Gemengd bidden bij Klaagmuur
Jeruzalem
Vijftien ministers spraken zondag hun steun uit voor het plan, vijf waren tegen. De tegenstemmers – onder meer de ministers Aryeh Deri (Binnenlandse Zaken), David Azoulay (Religieuze Zaken) en Ze’ev Elkin (Immigratie) – zijn allemaal orthodoxe joden. Om de huidige rechtse coalitie van Likud, Kulanu, Joodse Huis, Shas en Verenigd Thora-Jodendom niet in gevaar te brengen, legden de tegenstanders zich bij het besluit neer.
De instelling van een ‘gemengde’ gebedsplaats bij de Klaagmuur is afgedwongen door niet-orthodoxe joodse groeperingen en – vooral – de feministische organisatie Women of the Wall (WoW).
Leden van WoW hebben jarenlang actie gevoerd bij de Klaagmuur, die officieel de ‘Westelijke Muur’ heet. Zij verzetten zich tegen de opvatting van orthodoxe beheerders van de Muur, dat het gezamenlijk bidden van mannen en vrouwen in strijd is met de joodse wetgeving. Bij dat verzet kwam het geregeld tot vechtpartijen en arrestaties.
symbool
De onenigheid over de Muur groeide in de loop van de tijd uit tot een symbool van de toenemende spanningen tussen degenen die de joodse wetgeving zeer strikt interpreteren, en de meer modern ingestelde joden. In 2013 beval premier Benjamin Netanyahu dat er een oplossing voor het conflict rond de Klaagmuur moest komen.
De Klaagmuur, op de Tempelberg in Jeruzalem, is het resterende deel van de muur rond het terrein waarop de Joodse Tempel stond, die in 70 na Christus door de Romeinen werd verwoest. Op het terrein staan nu de al-Aqsamoskee en de Rotskoepel. De Tempelberg is voor zowel joden als moslims een heilige plek. Bij de Klaagmuur komen joden uit de hele wereld bidden. Velen van hen stoppen briefjes met gebeden tussen de stenen van de muur.
De ruimte vóór de muur is verdeeld in verschillende zones. Zo is er een gedeelte voor orthodoxe joden en een voor niet-orthodoxe joden. De zone voor de orthodoxen kent gescheiden delen voor mannen en vrouwen, en dat blijft ook zo. De zone voor niet-orthodoxe joden, waarbinnen een klein gedeelte is afgeschermd voor alleen vrouwen, wordt daarentegen flink uitgebreid. Daar komt, naast het gedeelte voor vrouwen, de plek voor gezamenlijk gebed. Die moet ruimte gaan bieden aan in totaal 1200 mensen. Op het terrein voor gezamenlijk gebed, dat nog dit jaar gereed moet komen, mogen joodse vrouwen voortaan ook hardop gebeden uitspreken, uit de Tora lezen en de traditionele talliet (gebedsmantel) en tefilin (gebedsriemen) dragen.
regels respecteren
Het nieuwe terrein wordt officieel geregistreerd in Israëls Wet op de heilige plaatsen en komt onder beheer van een speciale commissie, waarin ook vertegenwoordigers zitten van WoW, de bewegingen van Reform – en Conservatieve joden en de Joodse Federaties van Noord-Amerika.
WoW juicht het regeringsbesluit toe als ‘historisch’ en als ‘een omwenteling voor vrouwen en het joods pluralisme’. Toch heeft de feministische organisatie niet kunnen voorkomen dat het centrale gedeelte van de Klaagmuur exclusief blijft voorbehouden aan orthodoxe joden. Willen vrouwen in de voor hen bestemde zone van het orthodoxe deel bidden, dan moeten ze daarbij de strikte regels van de orthodoxe joden respecteren. Dat betekent dat ze in die zone geen gebedsmantel en gebedsriemen mogen dragen en dat ze er niet hardop mogen bidden.
De orthodoxe rabbijn van de Klaagmuur, Shmuel Rabinowitz, zei het regeringsbesluit ‘met pijn in het hart en een zucht van opluchting’ te hebben vernomen. Hij erkende dat de Muur was veranderd van een plaats die mensen verenigt, in een plaats van onophoudelijke ruzies.
Premier Netanyahu spreekt van een ‘creatieve oplossing’ en ‘een compromis voor een gevoelig onderwerp’. Hij hoopt dat de nieuwe regeling ‘het volk van Israël zal verenigen’. <