Banken kunnen nergens heen met al het spaargeld
Amsterdam
Het was een nogal ongelukkige timing. Een deel van de vijf miljoen rekeninghouders van ABN Amro kreeg maandag bericht over tariefsverhogingen en renteverlagingen, net op het moment dat de bank voor 480 miljoen euro een schikking trof met justitie vanwege falend toezicht op witwassen.
Tot ongenoegen van veel klanten werd gesteld: ‘Banken spelen een belangrijke rol bij het bestrijden van financiële criminaliteit, zoals fraude en witwassen. Helaas brengt dit kosten met zich mee. Een deel van de kosten verwerken we in de nieuwe tarieven.’
ABN Amro is niet de enige die tarieven verhoogt en de grens voor het in rekening brengen van negatieve rentes verlaagt. Alle banken zijn ermee bezig. Behalve door extra kosten voor het controleren van mogelijk frauduleuze rekeningen – een op de vijf medewerkers van de bank houdt zich daarmee bezig – wordt dat veroorzaakt door de enorme toevloed van spaargeld als gevolg van de lockdown. Geld dat de banken niet of moeilijk weer kunnen uitzetten.
pinnen
Bij ABN Amro gaan de kosten van een basispakket van 1,70 naar 1,95 euro per maand. Ook gaat de bank vijf euro in rekening brengen aan klanten die meer dan 10.000 euro per jaar pinnen. En vanaf 1 juli zal al voor spaarsaldi boven 150.000 euro een negatieve rente van 0,5 procent in rekening worden gebracht in plaats van boven de 500.000 zoals nu.
‘Als het ene schaap over de dam is, volgen ze meestal allemaal’, zegt Joyce Donat van de Consumentenbond. ‘Alleen doen ze dat op een verschillend tijdstip, zodat het moeilijk is om te zeggen bij welke bank je moet zijn. Bij de vorige peiling, in maart, was dat de Oranjerekening met korting van ING. ‘Maar het hangt helemaal van het profiel van de individuele klant af.’
meer kosten, minder service
De Consumentenbond vindt het vooral irritant dat de hogere kosten gepaard gaan met minder service. ‘Klanten moeten steeds meer zelf doen. De banken zouden minimaal veilig betalingsverkeer kunnen garanderen. Maar als er iets fout gaat, laten ze de klant ervoor opdraaien.’
Rabobank verhoogde het basispakket – inclusief creditcard – al per 1 april van 3,10 naar 3,35 euro. ING en SNS rekenen vanaf 1 juli een negatieve rente voor spaarsaldi boven de 100.000 euro. En bij Triodos kost sparen sowieso geld. Ouderen zullen bijna heimwee krijgen naar het oude loonzakje dat vijftig jaar geleden verdween. Toen vochten de banken om klanten en probeerden ze die met premies en cadeautjes binnen te halen. Nu lijken ze klanten met betaal- en spaarrekeningen liever kwijt te zijn dan rijk. ‘Zonder bank kunnen we helaas niet’, stelt Donat.
Sinds de lockdown stroomt het spaargeld naar de banken doordat de horeca en winkels dicht zijn en evenementen niet doorgaan. Omdat bedrijven minder krediet opnemen voor investeringen, is er geen bestemming voor. Banken moeten daarom de overtollige contanten parkeren bij de Europese Centrale Bank die een negatieve rente van 0,5 procent in rekening brengt. Volgens onderzoek van het economisch bureau van ABN Amro hebben Nederlanders sinds het begin van de coronacrisis 43 miljard euro extra opgepot. In de eerste twee maanden van 2020 spaarden zij 3,7 miljard, in de eerste twee maanden van dit jaar, met een harde lockdown, meer dan 10 miljard.
Volgens de Consumentenbond hebben banken de minister beloofd dat er geen negatieve rente in rekening zou worden gebracht voor spaarsaldi tot een ton. ‘Maar die belofte geldt alleen voor dit jaar', aldus Donat. ‘We zouden dat wettelijk vastgelegd willen hebben.' Daarnaast zou het mogelijk moeten worden om bij overstappen naar een andere bank het rekeningnummer mee te nemen.
spaargeld spreiden
Harald Benink, hoogleraar banking & finance van de Universiteit Tilburg, zegt dat bankieren in Nederland efficiënter en goedkoper is dan elders. ‘De kosten liggen tussen de 20 en 30 euro per jaar. In het buitenland is dat vaak 100 euro. Blijkbaar zijn de banken hier begonnen met de inhaalslag.' Hij raadt rekeninghouders met meer dan 100.000 euro aan spaargeld te spreiden. ‘Als je vier ton aan spaargeld hebt, spreid je dat over vier banken. Ook verstandig omdat het depositogarantiestelsel geldt tot 1 ton.' <
rente stijgt
De banken komen met de renteverlagingen in een periode dat de rente op de kapitaalmarkt duidelijk weer stijgt. Het rendement op Nederlandse staatsobligaties met een looptijd van 10 jaar was begin dit jaar nog 0,5 procent negatief, wat betekende dat de minister van Financiën een half procent geld toe kreeg op staatsleningen. Nu is dat -0,12 procent (negatief dus ook). In de VS gaat de rentestijging nog veel harder. Daar is die opgelopen van 0,5 procent positief begin dit jaar, voor een staatslening met een looptijd van tien jaar, naar nu al 1,6 procent.
geld uit de muur
ABN Amro is niet de eerste bank die geld rekent voor contante geldopnamen. ING voerde zo’n tarief al in bij een goedkoop Oranje-pakket van per maand 1,55 euro. Klanten betalen dan 0,80 euro per keer dat ze geld uit de muur halen. ‘Steeds meer klanten betalen alles per pinpas of app. Deze rekening is voor klanten die bijna uitsluitend digitaal bankieren’, zegt de bank. Ook buitenlandse onlinebanken die in Nederland actief zijn doen dit, zoals het Duitse N26 (2 euro per opname) en het Litouwse Revolut (2 procent bij opname boven 200 euro per maand).
