Piloten van Ryanair gaan staken

Amersfoort

Eerder zinspeelden Ryanair-piloten in andere Europese landen op acties. Het is de eerste keer in het bestaan van Ryanair dat de piloten zich Europees verenigen. De piloten – volgens Ryanair-topman Michael O’Leary niets meer dan ‘veredelde taxichauffeurs’ – presenteren daarmee Ryanair de rekening voor het feit dat ze al jaren tegen elkaar worden uitgespeeld door de prijsvechter. Voor iedere ­piloot die het oneens is met de werkwijze van Ryanair staan er tien andere te trappelen, is het devies van O’Leary. Voor de vliegers zat er jarenlang niets anders op dan de lange werkdagen en de relatief lage salarissen te slikken.

Ryanair lijkt de bodem van het prijsvechtersmodel echter te hebben bereikt. Afgelopen september kampte de luchtvaartmaatschappij met een acuut pilotentekort. Liefst 700.000 passagiers kregen het bericht dat hun vlucht niet doorging.

O’Leary bezweert dat er geen structurele problemen zijn, maar zijn getergde piloten ruiken bloed, zo blijkt uit de stakingsaankondiging. De Ierse Ryanair-piloten blijven op woensdag 20 december thuis. Volgens de Irish Airline Pilots’ Association (Ialpa) ondersteunt 94 procent van de piloten de staking.

Ook de Duitse pilotenvakbond Vereinigung Cockpit (VC) gaat actie voeren tegen Ryanair. De Duitse Ryanair-­piloten zeggen ieder moment te kunnen gaan staken, met uitzondering van de periode tussen 23 en 26 december. ‘Hoe moeten Ryanair-piloten dit systematische afbraakbeleid anders doorbreken?’ rechtvaardigt VC-bestuurder Ingolf Schumacher de staking. De arbeidsvoorwaarden zijn beter bij bijna alle andere luchtvaartmaatschappijen, meent VC.

Behalve Ieren en Duitsers dreigen de Portugezen en Italianen met stakingen. De Italiaanse Ryanair-vliegers kondigden zelfs al een vier uur durende werkonderbreking aan voor vrijdag.

samen sterker

Met de aangekondigde stakingen komen de piloten van Ryanair – naar aantal vervoerde passagiers de grootste luchtvaartmaatschappij van Europa – voor het eerst gezamenlijk tegen hun broodheer in het geweer. Ryanair heeft maar bar weinig op met georganiseerd personeel: de budgetvlieger onderhandelde zelfs nog nooit over salarissen met een vakbond. In plaats daarvan regelt Ryanair de arbeidsvoorwaarden via personeels­vertegenwoordigers, de Employee Representative Committees (ERC’s). Elke van de 87 Ryanair-bases heeft een eigen ERC. Ryanair onderhandelt afzonderlijk met iedere ERC. Voor de piloten is het daardoor lastig een vuist te maken.

Twee maanden geleden besloten de ze hun krachten te bundelen in een Europese koepel-ERC. Met deze ‘EERC’ hopen de piloten sterker te staan in cao-onderhandelingen met hun werkgever. De vliegers eisen dat ­Ryanair voortaan collectief zaken doet.

‘Wat we nu zien gebeuren, is wat Ryanair betreft uniek’, zegt Joost van Doesburg van de Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers (VNV). ‘Nog nooit was een Europese samenwerking van Ryanair-piloten zo dichtbij.’ Ryanair heeft ook een basis met 40 piloten op Eindhoven Airport. Bijna al deze piloten zijn de afgelopen weken VNV-lid geworden. Volgens Van Doesburg ‘behoort het zeker tot de mogelijkheden’ dat ook deze piloten in de nabije toekomst gaan staken. ‘Maar we kijken nu eerst naar wat in de andere vier landen gaat gebeuren.’ <