Nieuwe kerncentrale rendeert zomaar niet
Den Haag
In Borssele staat de enige kerncentrale van Nederland, een bescheiden installatie, goed voor 3 procent van de stroomproductie. De afgelopen drie jaar boekte de centrale 33 miljoen euro winst en verkocht ze voor 586 miljoen aan stroom.
Dat lijkt aardig, maar dat is gezichtsbedrog. De kerncentrale krijgt van haar moedermaatschappij, het Zeeuwse energiebedrijf PZEM, een gegarandeerde prijs voor stroom: 4,3 cent per kilowattuur. Dat is 36 procent boven de marktprijs, aldus het Amsterdamse gerechtshof vorig jaar. PZEM legt er dus flink op toe.
En er liggen twee rekeningen waarop te zijner tijd een bedrag moet worden ingevuld: voor de sloop van de centrale en voor het opbergen van het nucleair afval. Vooral dat laatste is lastig te calculeren: dat moet voor duizenden jaren.
In Frankrijk komt liefst 70 procent van de stroom uit kerncentrales. Dat levert twee voordelen op: de stroomprijs is laag en het land is ’s werelds grootste exporteur van stroom. Maar, zegt de Groningse hoogleraar energiemarkten Machiel Mulder, die stroom komt uit oude centrales, gebouwd toen ze nog niet zo duur waren. Bovendien: staat een kerncentrale eenmaal, dan kan ze goedkoop produceren.
Nieuwe centrales, dat is andere koek. In Europa zijn drie grote kerncentrales in aanbouw, die nu al berucht zijn. In Engeland moet bij Wales Hinkley Point C verrijzen, een reus van 3,2 gigawatt, bijna zes keer zo groot als Borssele. De centrale komt er alleen omdat de bouwer een prijsgarantie kreeg voor liefst 35 jaar. Al die tijd zal de centrale minstens 92,50 pond krijgen per megawattuur, meer dan 10 eurocent per kilowattuur, ongeveer drie keer de marktprijs in Nederland. Het National Audit Office, de Britse Rekenkamer, berekende dat de Britse stroomconsument mogelijk 50 miljard pond (57 miljard euro) zal toeleggen op dit project. In het Franse Flamanville is er een in aanbouw, maar die wordt minstens zes jaar later afgeleverd dan gepland en kost drie keer zo veel als was voorzien. In het Finse Olkiluoto hetzelfde verhaal: zes jaar te laat, drie keer zo duur.
PZEM wilde in 2011 een tweede centrale bouwen, maar werd door zijn aandeelhouders teruggefloten. De Duitse energiereus RWE zag af van deelname in een nieuwe centrale. En Magnus Hall, bestuursvoorzitter van energiereus Vattenfall, zei tegen het FD dat geen enkel privaat bedrijf nog zou investeren in kernenergie zonder ondersteuning van de staat. Dat landen ook zomaar kunnen besluiten hun kerncentrales te sluiten, helpt natuurlijk niet.
Als de overheid bereid is garanties te geven, subsidies te verstrekken en het afvalprobleem op te lossen, is het best te doen. Zie Frankrijk. Maar niet in Nederland, want hier komt in 2023 al een derde van de stroom uit zon en wind, in 2030 de helft. Als de plannen worden uitgevoerd. <
