'Anders gaan nadenken over ethisch beleggen'
Maatschappelijk verantwoord beleggen door pensioenfondsen wordt steeds belangrijker. Kinderarbeid, wapenbedrijven, milieubelastende activiteiten - niemand wil dat er bloed aan zijn pensioen kleeft. Pensioenfondsen moeten in discussie met hun deelnemers, zegt pensioenbestuurder Peter Borgdorff.
DEN HAAG - Peter Borgdorff, scheidend directeur van de Vereniging Bedrijfstakpensioenfonsen, begrijpt de discussie over maatschappelijk verantwoord beleggen heel goed. ,,Maar het is ingewikkelder dan het lijkt. Pensioenfondsen hebben dit jaar besloten niet langer te willen investeren in buitenlandse bedrijven die clusterbommen maken. Duidelijk. Maar wat is de volgende stap? Hoogovens levert staal aan wapenfabrikanten. DAF levert vrachtwagens aan het leger. Wat is nou precies een wapenfabriek? En wat is milieubelastend? KLM en Philips zijn ook nette ondernemingen, maar natuurlijk belasten zij, volgens de wettelijke regels, het milieu.''
Logische discussie
Borgdorff (53) verlaat over enkele weken de Vereniging Bedrijfspensioenfondsen, waarvan hij vijf jaar directeur is geweest. Hij wordt topman bij het pensioenfonds voor zorg en welzijn, het vroegere PGGM. Hij kent de discussie over rendement versus maatschappelijk verantwoord als geen ander. ,,Het is ook een logische discussie. De maatschappij vond het begrip pensioen vroeger iets statisch - het was er, het ging goed, daar hoefde je niet over te praten.''
Maar, zegt hij, dat klimaat is drastisch veranderd. ,,Tegenwoordig krijgen pensioenfondsen heel veel vragen, juist en ook over dit onderwerp. Daar zijn geen simpele antwoorden op. Ik zeg tegen de aangesloten fondsen (81 stuks, 470 miljard euro aan beleggingen, red.): ga praten met je deelnemers. Vraag hen wat zij willen. Als je je beleggingsmogelijkheden beperkt, kost dat mogelijk rendement. Accepteren de deelnemers dat? Zijn zij bereid bijvoorbeeld de mogelijkheid van indexatie van pensioenen voor een deel te laten schieten?''
Dit staat los van een ander aspect van deze discussie, zegt Borgdorff. ,,Niemand vindt kinderarbeid leuk. Maar als je dat per definitie uitsluit, kun je niet meer beleggen in India of China, de snelst groeiende economieën van de wereld. Dat kost dus rendement.''
Ogen niet sluiten
Borgdorff wil zijn ogen niet sluiten voor de werkelijkheid. ,,Kinderarbeid is in veel landen een essentieel onderdeel van de huishoudeconomie van gezinnen. Moet je dan zeggen: bah, weg ermee, of moet je zeggen: wij eisen van de bedrijven waar wij in beleggen dat zij dat goed regelen?''
Het alternatief voor kinderarbeid is vaak misdaad of prostitutie. ,,We kunnen leeftijden, onderwijs, arbeidsomstandigheden in buitenlandse bedrijven &243;&243;k onderdeel laten zijn van een beleggingsstrategie. Maar het is natuurlijk geen makkelijke discussie.''
Als directeur van een belangenvereniging heeft Borgdorff vaak het gevoel gehad voor de troepen uit te lopen. ,,Pensioenfondsen zeggen: laat ons in alle rust ons werk nou maar doen. De maatschappij en de politiek komen met allerlei vragen. Wij zijn het verbindingsstukje tussen die twee delen van de zandloper. Pensioenfondsen moeten eraan wennen dat zij 'bevraagd' worden door de maatschappij. Je kunt dat proberen te negeren, maar wij zeggen: het zand komt toch naar beneden, probeer er alsjeblieft zo goed mogelijk mee om te gaan.''
