Amerikaanse generaal: geen vaste prijs JSF
Pogingen om daarover te onderhandelen zijn ,,niet veelbelovend'', aldus de Amerikaanse projectleider, generaal David Heinz. ,,Er zal altijd een clausule in worden opgenomen die het mogelijk maakt, de prijs alsnog aan te passen.''
Het belangrijkste doel van het bezoek van de Kamerleden aan Washington - meer inzicht in de kostprijs van de JSF - is daarmee mislukt. Ruim een week geleden sprak een Kamermeerderheid zich nog uit voor een vaste prijsafspraak, omdat de schattingen over de kosten van de JSF (Joint Strike Fighter) nu uiteen lopen van vijftig miljoen dollar tot 120 miljoen dollar per stuk.
,,Van alle mogelijkheden die er zijn, is een vaste prijsafspraak het minst veelbelovend'', aldus generaal Heinz. ,,Pas in 2014 zullen we in staat zijn een vaste prijs te bepalen voor het toestel.''
De generaal deed zijn uitspraken in een persoonlijk gesprek met Kamerleden van de PvdA en ChristenUnie, de twee regeringspartijen die zijn gaan twijfelen over de mega-order. Heinz negeerde bij herhaling waarschuwingen van delegatieleden dat een journalist meeluisterde bij het gesprek.
,,De prijs is afhankelijk van het aantal orders dat Amerika plaatst'', aldus Heinz. ,,Dat wordt ieder jaar opnieuw bepaald en ieder jaar opnieuw verrekend in de prijs.''
Hoe meer toestellen de VS bestellen, hoe lager de prijs.
Beetje zwanger
Heinz, tweede man in het JSF-projectteam van het Pentagon, maakte verder duidelijk dat de aanschaf van twee testtoestellen door Nederland neerkomt op een definitieve keuze voor de Amerikaanse straaljager. ,,De vraag is of jullie een beetje zwanger willen zijn'', aldus Heinz. ,,Dat debat moeten jullie natuurlijk zelf voeren.''
Het kabinet wil dat de Kamer al in april toestemming geeft voor de aankoop van twee testvliegtuigen.
PvdA'er Angeline Eijsink en Joël Voordewind van de ChristenUnie erkenden na afloop van het gesprek met de Amerikaanse generaal dat harde prijsafspraken over de JSF hoogstwaarschijnlijk niet mogelijk zijn. Er is nu alleen duidelijkheid over de prijs van het eerste testvliegtuig dat Nederland wil kopen: circa 140 miljoen dollar (testvliegtuigen zijn duurder vanwege de beperkte productie, red.) Dat valt binnen de Nederlandse ramingen.
Het besluit over de testvliegtuigen is cruciaal. ,,Als je die bestelt doe je ook mee met het project'', aldus Voordewind. Het kabinet wil in totaal 85 toestellen bestellen. Schattingen over de prijs per stuk lopen uiteen van vijftig miljoen tot 120 miljoen dollar.
,,Dit bezoek geeft geen enkele aanleiding om niet voor de JSF te kiezen'', aldus CDA'er Raymond Knops. ,,De prijs voor het testvliegtuig is een meevaller. De Amerikanen werken er hard aan om binnen het budget te blijven. Het is onrealistisch, nu al een vaste prijs te willen voor alle toestellen.''
Coalitiegenoten PvdA en Chris-tenUnie houden wel de mogelijkheid open dat Nederland minder straaljagers gaat bestellen.
,,Het kabinet wil dat we volgend jaar al beslissen over de order van de eerste 57 toestellen, maar dat is alleen maar om van het gehakketak af te zijn'', aldus Eijsink. ,,De Amerikanen hebben aangegeven dat we helemaal niet in één klap zoveel hoeven te bestellen.''
Ook Voordewind noemt dit ,,interessante informatie''. ,,Daar wil ik in Nederland over gaan praten. Misschien kunnen we minder bestellen. We kampen tenslotte met een recessie.''
Knops van het CDA op zijn beurt erkent dat op dat vlak ,,nog wat te doen valt''.