Film: Moonlight
Moonlight gaat over Chiron als kind, als middelbare scholier en als dertiger. Een zwarte jongen die opgroeit in een zwarte gemeenschap. Zijn moeder is drugsverslaafd. Steeds als we Chiron zien, lijkt een normaal leven hem niet gegund. Des te pijnlijker dus de conclusie dat juist dit normale leven – en een beetje menselijkheid – hetgeen is waarnaar Chiron ten diepste verlangt.
Zoals goede kunst staat ook Moonlight voor iets groters. In dit geval voor opgroeien in een zwarte, Amerikaanse gemeenschap, waar niet dezelfde rechten gelden als in het blanke deel van het land. En over (kansarme) jongeren die opgroeien en hun plek zoeken. Als Chiron nog een kind is, neemt een man hem in bescherming. Een spaarzame daad van liefde. Hij geeft hem de volgende raad: je moet zelf bepalen wie je wilt zijn. Maar kan dat? Geldt dat voor iedereen? Moonlight is een verkennend antwoord op die vraag.
Chiron vergeet deze woorden niet als hij als tiener nog altijd gepest wordt en zijn eigen weg zoekt. Maar hij lijkt op een existentieel niveau zichzelf te bevragen: mag ook ik worden wie ik wil zijn? Bukken trekt hem eerder aan, op zich nemen wat het noodlot hem toebedeelt. Wat is dat dan? De man die als kind goed voor hem was, is ook de man die de drugs verkocht aan zijn moeder. De moeder van Chiron is een vrouw die jong een zoon baarde – zou ze weten van wie? – en om haar ellende te vergeten in de drugs vluchtte. Zou het Chiron niet evenzo vergaan? Iemand worden … het ligt voor de hand dat hij drugsdealer wordt. Maar is daar werkelijk geen ontkomen aan? Is Chiron gedoemd nog meer moeders zoals zijn eigen moeder voort te brengen en nog meer zonen zoals hijzelf?
Wanneer een blanke man deze film ziet, gaat veel langs hem heen. Ik kan niet in alles met Chiron meevoelen. Maar ik voel wel dat deze film stem geeft aan miljoenen mensen die door hun huidskleur en de milieus waarin ze opgroeien, op achterstand staan. Mannen en vrouwen wier grootste uitdaging het is mens te worden, gelijk aan hun blanke medemensen.
Moonlight toont ons deze strijd. Maar ook de strijd in de strijd, want Chiron moet als zoon van een drugsverslaafde en als homoseksueel vechten voor acceptatie in zijn eigen, zwarte, leefomgeving. En zie dan maar eens boven jezelf uit te stijgen en zelf te bepalen wie je wilt zijn. Eén ding leert ons deze ijzersterke film: dat laatste kan wel, maar nooit alleen.
?????
Regie: Barry Jenkins. Met Naomie Harris, Mahershala Ali en André Holland. 110 minuten. Kijkwijzer: twaalf jaar en ouder. In 41 bioscopen.
+ in alle gedaanten een voortreffelijk gespeelde Chiron
+ eyeopener op verschillende niveaus, voor blank en zwart
+ sterke existentiële zoektocht