Hauer overtuigt als Heineken
Natuurlijk heeft het door Willem Holleeder verloren kort geding tegen De Heineken-ontvoering een averechts effect: de crimineel, die in januari vrijkomt, is als een roze olifant onmogelijk om niet aan te denken.
De film brengt twee veiligheidssloten aan. De mededeling aan het begin is in zwart-wit: feit en fictie lopen door elkaar en de personages moeten niet verward worden met personen. En twee: waar drie van de ontvoerders gewoon met hun naam en fysiologie worden getekend (Frans, Cor en Jan), heet de man die sprekend op Holleeder lijkt, Rem Hubregts.
Wellicht is niet de stennis die Holleeder schopte, de reden van die halfheid, maar de onmin met Peter R. de Vries. Die stelt dat het scenario te veel lijkt op zijn boek over de ontvoering van Nederlands grootste bierbrouwer in november 1983. Hij mocht dan ook niet op de première komen.
meedrinken
De film begint met een vloek; die rollen er meer en dat zal wel in het milieu thuishoren crimineel of zakelijk, vult u zelf maar in (want zowel Alfred H. als zijn ontvoerders vloeken hartgrondig). Het is en blijft onprettig.
De film pretendeert geen documentaire te zijn. De attributen en sfeertekening passen wel heel goed bij de tijd van 27 jaar geleden. Het brommertje waarop Rem voorttuft, is het voorstadium van de bekende scooterbeelden met de wegrijdende Holleeder.
Minder geloofwaardig is de ontwikkeling van Rem, van meelopertje met Cor en Frans die af en toe doen denken aan Jacobse en Van Es, de door Koot en Bie gecodificeerde gauwdieven naar sadistische kidnapper.
Hij vindt het leuk Heineken te pesten met dagenlang hetzelfde Duitse chanson, of aan- en uitfloepende ventilatoren en lichten. Dat past niet helemaal bij zijn motief; hij is niet zozeer uit op geld als wel op wraak voor het lot van zijn vader. Die was vertegenwoordiger van Heineken en dan moest je van de baas verplicht meedrinken met de afnemende cafés en restaurants. Sigaretten en bier zijn nu zijn dood geworden.
In de film weet Heineken dit niet. Hij is iets te veel de hardwerkende ondernemer, die net niet heilig wordt verklaard. Na zijn vrijlating komt hij in een crisis, die hem doet beseffen wat zijn vrouw al ver voor de ontvoering van hem te pikken heeft gehad. En ook dat de paranoia hem voortaan zal sturen. Dat is te veel een verandering vergeleken met de echte Freddy Heineken: die hield juist opmerkelijk weinig over aan zijn ontvoering.
Rutger Hauer overtuigt helemaal, als de tycoon in pak en geklede jas én als de in pyjama gekluisterde claustrofoob. Hauer dwingt ontzag af, als iemand die geleerd heeft rustig te zijn, maar zo ten prooi kan vallen aan wraak of waanzin.
verknipt katholiek
Interessant is het personage van de boef Frans. Die lijkt sprekend op zijn evenbeeld in het echt, Frans Meijer. Hoe het verder met hem ging, kunnen we nagaan doordat er tegelijk met deze film een dubbele dvd met veel NOS-beelden, een lange documentaire van KROs Reporter plus een boekje van 56 paginas uit is, die licht werpt op de historische gang van zaken rond de ontvoering van Heineken en diens chauffeur Ab Doderer. In de speelfilm is Frans een zenuwpees, die vaak te snel oordeelt en van woede explodeert. Hij is kennelijk verknipt rooms-katholiek, want voor de ontvoering bidt hij in jakkertempo weesgegroetjes, terwijl hij een rozenkrans fijnwrijft tussen duim, wijsvinger en stuurwiel. Tijdens zijn verhoor slaat hij de handen samen voor het gezicht en begint extatisch om genade en vergeving te brullen.
Het komt wat vreemd over: voor niet-christenen kolderiek, voor gelovigen pijnlijk; veel bioscoopgangers zullen deze vertekening voor typisch gelovig houden. Maar hoe zat het in het echt?
Meijer gaf zichzelf eind december 1983 aan bij de politie, kreeg acht jaar, ontsnapte uit het Pieter Baan Centrum en vluchtte naar Paraguay. Daar werd hij in 1994 opgespoord door Peter R. de Vries, opgepakt, vrijgelaten na een vormfout en in 1998 weer gearresteerd. Gedoe over zijn uitlevering duurde vier jaar; dus zat hij daarna maar drie jaar vast in Nederland. In januari 2005 kwam hij vrij.
In Paraguay had Meijer een innerlijke verandering doorgemaakt. Hij was er getrouwd, restauranthouder, vader van drie kinderen en christen geworden, berouwvol over de Heineken-ontvoering.
Toen zijn collega-ontvoerder Cor van Hout begin 2003 werd vermoord, liet Meijer in De Telegraaf een advertentie plaatsen met de tekst COR, ik zal voor je bidden. Zes weken na zijn vrijlating was Meijer weer in Paraguay.
Jan Boellaard, de vierde man, in de film ten onrechte getekend als een wat dikkige dommerd, kreeg twaalf jaar, ontsnapte tijdens een interview met Peter R. de Vries in 1986, werd weer gepakt, kwam vrij in 1994 en zat meteen weer vast na het doodschieten van drugsdouanier Holm. Na twintig jaar met aftrek kwam hij vrij in 2007.
Heineken zelf maakte de dood van Van Hout, de vrijlating van Meijer en Boellaard en de roem van Holleeder niet meer mee; hij stierf op 3 januari 2002.
thriller ***
De Heineken-ontvoering
Regie: Maarten Treurniet
Met Rutger Hauer, Reinout Scholten van Aschat, Gijs Naber e.a.
120 minuten, leeftijdskeuring 12 jaar.
In 109 bioscopen
De Heineken-ontvoering. Van voorbereiding tot ontknoping
2dvd, KRO Reporter/BeeldenGeluid/
TDM Entertainment.
155 minuten, E 14,99, met boekje E 19,99