Film: Gräns - Een realistisch sprookje met een venijnig staartje
Wat leeft in Zweden, heeft een staart, ruikt gevoelens en trekt de bliksem aan? Als u het antwoord op dit raadsel weet, hebt u de clou van Gräns te pakken. Deze Zweedse film laat de prachtige natuur van dit land zien. Maar naast mooie beelden zijn er ook schokkende scènes met misbruik, seks en kinderporno. En voor mensen met een gevoelige maag: heel wat insecten worden levend verorberd.
De film draait om Tina, een douanebeambte die in een ferryhaven werkt. Haar reukzin helpt haar om mensen die verboden waar het land proberen in te smokkelen op te merken. Ze ruikt hun gevoelens van schaamte of schuld. Als zij hiermee een smokkelaar van kinderporno weet te arresteren, wordt haar hulp ingeroepen om het kinderpornonetwerk verder op te rollen. Naast haar reukzin heeft Tina nog een paar bijzondere kenmerken. Ze ziet er anders uit dan anderen en noemt zichzelf neerbuigend ‘een lelijkerd met een chromosoomfout’. Daardoor leeft ze samen met een man van wie ze niet houdt en die haar misbruikt. Tina loopt het liefst op blote voeten door het bos om haar afgelegen woning. Daar sluit zij vriendschap met dieren (prachtige beelden met een vos en een eland), zoekt ze voedsel en zwemt naakt in een meer.
Op haar werk ontmoet Tina iemand als zij: Vore. Tussen hen ontstaat een relatie. Dit zijn misschien wel de mooiste dialogen van de film. Vore accepteert haar helemaal zoals zij is en geeft haar haar identiteit. Hij zegt: ‘Als je anders bent dan anderen is dat omdat je beter bent.’ De relatie maakt haar extatisch. Maar met het besef van wie zij is, komt ook een donkere kant naar boven. Haar vader heeft altijd tegen haar gelogen.
Waar de film de verhaallijnen samenbrengt in een verschrikkelijke conclusie kiest Tina voor haar menselijkheid. Het is vooral deze thematiek die je lang bijblijft. Wat is menselijk als mensen beesten zijn en beesten vol compassie zijn? De twee hoofdrolspelers laten door hun acteerwerk zien dat de grens tussen menselijk en onmenselijk dwars door een persoon heen kan lopen.
Bijzonder geslaagd is hoe de film een oude mythe in het hedendaagse leven plaatst. Dit maakt de film af en toe bevreemdend en niet voor iedereen geschikt. Maar het intrigerende scenario, de woestheid en de emotionele gelaagdheid laten een indruk achter die je niet snel zult vergeten. ¦
?????
Regie: Ali Abbasi. Met Eero Milonoff, Eva Melander e.a. 101 minuten. Kijkwijzer: vanaf 16 jaar.
+ intrigerend scenario
- schokkende beelden