Asscher in actie tegen uitbuiting en onderbetaling
Wat zijn schijnconstructies?
Dat zijn constructies die er op papier netjes uitzien en soms zelfs legaal zijn, maar waarbij feitelijk sprake is van onderbetaling of uitbuiting. Een voorbeeld is een Pool die als zelfstandige of via een Pools uitzendbureau goedkoop in Nederland aan de slag gaat, maar feitelijk hetzelfde werk doet als een duurdere Nederlandse werknemer. Zulke schijnconstructies zorgen volgens Asscher voor uitbuiting en ze verdringen duurdere Nederlandse werknemers van de arbeidsmarkt. Hij vindt dat gelijk werk in Nederland gelijk moet worden betaald.
Komt het vaak voor?
De bouw, tuinbouw en het transport worden vaak genoemd als plek waar schijnconstructies voorkomen. Volgens de Raad van State is de omvang van het probleem niet helder. Maar volgens Asscher is dat juist het kenmerk van schijnconstructies: ze zijn op het eerste gezicht niet zichtbaar. Volgens hem komt ontduiking van het minimumloon of cao-regels regelmatig voor. Vooral werknemers uit Midden- en Oost-Europa hebben ermee te maken. Volgens FNV is sprake van een miljardenroof.
Wat gaat de minister daartegen doen?
Hij wil dat na 1 juli niet alleen werkgevers, maar ook opdrachtgevers verantwoordelijk zijn voor onderbetaling. Arbeidskrachten die voor een uitzendbureau of onderaannemer werken, kunnen bij de opdrachtgever aankloppen als ze vinden dat ze worden onderbetaald. Ook mogen werkgevers straks geen bedragen meer van het minimumloon aftrekken, zoals (hoge) kosten voor huisvesting of een zorgverzekering. Dat minimumloon mag niet meer contant worden uitbetaald. Verder gaat de Inspectie namen van sjoemelende of uitbuitende bedrijven publiek maken.
Gaat dat helpen?
Vakbonden CNV en FNV zijn blij met de plannen. Arbeidsrechtdeskundige Jaap van Slooten denkt dat de maatregelen effect gaan hebben, zei hij eerder deze maand bij radiozender BNR. Opdrachtgevers zullen zorgen dat de keten van onderaannemers schoon is. Zij zullen bedrijven doorlichten, om te kijken of zij zich aan de Nederlandse regels houden.
Verandert er nog wat aan de plannen?
Dat is afwachten. Regeringspartijen VVD en PvdA zijn het met elkaar eens. Voor een meerderheid in de Eerste Kamer is echter bredere steun nodig. Landbouworganisatie LTO waarschuwt voor de regel dat werkgevers geen kosten bijvoorbeeld voor een zorgverzekering meer mogen aftrekken van het minimumloon.