dat mensen straks niets meer geloven.'

Waarom Kate Middleton sjoemelt met haar familiefoto en hoe je dit kunt ontmaskeren

Hoe gelukkig is de Britse prinses Catherine met haar kinderen? Heel gelukkig, toont een recente foto. Maar de prinses heeft gesjoemeld met Photoshop en is daarin niet de enige. Vijf tips om dit gerommel te ontmaskeren.

David Cohen moet kiezen wie van deze mensen hij redt en wie niet

Van kwaad tot veel erger: nieuwe serie over de duivelse dilemma's van De Joodse Raad

Hoelang kun je samenwerken met het kwaad 'om erger te voorkomen'? Pierre Bokma speelt David Cohen in de nieuwe historische dramaserie van de EO: De Joodse Raad. Bokma: 'Cohen koos om Satan in de ogen te kijken.'

Theo Maassen in juli 2023 aan de tafel van het VPRO-interviewprogramma Zomergasten.

Samenwerking Theo Maassen en VPRO stopt na berichten over privéleven presentator

Theo Maassen stopt als presentator van het VPRO-interviewprogramma Zomergasten. Dit naar aanleiding van de ophef die is ontstaan na een publicatie over Maassens privéleven in het weekblad Privé.